Ακόμη κι αν κανείς δεν τον έχει ακουστά, ο ερυθρός υπεργίγαντας αστέρας α-Ωρίωνα, γνωστότερος ως Μπετελγκέζ, είναι από τα πιο εμφανή άστρα στον νυχτερινό ουρανό (ένατος σε λαμπρότητα). Τα τελευταία χρόνια, αυτό το άστρο έγινε ακόμη πιο ενδιαφέρον για τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες αστρονόμους, καθώς παρουσιάζει έντονες μεταβολές λαμπρότητας. Τις περασμένες βδομάδες έλαμπε 50% πιο έντονα απ' ό,τι συνήθως, κάνοντας πολλούς να προσμένουν ένα σπάνιο ουράνιο φαινόμενο. Κάποια μέρα, ο Μπετελγκέζ θα τελειώσει με εκρηκτικό τρόπο τη ζωή του, μετατρεπόμενος σε υπερκαινοφανή (σουπερνόβα) αστέρα. Από την πλανητική μας θέση σε απόσταση μόλις 650 ετών φωτός, οι άνθρωποι στη Γη θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε «από τις πρώτες σειρές» αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο.

Παρά τις ελπίδες των αστρονόμων είναι εξαιρετικά απίθανο οποιοσδήποτε άνθρωπος που ζει σήμερα να δει τη μεγάλη έκρηξη του Μπετελγκέζ. Με βάση τη λαμπρότητα, το χρώμα, το μέγεθος και την εκτιμώμενη ηλικία του άστρου, οι αστροφυσικοί εκτιμούν ότι βρίσκεται ακόμη στα πρώιμα στάδια της διαδικασίας σύντηξης ηλίου σε άνθρακα (έχοντας εξαντλήσει το υδρογόνο που μετέτρεπε σε ήλιο). Η φάση αυτή θα ακολουθηθεί από τη σύντηξη σε οξυγόνο κι αυτή με τη σειρά της σε πυρίτιο και τελικά σε σίδηρο. Οταν φτάσει πια σε αυτό το στάδιο, ο πυρήνας του Μπετελγκέζ δεν θα μπορεί να παράγει Ενέργεια από παραπέρα αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης, με αποτέλεσμα το άστρο να αρχίσει να καταρρέει κάτω από το ίδιο του το βάρος, μέχρι που να εκραγεί εκτινάσσοντας το μεγαλύτερο μέρος της ύλης του.

Ο Μπετελγκέζ θα εκραγεί σύντομα, αλλά αυτό το «σύντομα» είναι με την αστρονομική έννοια και μπορεί να σημαίνει σε 10.000, έως 100.000 χρόνια. Οταν, όμως, συμβεί, το φαινόμενο θα είναι εκπληκτικό. Αρχικά μια πλημμύρα νετρίνων, που θα εκπεμφθούν κατά την κατάρρευση του άστρου, θα σαρώσει τη Γη, ενεργοποιώντας τους σχετικούς ανιχνευτές σε όλη την υδρόγειο. Λίγο μετά, καθώς φωτόνια υψηλής Ενέργειας θα αρχίσουν να αναδύονται από το πυκνό διογκούμενο νέφος αστρικών συντριμμιών, θα ξεκινήσουν και τα πραγματικά «πυροτεχνήματα». Ο Μπετελγκέζ θα γίνει 10.000 έως 100.000 φωτεινότερος απ' ό,τι συνήθως, κατά τη διάρκεια μιας γήινης βδομάδας. Ανάλογα με την ένταση της έκρηξης, το υπόλειμμα υπερκαινοφανούς θα είναι λαμπρό όσο το 25% ή το 50% της φωτεινότητας της πανσελήνου, αλλά συγκεντρωμένο σε ένα φωτεινό σημείο, με αποτέλεσμα να είναι ορατό και κατά τη διάρκεια της μέρας, ενώ τη νύχτα θα δημιουργεί τις δικές του ξεκάθαρες σκιές. Δεν έχει σημασία ότι το φαινόμενο στην πραγματικότητα θα έχει συμβεί 650 χρόνια νωρίτερα, όσο χρόνο δηλαδή χρειάζεται το φως για να έρθει από τον Μπετελγκέζ μέχρι τη Γη.

Το εντυπωσιακό φαινόμενο θα διαρκέσει αρκετό χρόνο, ώστε να μπορέσουν να το δουν όλοι οι άνθρωποι, έστω και αν το χρονικό διάστημα αυτό θα είναι απολύτως ασήμαντο με μέτρο τη διάρκεια ζωής των άστρων. Για τους αστρονόμους θα είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να μελετήσουν από κοντά μια έκρηξη σουπερνόβα ανακαλύπτοντας ενδεχομένως έναν θησαυρό νέας γνώσης. Ο Μπετελγκέζ βρίσκεται σε τέτοια απόσταση, που από την έκρηξή του δεν θα υπάρξουν επικίνδυνες συνέπειες για την ανθρωπότητα και γενικά για τη ζωή πάνω στη Γη. Στην ιστορία, η άγνοια και οι προλήψεις έκαναν τους υπερκαινοφανείς να θεωρούνται - συνήθως κακοί - οιωνοί και αν συνέβαινε σήμερα η έκρηξη του Μπετελγκέζ, είναι μάλλον βέβαιο ότι θα βλέπαμε σκηνές παραλογισμού σαν μερικές απ' αυτές που απεικονίζονται ωραία στην ταινία «Μην κοιτάς ψηλά». Ας ελπίσουμε και ας προσπαθήσουμε η ανθρωπότητα πολύ πιο νωρίς, ήδη από τον 21ο αιώνα, να έχει απαλλαγεί από το εκμεταλλευτικό σύστημα, που επιτρέπει τη διαιώνιση προϋπαρχουσών σκοταδιστικών αντιλήψεων και γεννά νέες, εμφανίζοντας την επιστήμη ως πετράδι στο στέμμα του, την ώρα που καταπολεμά παντοιοτρόπως την εδραίωση επιστημονικής κοσμοαντίληψης στη συνείδηση των εκμεταλλευόμενων.