Με αντιπαραθέσεις που αποπροσανατολίζουν από τη βασική πλευρά του σκανδάλου των παρακολουθήσεων, η οποία είναι το σκοτεινό θεσμικό πλαίσιο που έχουν διαμορφώσει όλες οι κυβερνήσεις, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, εξελίσσεται η υπόθεση των υποκλοπών. Πρόκειται για το πλαίσιο που καθιστά τον οποιονδήποτε εν δυνάμει στόχο των παρακολουθήσεων από τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες, «με το γράμμα του νόμου» και με εισαγγελική εντολή.

Χτες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, επανέλαβε ότι «η νομιμότητα της επισύνδεσης στο κινητό τηλέφωνο του Νίκου Ανδρουλάκη δεν αμφισβητείται, αν και πολιτικά αυτό είναι κάτι που δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί» και πρόσθεσε ότι «η νομιμότητα και η συνταγματικότητα της επισύνδεσης κρίθηκε θετικά από την αρμόδια Εισαγγελία, ενώ επιπλέον τη νομιμότητα επισύνδεσης αξιολογεί και η Ανεξάρτητη Αρχή διασφάλισης απορρήτου των επικοινωνιών, η οποία και θα εκδώσει σχετικό πόρισμα». Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση ομολογεί τις ευθύνες της και νομιμοποιεί τις υποκλοπές, με πρόσχημα την «εθνική ασφάλεια». Αλλωστε ο πρωθυπουργός στη δήλωσή του ξεκαθάρισε ότι το συγκεκριμένο πλαίσιο θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο.

Περαιτέρω ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, σχολιάζοντας τη στάση του Ν. Ανδρουλάκη, είπε ότι «δημόσια, επίμονα και περιέργως αρνείται να ενημερωθεί από την κυβέρνηση για τα όσα έγιναν» και ότι στην ουσία απορρίπτει και δεν αξιοποιεί καμία θεσμική δυνατότητα ενημέρωσης, ούτε από την κυβέρνηση, ούτε από το κοινοβούλιο, ούτε από τις δημόσιες αρχές. «Και ενώ αρνείται να ενημερωθεί αρμοδίως και ενδελεχώς, προβαίνει σε μια πλειάδα δηλώσεων που βασίζονται σε συμπεράσματα αυθαίρετα, χωρίς να έχει γνώση όλων των γεγονότων».

Σε ερώτηση αν οι πληροφορίες για τον Ν. Ανδρουλάκη έχουν διαβιβαστεί στον εισαγγελέα, έχουν αρχειοθετηθεί ή έχουν καταστραφεί, ο Γ. Οικονόμου είπε ότι αυτές οι απαντήσεις θα δοθούν με τον θεσμικά δέοντα τρόπο και στον βαθμό που επιτρέπεται από τις υπηρεσίες. «Οταν μία επισύνδεση ολοκληρώνεται και δεν καταλήγει σε τίποτα, τερματίζεται και καταστρέφεται οποιοδήποτε αρχείο», πρόσθεσε. Σχετικά με τη σύσταση της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για την υπόθεση, για την οποία η κυβέρνηση έχει ήδη τοποθετηθεί θετικά στο αίτημα του ΠΑΣΟΚ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε ότι η Επιτροπή «προφανώς θα εξετάσει διάφορες περιόδους λειτουργίας της ΕΥΠ», καθώς θα έχει αξία να δούμε πώς διαχειρίστηκαν τέτοιες παθογένειες στο παρελθόν, «αν τις διαχειρίστηκαν».

Την άμεση σύγκληση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής ζήτησε χτες ο ΣΥΡΙΖΑ, και συγκεκριμένα αυτήν τη βδομάδα, καθώς και να κληθούν σε ακρόαση ο πρώην και ο νυν διοικητής της ΕΥΠ, ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ, ο πρώην γγ του πρωθυπουργού και η αποσπασμένη στην ΕΥΠ εισαγγελέας.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος, σχολιάζοντας χτες την παρέμβαση του πρωθυπουργού, υπογράμμισε ότι δεν έχουμε να κάνουμε με ένα «νόμιμο λάθος» αλλά με αντισυνταγματική επιλογή. Και πρόσθεσε: «Μίλησε ο κ. Μητσοτάκης περίπου για έναν ανήξερο επικεφαλής της κυβέρνησης, ο οποίος μέσα στο γραφείο του είχε φέρει την ΕΥΠ, είχε βάλει τον απολύτως αρεστό άνθρωπο ως επικεφαλής, είχε ζητήσει από τον στενό συνεργάτη του και ανιψιό του, τον κ. Δημητριάδη, να τον εποπτεύει, και αυτοί οι δύο συνεργάτες, τους οποίους έσπευσε να καλύψει, δεν τον ενημέρωναν. Αυτό είπε ο κ. πρωθυπουργός. Δεν ξέρω αν έπεισε κανέναν».

Για το θέμα τοποθετήθηκε χτες η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αναφέροντας μεταξύ άλλων σε ανακοίνωσή της:

«Η προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας είναι θεμελιώδης συνθήκη μιας δημοκρατικής και φιλελεύθερης κοινωνίας. Η εξαίρεση που προβλέπει το Σύνταγμα για λόγους εθνικής ασφάλειας συναρτάται με την ανάγκη προστασίας της χώρας σε ένα απαιτητικό διεθνές περιβάλλον, που προϋποθέτει εγρήγορση και δύσκολες σταθμίσεις. Η απαρέγκλιτη τήρηση της νομιμότητας και η διαφάνεια της κρατικής δράσης συνιστά τον πιο κρίσιμο δείκτη της ποιότητας της δημοκρατίας μας

Πρέπει, ωστόσο, να ερμηνεύεται στενά και η εφαρμογή της να είναι σύμφωνη με τις αρχές του κράτους δικαίου και της αναλογικότητας. Η απαρέγκλιτη τήρηση της νομιμότητας και η διαφάνεια της κρατικής δράσης δεν συνιστά μόνον εγγύηση των ατομικών δικαιωμάτων, αλλά τον πιο κρίσιμο δείκτη της ποιότητας της δημοκρατίας μας. Ο σεβασμός και η προάσπιση της δημοκρατίας υπερβαίνει κόμματα και παρατάξεις, πρόσωπα και αξιώματα. Αποτελεί το πιο υψηλό καθήκον όλων μας απέναντι στον ελληνικό λαό».

