Σάββατο 2 Ιούλη 2022 - Κυριακή 3 Ιούλη 2022
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 37
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΛΑΜΠΡΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΓΙΑΤΙ ΕΓΙΝΕ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΑΜΥΔΡΟΣ
Φωτοβομβιστική επίθεση του Μπετελγκέζ σε μετεωρολογικό δορυφόρο

Ο Μπετελγκέζ είναι ένας ερυθρός υπεργίγαντας, που απέχει μόνο 500 έτη φωτός από τη Γη και είναι εύκολα εντοπίσιμος στο νυχτερινό ουρανό, ως ο δεξιός ώμος του Ωρίωνα, στον ομώνυμο αστερισμό. Προς το τέλος του 2019, όταν η πανδημία του κορονοϊού άρχιζε να αγκαλιάζει τον κόσμο, οι αστρονόμοι παρατηρούσαν το παράξενο φαινόμενο της μείωσης της φωτεινότητας του άστρου αυτού στο μισό. Πολλοί σκέφτηκαν ότι επρόκειτο σύντομα να εκραγεί ως υπερκαινοφανής, κάτι που αναμενόταν, όμως, να γίνει περίπου 100.000 χρόνια αργότερα. Στην αρχή του Φλεβάρη του 2020, ο Μπετελγκέζ έπαψε να γίνεται όλο και πιο αμυδρός και μέσα σε μερικές βδομάδες είχε επανέλθει στη συνήθη φωτεινότητά του, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.

Η απάντηση άρχισε σταδιακά να σχηματίζεται από τις αστρονομικές παρατηρήσεις που έκαναν πολλά τηλεσκόπια, μεταξύ αυτών και το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ», που αποκάλυψε ότι ο λαμπρός αστέρας είχε καλυφθεί από ένα νέφος, το οποίο σχηματίστηκε μετά από μεγάλης κλίμακας εκτίναξη υλικού του άστρου στο Διάστημα. Ερευνητές που χρησιμοποίησαν τα δεδομένα του Αστεροσκοπείου Γουεχάι στην Κίνα, διαπίστωσαν μείωση της θερμοκρασίας επιφανείας του Μπετελγκέζ κατά 170 βαθμούς Κελσίου, την οποία απέδωσαν σε μια μεγάλη ηλιακή κηλίδα που σχηματίστηκε στην επιφάνειά του. Επιστήμονες που χρησιμοποίησαν τις καταγραφές του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου στη Χιλή, συμπέραναν ότι και τα δύο σενάρια ήταν σωστά. Στο υβριδικό μοντέλο που διατύπωσαν, εμφάνιση ηλιακής κηλίδας στο νότιο ημισφαίριο του άστρου είχε ως αποτέλεσμα την τοπική μείωση της θερμοκρασίας και την εκτίναξη μιας τεράστιας φυσαλλίδας θερμών υλικών. Οταν αυτό το υλικό απομακρύνθηκε αρκετά και ψύχθηκε, στερεοποιήθηκε σε νέφος σκόνης που έκρυψε σε μεγάλο βαθμό το άστρο, κάνοντάς το να φαίνεται πιο αμυδρό.

Η ...ετυμηγορία, που επιβεβαιώνει την υβριδική θεωρία για το φαινόμενο, ήρθε από μια απροσδόκητη πηγή: Μια κάμερα σε μετεωρολογικό δορυφόρο, στον ιαπωνικό «Χιμαγουάρι-8». Τα όργανα των μετεωρολογικών δορυφόρων δεν είναι φτιαγμένα για αστρονομικές παρατηρήσεις αλλά για παρατηρήσεις της Γης. Ελα, όμως, που όπως αποκαλύφθηκε από έρευνα των αρχείων καταγραφής, εντελώς τυχαία ο Μπετελγκέζ έκανε φωτοβομβιστική επίθεση (photobombing), ως φωτεινό σημάδι λίγο πιο δεξιά από το άκρο του δίσκου της Γης σχεδόν σε όλες τις φωτογραφίες που λάμβανε η κάμερα του «Χιμαγουάρι-8». Ετσι οι επιστήμονες είχαν στη διάθεσή τους διαχρονική καταγραφή του αστέρα και στο ορατό και στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Βεβαίως η επεξεργασία των δεδομένων του μετεωρολογικού δορυφόρου, ώστε να προκύψουν μετρήσεις ακριβείας για ένα άστρο, ήταν πολύ δύσκολη και οι επιστήμονες που ασχολήθηκαν με αυτή προτείνουν οι επόμενες γενιές μετεωρολογικών δορυφόρων να εξοπλιστούν με κατάλληλα όργανα, για ενδεχόμενες τυχαίες αστρονομικές παρατηρήσεις.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