Νέα αυστηρή προειδοποίηση για τις δυσμενείς συνέπειες μιας πιθανής στάσης πληρωμών από το αμερικανικό κράτος έως την 1η Ιούνη και ανησυχία για την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στη διεθνή καπιταλιστική οικονομία εκφράστηκαν στην παρέμβαση της Αμερικανίδας υπουργού Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, πριν τη συνάντηση στη Νιγκάτα της Ιαπωνίας με τους ομολόγους της από τις άλλες χώρες της Ομάδας των Επτά μεγαλύτερων καπιταλιστικών χωρών (G7), αλλά και με εκείνους από Ινδονησία, Ινδία και Βραζιλία.

Η Γέλεν - καθώς συνεχίζονται τα παζάρια Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων για το όριο χρέους του ομοσπονδιακού κράτους - ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, αν δεν υπάρξει συμβιβασμός, μια πιθανή στάση πληρωμών «κινδυνεύει να υπονομεύσει την ηγετική θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία και να εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητά μας να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας στην εθνική ασφάλεια». Εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει να δοκιμαστούν άλλες εναλλακτικές για να αποφευχθεί η στάση πληρωμών, π.χ. «ένα διαφορετικό σύστημα καθορισμού της δημοσιονομικής πολιτικής», αφού το να αντιμετωπίζεται ένα τέτοιο πρόβλημα στις ΗΠΑ «κάθε δύο χρόνια είναι τρομερά επιζήμιο». Πρότεινε έτσι ανάκληση της 14ης Τροποποίησης του Αμερικανικού Συντάγματος, που αναφέρει ότι «η εγκυρότητα του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ εξουσιοδοτείται με νόμο (...) και δεν θα πρέπει να αμφισβητηθεί».

Η Γέλεν πάντως δεν παρέλειψε να εκθειάσει το πρόγραμμα κρατικών χρηματοδοτήσεων για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς το βήμα προς την κατεύθυνση βιωσιμότητας της οικονομίας, «που εξαρτάται από τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες», οι οποίες δοκιμάστηκαν στην πανδημία.

Στο μεταξύ η εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζούλι Κόζακ, σε συνέντευξη Τύπου κάλεσε τις αρχές των ΗΠΑ να έχουν «ανοιχτά τα μάτια τους» για νέα ευάλωτα σημεία στον τραπεζικό κλάδο της χώρας, μεταξύ άλλων και στις περιφερειακές τράπεζες, δεδομένης της δύσκολης προσαρμογής σε περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων.

Νωρίτερα, ανάλυση ειδικών συμβούλων στον Λευκό Οίκο την οποία επικαλέστηκε το πρακτορείο «Associated Press» ανέφερε ότι μία «σύντομη σε διάρκεια» στάση πληρωμών στις ΗΠΑ θα μπορούσε να κοστίσει στην οικονομία «500.000 θέσεις εργασίας». Μία μεγαλύτερης διάρκειας στάση πληρωμών θα μπορούσε να προκαλέσει 8,3 εκατομμύρια ανέργους, περίπου όσοι έχασαν τη δουλειά τους κατά την καπιταλιστική κρίση του 2008.

Την Τρίτη το βράδυ, όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν συναντήθηκε με αντιπροσωπεία ηγετικών στελεχών των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο, υποστήριξε ότι έχουν «συνταγματικό καθήκον» να αυξήσουν το όριο δανεισμού, που ήδη ξεπερνά τα 31,381 τρισ. δολάρια, «χωρίς όρους». Αντίθετα οι Ρεπουμπλικάνοι επέμειναν στις απαιτήσεις για «δημοσιονομική πειθαρχία», μέσω «μεγάλων περικοπών» στις κρατικές δαπάνες, έχοντας στο πλευρό τους και τον πρώην Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος τους ενθάρρυνε να προκαλέσουν στάση πληρωμών, εκτός κι αν εξασφαλίσουν «τεράστιες» περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Χτες η κυβέρνηση Μπάιντεν πρότεινε νέα όρια στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από σταθμούς Ενέργειας που δουλεύουν με λιγνίτη και φυσικό αέριο, μέσω της ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (ΕΡΑ). Στόχος της μείωσης είναι η αποτροπή εκπομπών 617 εκατ. μετρικών τόνων διοξειδίου άνθρακα μέχρι το 2042, που ισοδυναμεί με τις εκπομπές καυσαερίων 137 εκατ. ΙΧ αυτοκινήτων σε έναν χρόνο.