Στο μεταξύ, την απάντηση του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη προκάλεσε η τοποθέτηση του Ευάγγελου Βενιζέλου. Θυμίζουμε ότι ο Ευ. Βενιζέλος, αναφερόμενος στη δήλωση του Κυρ. Μητσοτάκη με την οποία ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε «νόμιμη» την παρακολούθηση του Ν. Ανδρουλάκη, ζήτησε «να κινηθούν αμέσως τα αρμόδια όργανα της ποινικής δικαιοσύνης».

Και πρόσθεσε: «Η θέση του πρωθυπουργού ότι η παρακολούθηση ήταν τυπικά νόμιμη αλλά πολιτικά εσφαλμένη είναι μεγάλων διαστάσεων σφάλμα. Μπορούν άραγε να παρακολουθούνται πολιτικά πρόσωπα, βουλευτές και αρχηγοί κομμάτων για λόγους "εθνικής ασφάλειας" εάν το σταθμίσει ο εκάστοτε πρωθυπουργός και το εγκρίνει ένας εισαγγελέας εφετών; Οχι βέβαια. Περιμένω ο πρωθυπουργός να επανέλθει με σχετική διευκρίνιση.

Συνεπώς, ως προς το συγκεκριμένο και ομολογημένο συμβάν οφείλουν να κινηθούν αμέσως τα αρμόδια όργανα της ποινικής δικαιοσύνης, που δεν έχουν να περιμένουν καμία κοινοβουλευτική διαδικασία ως προς την ποινική ευθύνη προσώπων που δεν εμπίπτουν στο άρθρο 86 του Συντάγματος. Προφανώς πρέπει αμέσως να κινηθεί και να ασκηθεί ουσιαστικά και ο κοινοβουλευτικός έλεγχος, με πρώτο βήμα τη συγκρότηση Εξεταστικής Επιτροπής ή με τη μετατροπή της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας σε Εξεταστική Επιτροπή».

Σε απάντησή του, μέσω άρθρου σε μέσο ενημέρωσης, ο Γ. Γεραπετρίτης απαντά στον Ευ. Βενιζέλο αναφέροντας ανάμεσα σε άλλα ότι «ο εκτελεστικός νόμος 2225/1994 προβλέπει ειδικά στο άρθρο 3 τις εγγυήσεις για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών, χωρίς να διαλαμβάνει καμία απολύτως εξαίρεση για οποιαδήποτε κατηγορία πολιτών. Ο νόμος αυτός, τον οποίο υπέγραψε ως συναρμόδιος υπουργός ο κ. Βενιζέλος, ισχύει περίπου με το ίδιο περιεχόμενο έως σήμερα. Ούτε, βεβαίως, στο σύγγραμμά του αναφέρει οτιδήποτε σχετικά με την επέκταση της προστασίας των βουλευτών πέρα από τη μη υποχρεωτική μαρτυρία. Εάν, όπως διατείνεται ο κ. Βενιζέλος, δεν υπάρχει καν νομιμοφάνεια στην άρση απορρήτου ενός βουλευτή επειδή αυτός αυτονοήτως προστατεύεται συνολικά, είναι απορίας άξιο πώς δεν είχε μνημονευθεί η εξαίρεση αυτή στον νόμο και στο σύγγραμμά του».

Σε χτεσινή της ανακοίνωση η ΑΔΑΕ αναφέρει ανάμεσα σε άλλα: «Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών δηλώνει ότι ο έλεγχος που αφορά την καταγγελία του προέδρου του ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ κ. Νίκου Ανδρουλάκη έχει ήδη αποφέρει τα πρώτα ευρήματα, βρίσκεται σε εξέλιξη και θα συνεχιστεί για την πλήρη και από πάσης απόψεως διερεύνηση της υποθέσεως, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΑΔΑΕ». Και δηλώνει «έτοιμη να υποβάλει αρμοδίως συγκεκριμένες προτάσεις, μέρος των οποίων έχει ήδη αποτυπωθεί στις ετήσιες εκθέσεις της προς τη Βουλή των Ελλήνων, για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και την περαιτέρω θωράκιση του απορρήτου των επικοινωνιών».

Επιπλέον, οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Ελλάδος ζήτησαν με επιστολή τους από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να ερευνήσει αν ακολουθήθηκε η διαδικασία που απαιτείται από τις αρμόδιες αρχές που έδωσαν το «πράσινο φως» για την παρακολούθηση του τηλεφώνου του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και δημοσιογράφων. Ζητούν ακόμα από τον Ι. Ντογιάκο να διερευνήσει αν η αρμόδια εισαγγελέας Β. Βλάχου «διερεύνησε την πλήρωση των ουσιαστικών προϋποθέσεων για την άρση του απορρήτου ή απλά περιέβαλε με το κύρος της δικαστικής αρχής τις εκτιμήσεις και τις ενέργειες της ΕΥΠ, όπως επίσης και εάν προέβη ή μη σε καταχρηστική και αυθαίρετη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, με αποτέλεσμα την παραβίαση ή μη του ρυθμιστικού πλαισίου του κανόνα του απορρήτου».