Το Κόμμα μας και η ΚΝΕ είχαν μια σημαντική συμβολή στην ανάπτυξή τους. Πρωτοστάτησαν, συνέβαλαν στο συντονισμό και στην αλληλεγγύη ανάμεσα στα διάφορα τμήματα νεολαίας, γονιών, εκπαιδευτικών και, σ' ένα βαθμό, του εργατικού κινήματος. Ωστόσο, αναδείχτηκε έντονα η αναγκαιότητα μιας βαθύτερης και πολυμέτωπης δουλιάς για την Παιδεία, ώστε να καταχτιέται το περιεχόμενο της διεξόδου και οι πολιτικοί όροι της. Μιας δουλιάς για την καταξίωση του κόμματός μας ως πρωτοπορίας, όχι μόνο στους αγώνες, αλλά και στη συνολική ιδεολογική, πολιτική, παιδαγωγική διαπάλη για το κέρδισμα της νέας γενιάς, μέσα στο σχολείο και έξω απ' αυτό. Γιατί η εκπαίδευση δεν αποτελεί το μοναδικό κρίκο του κοινωνικού συστήματος με τον οποίο διαμορφώνει συνείδηση η νεολαία. Δίπλα στο σχολείο, υπάρχει το σχολείο της ζωής, όπου γίνεται μια αδιάκοπη διαδικασία «διαπαιδαγώγησης» της νεολαίας και όπου «παιδαγωγός» είναι το κοινωνικό περιβάλλον, η οικογένεια, η παρέα, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και μια σειρά άλλοι μηχανισμοί, με τους οποίους η αστική ιδεολογία και το κυρίαρχο σύστημα αξιών επιδρά στη συνείδησή της. Η χειροτέρευση της εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τη γενικότερη πνευματική και ηθική κρίση παγιδεύουν μεγάλα τμήματα της νεολαίας στον ατομισμό και στην αδιαφορία. Δημιουργούν προϋποθέσεις για μελλοντική διεύρυνση των φαινομένων περιθωριακής ψυχολογίας και συμπεριφοράς, που ήδη αναπτύσσονται και στη χώρα μας.

Οι επισημάνσεις αυτές αναδείχνουν ακόμη πιο έντονα την αναγκαιότητα αντιμετώπισης του προβλήματος της Παιδείας, ταυτόχρονα με το πρόβλημα της κοινωνικής προοπτικής και των προϋποθέσεων για την επίλυσή του. Γιατί τα οξυμένα προβλήματα της εκπαίδευσης δεν είναι αποτέλεσμα έλλειψης προγραμματισμού, προχειρότητας ή κακής διαχείρισης από την πλευρά της κυβέρνησης, όπως ισχυρίζονται -καθένα με τον τρόπο του - τα άλλα κόμματα που αποδέχονται την ουσία της πολιτικής της. Η πολιτική που προσποιείται ότι οικοδομεί το «σχολείο του αύριο», χρησιμοποιώντας τα ίδια παλιά υλικά του χτες, δεν μπορεί παρά να επιδεινώνει τα προβλήματα της Παιδείας και να υποβαθμίζει το μορφωτικό επίπεδο της νεολαίας. Εκπαιδευτική «αναγέννηση» δεν μπορεί να προέλθει από την πολιτική που γεννά τη φτώχεια και την ανεργία, το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, την ανατροπή των εργασιακών δικαιωμάτων, τον πόλεμο. Ο αγώνας για την ανασυγκρότηση της Παιδείας, σε όφελος του λαού και της νεολαίας, συνδέεται και ενισχύεται από τον αγώνα για γενικότερες, ριζικές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές. Ετσι, το κίνημα για την Παιδεία δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο σε κάποιες μάχες για την άμβλυνση των επιπτώσεων της αντιδραστικής επέλασης, ή τη διατήρηση των ελάχιστων κατακτήσεών του. Χρειάζεται να αναδείξει και να προτάξει στις διεκδικήσεις του στόχους για μια Παιδεία που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες λαϊκές απαιτήσεις και κοινωνικές ανάγκες, τις οποίες οι αντικειμενικές υλικές προϋποθέσεις γεννούν. Να προσλαμβάνει χαρακτηριστικά ενός όχι μόνο πανεκπαιδευτικού, αλλά παλλαϊκού κοινωνικού μετώπου. Ν' αναδείξει το βαθύτερο πυρήνα του εκπαιδευτικού προβλήματος, ότι η αναγκαία αναδιοργάνωση της Παιδείας είναι αναπόσπαστη από την ανάγκη μιας νέας οργάνωσης ολόκληρης της κοινωνίας, σε αντίθεση και ρήξη με τη λογική της παντοδυναμίας της «οικονομίας της αγοράς» και του κέρδους, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αυτός ο αγώνας δεν είναι αγώνας του αύριο. Είναι αγώνας που απαντά στο σήμερα: Στα πιεστικά καθημερινά προβλήματα και αδιέξοδα στη μόρφωση και στη ζωή των νέων ανθρώπων, που όσο ο παραγόμενος πλούτος αυξάνεται, όσο η επιστήμη και η τεχνική προοδεύουν, αντί να περιορίζονται, πολλαπλασιάζονται.