Στις ΗΠΑ η επιβράδυνση σε τομείς της παραγωγής είναι ήδη φανερή και εκφράζεται και στο τραπεζικό σύστημα. Ετσι, χθες έχασαν το 20% της αξίας τους οι μετοχές της αμερικανικής τράπεζας «PacWest Bancorp», μετά την ανακοίνωση της διοίκησης ότι οι καταθέσεις της υποχώρησαν 9,5% την προηγούμενη βδομάδα. Και υποχωρούν κι άλλες περιφερειακές τράπεζες: Η «Western Alliance Bancorp» σημειώνει «βουτιά» σχεδόν 8%, η «Zions Bancorp» υποχωρεί 3% και η «KeyCorp» χάνει 1%.

Η «Western Alliance Bancorp», από την πλευρά της, ανακοίνωσε πριν το άνοιγμα της αγοράς ότι οι συνολικές της καταθέσεις ήταν κοντά στα 49,4 δισ. δολάρια στις 9 Μαΐου, αυξημένες κατά σχεδόν 600 εκατ. δολάρια από τις αρχές του μήνα.

Ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Ντέιβιντ Ρουμπενστάιν, που είναι συνιδρυτής και συμπρόεδρος του «Carlyle Group», δήλωσε ότι είναι «πρόωρη» η μείωση επιτοκίων αυτό το καλοκαίρι από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, επειδή είναι απίθανο να μειωθεί ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ στον ιδεατό στόχο του 2%. «Η Fed θα φανεί ανόητη αν δηλώσει νίκη με πληθωρισμό στο 4%», ανέφερε ο Ρουμπενστάιν στο CNN.

Σε αύξηση του επιτοκίου κατά 0,25% προχώρησε χτες η διοίκηση της Τράπεζας της Αγγλίας, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού στο 4,5%, στο φόντο επίμονα υψηλού πληθωρισμού, τουλάχιστον 10%. Αυτή ήταν η 12η αύξηση του επιτοκίου και δεν αποκλείεται η τάση να συνεχιστεί και σε επόμενες συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Αγγλίας, μολονότι ήταν η δυτική καπιταλιστική οικονομική δύναμη που εγκαινίασε τις αυξήσεις επιτοκίων, τον Δεκέμβριο του 2021.

Στο Βερολίνο, πάντως, προκάλεσε σχετική ανησυχία η έρευνα της εταιρείας «Ernst & Young», που κατέγραψε πως η Γερμανία καθίσταται όλο και λιγότερο ελκυστική για τους ξένους επενδυτές, λόγω του υψηλού κόστους. Σύμφωνα με την έρευνα, ο αριθμός των επενδυτικών σχεδίων στη Γερμανία μειώθηκε εκ νέου το 2022 και έφτασαν στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2013. Οι ξένες επενδύσεις μειώνονται συνεχώς από το 2017.

Την ίδια ώρα αυξάνονται οι εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου προς άλλες αγορές, μετά τις κυρώσεις. Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας, η Ινδία, καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Χτες ανακοινώθηκε ότι η Ινδία δεκαπλασίασε τις εισαγωγές του σαφώς φτηνότερου ρωσικού πετρελαίου, εξοικονομώντας μέσα σε έναν χρόνο 5 δισ. δολάρια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 2021 η Ινδία κάλυπτε το 2% των ετήσιων εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, πλέον το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 20%, παρά τις πιέσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Σε μια άλλη εξέλιξη, Κίνα και Ισημερινός υπέγραψαν συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, με στόχο αδασμολόγητες εξαγωγές της λατινοαμερικάνικης χώρας στις κινεζικές αγορές.