Προσπαθώντας να συμβάλω στην επιτυχία των εργασιών του 21ου Συνεδρίου του Κόμματος καταθέτω τις απόψεις μου που αφορούν το πρώτο κείμενο των Θέσεων της ΚΕ.

Συμφωνώ με τις διαπιστώσεις που υπάρχουν στη Θέση 8: «Εξακολουθεί να κυριαρχεί μαζικά στους εργαζόμενους, σε λαϊκά στρώματα, η λογική της "ανάθεσης", της μοιρολατρίας και του φόβου... Ενα μέρος των εργαζομένων... παραμένει επηρεασμένο από τη λογική ότι "δεν υπάρχει διέξοδος", οι θέσεις του Κόμματος δεν κατανοούνται ως "ρεαλιστικές"». Αυτό με τη σειρά του δημιουργεί πρόβλημα στην επιτυχία του επιτακτικού καθήκοντος της διεύρυνσης των Κομματικών και ΚΝίτικων δυνάμεων.

Πώς αντιμετωπίζεται το συγκεκριμένο ζήτημα; Με το ανέβασμα της ιδεολογικής - μορφωτικής δουλειάς, λέει η Θέση 11. Κι έχει δίκιο. Μάλιστα, η Θέση 12 ξεχωρίζει μερικά ζητήματα στα οποία χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερο βάρος, όπως: Την κατανόηση της εκμεταλλευτικής σχέσης... Την αντίληψή μας για τον χαρακτήρα της οικονομικής κρίσης στον καπιταλισμό... Την αντίληψή μας για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα... Την αντίληψή μας ιδιαίτερα για τις αιτίες της ανατροπής του σοσιαλιστικού συστήματος... Την κατανόηση μιας σειράς εξελίξεων στο αστικό εποικοδόμημα... και... Τη δυσκολία διαμόρφωσης γραμμής συσπείρωσης στο κίνημα.

Είναι φανερό ότι η κυρίαρχη ιδεολογία με μια λέξη καταφέρνει πολύ περισσότερα από αυτά που εμείς μπορούμε να πετύχουμε με ένα πολυσέλιδο άρθρο. Γιατί συμβαίνει αυτό;

1. Επειδή ακριβώς είναι κυρίαρχη

2. Επειδή έχει πολύ περισσότερα μέσα επικοινωνίας

3. Επειδή έχει δημιουργήσει ένα αντιδραστικό πλαίσιο, μέσω της εκπαίδευσης

4. Επειδή διαθέτει τεράστιους οικονομικούς πόρους για το σκοπό αυτό

5. Επειδή η αντεπανάσταση νίκησε κι έδωσε τη δυνατότητα στην αστική προπαγάνδα να δημιουργήσει μεγάλο και πλούσιο πλαίσιο δημαγωγίας.

Στα πρώτα 4 δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά. Στο 5ο όμως είμαστε υποχρεωμένοι να αντιπαρατεθούμε και μάλιστα με επιτυχία.

Κατά τη γνώμη μου, για να μπορέσουμε να το πετύχουμε πρέπει να ξαναστήσουμε αυτό που λείπει για πάρα πολλά χρόνια. Κι αυτό είναι το όραμα. Αυτό στο οποίο πρόσβλεπαν οι αγωνιστές όλου του κόσμου για πολλές δεκαετίες. Είναι αυτονόητο ότι αυτός που καλείται να κάνει προσωπικές θυσίες πρέπει ταυτόχρονα να είναι σε θέση να βλέπει, να αισθάνεται, να πιστεύει με όλο του το είναι ότι αξίζει να τις κάνει. «Είναι αδύνατο να πείσουμε ακόμη και τους πιο ριζοσπάστες, αν δεν αποτελέσει οργανικό στοιχείο της δουλειάς μας αυτό το κρίσιμο μέτωπο. Δεν είναι δυνατό να αναφερόμαστε στην εργατική εξουσία χωρίς αντεπίθεση γύρω από τις κατακτήσεις και τα προβλήματα της πρώτης απόπειρας σοσιαλιστικής οικοδόμησης», αναφέρει η Αλέκα Παπαρήγα στο εντυπωσιακό άρθρο της στην ΚΟΜΕΠ Τεύχος 4-5 του 2020 με τίτλο «Για τη σχέση του καθημερινού αγώνα με την πάλη για την εργατική εξουσία». Συμφωνώ απόλυτα μαζί της, ιδιαίτερα με τον χαρακτηρισμό «αντεπίθεση». Ναι, είναι ανάγκη από τη θέση άμυνας να περάσουμε στην επίθεση.

Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται να ασχοληθούμε σοβαρά με την αντίληψή μας για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα και της αιτίες ανατροπής της. Είναι αναπόφευκτο και εντελώς φυσιολογικό, κάθε φορά που μιλάμε για σοσιαλισμό - κομμουνισμό, στο μυαλό των ανθρώπων να έρχεται η προσπάθεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ και τις άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Είναι ευθύνη μας να χρωματίσουμε με πιο φωτεινά χρώματα τη σκουρόχρωμη εικόνα που έχει ο μέσος άνθρωπος στο μυαλό του για αυτήν την προσπάθεια σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Και για να το κάνουμε αυτό πρέπει να χρωματίσουμε πρώτα τη δική μας.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την προσέγγιση του ακροατηρίου είναι η αφοπλιστική ειλικρίνεια: Οι κατακτήσεις τεράστιες, μπορούμε να μιλάμε ασταμάτητα γι' αυτές. Ομως ναι, έγιναν λάθη. Ναι, κάποια τα βλέπαμε και δεν θέλαμε να τα πιστέψουμε. Αυτό δεν βοήθησε στη λύση τους. Το αντίθετο. Προκάλεσε εφησυχασμό και μεγέθυνε τις συνέπειες των ανατροπών. Τώρα όχι μόνο τα βλέπουμε, αλλά αναζητάμε κι άλλα που δεν βλέπαμε, τα μετατρέπουμε σε εμπειρία, διδασκόμαστε από αυτά και πάμε μπροστά. Επίσης, ξεκαθαρίζουμε με κατανοητό τρόπο ότι η δική μας κριτική γίνεται με στόχο τη βελτίωση ενός συστήματος που οσονούπω θα επανέλθει δριμύτερο κι όχι με στόχο την απόρριψη ενός συστήματος που απέτυχε, όπως η κυρίαρχη ιδεολογία προπαγανδίζει, προδίδοντας με τον τρόπο αυτό τόσο τους ευσεβείς της πόθους όσο και τον ενδόμυχο φόβο της.

Για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας - που θα είναι μακρόχρονη και συνεχής - πρέπει να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα. Οπως είναι π.χ. οι βασικές απαντήσεις που δόθηκαν στο 18ο Συνέδριο για τις αιτίες των ανατροπών. Σημαντική βοήθεια επίσης θα προσφέρει και η μελέτη πάνω στο ζήτημα του πολιτικού εποικοδομήματος, την οποία δουλεύει το Κόμμα.

Θεωρώ όμως ότι πολύ σημαντικό ρόλο μπορούν και πρέπει να παίξουν και όσοι είχαν την τύχη να ζήσουν για κάποιο διάστημα - μεγαλύτερο ή μικρότερο - σ' εκείνες τις χώρες. Οι βιωματικές εμπειρίες είναι πολύ ισχυρές και μεταδίδονται πολύ πιο εύκολα σε κάθε είδους ακροατήριο. Αν, μάλιστα, συνοδεύονται από την αναγκαία ιδεολογική και ιστορική προσέγγιση, τότε εύκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί η αστική αντίληψη για το θέμα και να αρχίσει να ζωγραφίζεται ξανά το όραμα που θα οδηγήσει τη νεολαία - κυρίως, αλλά κι όχι μόνο - στο δρόμο του οργανωμένου αγώνα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι μέσα στις επόμενες 2-3 δεκαετίες οι έχοντες βιωματική εμπειρία από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην Ευρώπη θα μετατραπούν - βιολογικά - σε «είδος» προς εξαφάνιση, χρειάζεται να ξεκινήσει, χωρίς καθυστέρηση, η αξιοποίησή τους.

Θα πρότεινα, λοιπόν, να δημιουργηθεί μια ομάδα από απόγονους πολιτικών προσφύγων και από ανθρώπους που σπούδασαν στις χώρες εκείνες στα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και η αρχή να γίνει με συσκέψεις που θα οργανώσει η ΚΝΕ, μιας και η νεολαία δεν έχει καμία εμπειρία από αυτή τη χρονική περίοδο και όπως σωστά αναφέρουν οι Θέσεις, «οι νέες γενιές έχουν τελείως διαστρεβλωμένη αντίληψη ή άγνοια» για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα. Στις συσκέψεις αυτές να μην τίθεται όριο ηλικίας για τη συμμετοχή κάποιου. Απλά οι νέοι να έχουν προτεραιότητα.

Δεδομένου ότι στη Θέση 12 αναφέρεται επίσης ότι «ορισμένες βασικές επεξεργασίες του Κόμματος, όπως το τετράτομο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918 - 1949, δεν έχουν οργανωμένα μελετηθεί - αφομοιωθεί ούτε από το στελεχικό δυναμικό ούτε από κομματικές - ΚΝίτικες δυνάμεις...», θεωρώ ότι είναι μια καλή ευκαιρία να συνδυαστεί με την προηγούμενη πρόταση, στο κομμάτι εκείνο που ιστορικά τα 2 θέματα συναντώνται.

Εύχομαι επιτυχία στις εργασίες του 21ου Συνεδρίου.