Κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου, ώστε αυτές να διευκολύνουν την ευρωατλαντική πορεία όλων των Δυτικών Βαλκανίων (στο πλαίσιο του σφοδρού ανταγωνισμού με Ρωσία και Κίνα), διεκδικεί η ΕΕ, που το επόμενο διάστημα προετοιμάζει νέους γύρους επαφών μεταξύ των δύο πλευρών, προσδοκώντας συμβιβασμό και για τις άδειες οχημάτων που θα απαιτούνται για την εκατέρωθεν μετακίνηση. Ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ για τις συνομιλίες ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα, Μίροσλαβ Λάιτσακ, δήλωσε (στο περιθώριο του Φόρουμ Μπλεντ, στη Σλοβενία) ότι στις Βρυξέλλες «θα προτιμούσαμε καλύτερα, αντί να διευθετούμε κρίσεις, να αφοσιωθούμε στην ουσία της διαδικασίας εξομάλυνσης» των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου.

Ο Λάιτσακ είπε ότι η ΕΕ συζητά με τις δύο πλευρές λύσεις και για τις άδειες κυκλοφορίας ΙΧ για εκατέρωθεν μετακινήσεις, υποστηρίζοντας πως και η πρόσφατη συνάντηση των δύο ηγετών (Βούτσιτς και Κούρτι) στις Βρυξέλλες «έδειξε ότι μπορούν να συζητούν, αν και διαφωνούν σε πολλά θέματα».

Θυμίζουμε ότι οι αρχές του Κοσόβου είχαν ανακοινώσει τον Ιούλη πως σήμερα, 1η Σεπτέμβρη, στα αυτοκίνητα με σερβικές πινακίδες που θα μετακινούνται προς την επικράτειά του θα πρέπει αυτές να αντικαθίστανται από άλλες, τις οποίες θα εκδίδει στο εξής η Πρίστινα. Το θέμα συζητήθηκε και στις επαφές που είχαν πρόσφατα σε Πρίστινα και Βελιγράδι ο Λάιτσακ αλλά και ο Αμερικανός απεσταλμένος, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, χωρίς ωστόσο να επιτευχθεί κάποιος συμβιβασμός, σε αντίθεση με μια - προφορική και προσωρινή βέβαια - λύση που ανακοινώθηκε για τη μετακίνηση προσώπων προς και από τις δύο πλευρές. «Δεν περιμένω δράματα σήμερα, δεν υπάρχει λόγος γι' αυτό», είπε ο Λάιτσακ, προσθέτοντας ότι και η Πρίστινα συμφώνησε η 1η Σεπτέμβρη να θεωρηθεί πρώτη μέρα μιας δίμηνης διαδικασίας για τη ρύθμιση των αδειών κυκλοφορίας των ΙΧ. Αρα, υποστήριξε, «έχουμε προθεσμία δύο μηνών για την εξεύρεση λύσης, όπως βρήκαμε και για τις ταυτότητες».

Θυμίζουμε πάντως ότι ο Σέρβος Πρόεδρος Αλ. Βούτσιτς εμφανίστηκε προχτές απαισιόδοξος για έναν συμβιβασμό με το Κόσοβο, κατηγορώντας την Πρίστινα ότι δεν θέλει «σοβαρό διάλογο» και μιλώντας για «σύγκρουση μεταξύ Ανατολής και Δύσης που γίνεται δι' αντιπροσώπων στη Σερβία».

Ολα αυτά ενώ αύριο Παρασκευή ξεκινά στο Βελιγράδι καινούργια Σύνοδος των «Ανοιχτών Βαλκανίων», ουσιαστικά μιας νέας διακρατικής ένωσης με στόχο τη σταθεροποίηση επενδυτικών και άλλων συνεργασιών στην περιοχή και στην οποία προς το παρόν συμμετέχουν η Σερβία, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία. Εκτός από τους ηγέτες των τριών χωρών έχουν προσκληθεί να παρευρεθούν ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου, Ντρίταν Αμπάζοβιτς, ο επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, Ζόραν Τεγκέλτιζα, και οι ΥΠΕΞ της Ουγγαρίας, Πίτερ Σιγιάρτο, και της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Στο μεταξύ, η συζήτηση για το αν και πώς πρέπει να «αντιμετωπιστεί» η επιρροή της Ρωσίας στα Βαλκάνια συνεχίζεται και στη Βουλγαρία, εν αναμονή και των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις αρχές Οκτώβρη.

Ο μέχρι πρότινος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ασεν Βασίλεφ (από το μεταρρυθμιστικό - φιλοδυτικό κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή») κατήγγειλε ότι το λιμάνι πετρελαίου στο Μπουργκάς παραχωρήθηκε στη ρωσική εταιρεία «Lukoil Neftochim» για 35 χρόνια έναντι 1 εκατ. λέβα (0,5 εκατ. ευρώ) ετησίως. Ο δε Κίριλ Πετκόφ, στενός του συνεργάτης και μέχρι πρότινος πρωθυπουργός, πρόσθεσε ότι η παραχώρηση έγινε ενώ ήταν στην εξουσία το κεντροδεξιό GERB (του Μπ. Μπορίσοφ) και σχολίασε ότι το τίμημα που πληρώνει η «Lukoil» αντιστοιχεί μόλις στο ενοίκιο τριών καταστημάτων σε εμπορικό κέντρο...

Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση Πετκόφ - Βασίλεφ «έπεσε» με φόντο την επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία (για την οποία σύμμαχοί τους, όπως το Σοσιαλιστικό Κόμμα, εξέφραζαν ανησυχία), την όξυνση διαφωνιών για τον βαθμό εμπλοκής στη στήριξη της κυβέρνησης Ζελένσκι κ.λπ.

Πριν μια βδομάδα η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βουλγαρίας ανακοίνωσε τη συγκρότηση ομάδας εργασίας ώστε μαζί με τη «Lukoil» να εξεταστεί μείωση στις τιμές των καυσίμων.