Με φόντο την αυξανόμενη ένταση και τη μεγάλη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη και στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και τον ανταγωνισμό στην Κεντρική Ασία ο οποίος περνάει σε «νέα φάση» μετά τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, την Τετάρτη συναντήθηκαν στο Ελσίνκι οι επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, στρατηγός Μ. Μίλεϊ, και της Ρωσίας, στρατηγός Β. Γκερασίμοφ.

Επιπλέον, συνάντηση για την «τρέχουσα κατάσταση στις σχέσεις Ρωσίας - ΝΑΤΟ» είχαν χτες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, και ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, με τη ρωσική πλευρά να εφιστά «την προσοχή σε συγκεκριμένες προτάσεις για αποκλιμάκωση και μείωση των εντάσεων στη γραμμή επαφής».

Ο Λαβρόφ συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη και με τον επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας, Ζ. Μπορέλ, με αντικείμενο «τις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας, καθώς και πιεστικά διεθνή ζητήματα». Σε ανακοίνωση της ΕΕ αναφέρεται ότι ο Μπορέλ επανέλαβε την επιδίωξη για «πιο σταθερή και προβλέψιμη σχέση» με τη Ρωσία, όπως και ότι «παραμένουν διαφωνίες» στα ζητήματα της «εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας», της «δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», των «υβριδικών απειλών». Αναφέρθηκε ακόμα ότι ΕΕ και Ρωσία πρέπει να συνεχίσουν να συνεργάζονται σε «διεθνείς προκλήσεις ασφαλείας», όπως το Αφγανιστάν, το Μάλι, το Παλαιστινιακό και η Συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Σε ό,τι αφορά την εξάωρη συνάντηση Μίλεϊ - Γκερασίμοφ στη φινλανδική πρωτεύουσα, χωρίς να γίνει γνωστό το ακριβές περιεχόμενό της, ανακοινώθηκε ότι αποσκοπούσε «στη μείωση του κινδύνου και την επιχειρησιακή αποκλιμάκωση».

Σύμφωνα πάντως με δημοσιεύματα, συζητήθηκαν ζητήματα συνεργασίας για την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας», με φόντο τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, καθώς σύμφωνα με την κυβέρνηση και τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ η «Αλ Κάιντα» ή το «Ισλαμικό Κράτος» θα μπορούσαν να αναγεννηθούν και να αποτελέσουν απειλή για τις ΗΠΑ τα επόμενα 1 - 2 χρόνια.

Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει πως θα μπορούσαν να διεξαγάγουν επιθέσεις «κατά της τρομοκρατίας» στο Αφγανιστάν από στρατιωτικές βάσεις σε άλλες χώρες. Εξάλλου, όπως είχε δηλώσει ο Μίλεϊ, αυτό ήταν βασικό θέμα και στη συνάντηση με τους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ το περασμένο Σαββατοκύριακο στην Ελλάδα. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αναζητούν συμφωνίες, δικαιώματα υπερπτήσεων και αυξημένη ανταλλαγή πληροφοριών με χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στο Αφγανιστάν, όπως Ουζμπεκιστάν, Κιργιζία ή Τατζικιστάν, ενώ στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν βάσεις στην Κιργιζία και στο Ουζμπεκιστάν.

Από την πλευρά της η Ρωσία, που επίσης αναδεικνύει τον κίνδυνο «διείσδυσης τρομοκρατικών ομάδων» σε χώρες της Κεντρικής Ασίας από το Αφγανιστάν, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα δεχτεί παρουσία αμερικανικών ή ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην περιοχή και έχει προειδοποιήσει τόσο τις ΗΠΑ όσο και τα κράτη της Κεντρικής Ασίας ότι δεν θα δεχτεί τέτοια εξέλιξη.

Σημειώνεται εξάλλου ότι χτες, μια μέρα μετά τη συνάντησή του με τον Μίλεϊ, ο Γκερασίμοφ είχε διμερείς συναντήσεις και με τους ομολόγους του από την Κίνα και την Ινδία, στο πλαίσιο των «αντιτρομοκρατικών» ασκήσεων «Peace Mission 2021» του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, που ξεκίνησαν χτες στη Ρωσία.

Στο μεταξύ οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ρωσίας για τη «στρατηγική σταθερότητα» θα συνεχιστούν στις 30 Σεπτέμβρη στη Γενεύη, στο πλαίσιο των συμφωνιών μετά τη συνάντηση των Προέδρων των δύο χωρών, Τζο Μπάιντεν και Βλαντιμίρ Πούτιν.

Παράλληλα εντείνονται η στρατιωτική παρουσία και οι μεγάλες ασκήσεις του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της Ρωσίας στην Ανατολική Ευρώπη και στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ πρόσφατα η Ρωσία και η Λευκορωσία ίδρυσαν Κοινό Κέντρο Εκπαίδευσης και Μάχης στο έδαφος της δεύτερης.

Χτες ο επικεφαλής στρατηγός του αμερικανικού στρατού για Ευρώπη - Αφρική, Κρ. Καβόλι, δήλωσε από τη Λιθουανία ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους «παρακολουθούν στενά» κινήσεις όπως το Κοινό Κέντρο και οι πρόσφατες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ρωσίας - Λευκορωσίας (Zapad 2021).

Με τον Λιθουανό ομόλογό του συζήτησαν για την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή, την παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στη Λιθουανία, κοινές ασκήσεις και κοινές ενέργειες σε περίπτωση κρίσης ή πολέμου. Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει στρατεύματα και εξοπλισμό στη Λιθουανία από το 2019.

Την ίδια μέρα το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό ξεκίνησε ασκήσεις στη Μαύρη Θάλασσα, πραγματοποιώντας βολές με το παράκτιο πυραυλικό αμυντικό σύστημα «Bastion», ενώ 1η Οκτώβρη ξεκινούν ασκήσεις ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.

Ο δε υπουργός Αμυνας της Σουηδίας, Π. Χούλκβιστ, δήλωσε - επίσης χτες - ότι τις επόμενες μέρες η Στοκχόλμη θα υπογράψει συμφωνία «αμυντικής συνεργασίας» με τη Νορβηγία και τη Δανία.«Γνωρίζουμε ότι η Ρωσία είναι προετοιμασμένη να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ για να πετύχει τους πολιτικούς της στόχους», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας με τις άλλες χώρες της περιοχής ακριβώς για να ανεβάσουμε τον πήχη στην πρόληψη διαταραχών και κρίσεων».