Τα βαφτίσια των ιδιωτικών πανεπιστημίων σε «μη κερδοσκοπικά» για να παραβιαστεί με μεγαλύτερη «ασφάλεια» το άρθρο 16, οι «αυστηρές» προϋποθέσεις, που κατά βάση αφορούν το ύψος της χρηματικής δυνατότητας των ιδιοκτητών και, φυσικά, μπορούν να αλλάξουν άρδην σε ένα βράδυ, σε τίποτα δεν αλλάζουν την ουσία.

Η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων είναι μια άδικη και αντιδραστική τομή εις βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας.

Το «νέο τοπίο» της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που σχεδιάζουν, διαμορφώνει έναν «ενιαίο χώρο ανώτατης εκπαίδευσης», με ακόμα πιο ανισότιμη πρόσβαση, η οποία κρίνεται άμεσα από την οικονομική δυνατότητα κάθε οικογένειας.

Η συνύπαρξη κάτω από την «ίδια ομπρέλα» δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστήμιων, με 3ετή, 4ετή, 5ετή προγράμματα σπουδών, πολλών ταχυτήτων και επιπέδων, όλα πανεπιστημιακά αναγνωρισμένα, δίνει το τελειωτικό χτύπημα στα πτυχία των δημόσιων πανεπιστημίων, μετατρέποντας τη δυνατότητα εργασίας στο αντικείμενο με εφόδιο το πτυχίο σε... «όνειρο θερινής νυκτός».

Η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, που θα συνεχίσει να προσδοκά και να προσβλέπει στα δημόσια πανεπιστήμια, θα βρει μπροστά της νέα εμπόδια. Γιατί, παντού και πάντα, η συνύπαρξη δημόσιων - ιδιωτικών λειτουργεί σε βάρος του δημόσιου, που υποβαθμίζεται, υποστελεχώνεται, εμπορευματοποιείται, με τα τραγικά αποτελέσματα να τα ζούμε για παράδειγμα στην Υγεία.

«Το δημόσιο πανεπιστήμιο ενισχύεται με περισσότερο από 1 δισ. και θα παραμείνει η "ναυαρχίδα" της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης», λέει η κυβέρνηση. Πίσω από τις κυβερνητικές φανφάρες, τελικά από αυτά τα χρήματα ούτε μισό ευρώ δεν κατευθύνεται για τις ανάγκες των φοιτητών, της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της φοιτητικής μέριμνας, για την κάλυψη των τεράστιων κενών σε διδάσκοντες, για τις προσλήψεις των οποίων δεν τηρείται ούτε το ταβάνι που οι ίδιοι έχουν ψηφίσει του 1:1 (αναλογία αποχωρήσεων - προσλήψεων διδακτικού προσωπικού).

Η κυβέρνηση χρηματοδοτεί την παραπέρα απομάκρυνση του πανεπιστημίου από τις κοινωνικές ανάγκες, δηλαδή την υποβάθμιση των παροχών του προς όφελος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Γιατί οδηγεί αντικειμενικά σε υποβάθμιση και κόψιμο των όποιων δωρεάν παροχών υπάρχουν, το «σπρώξιμο» προς τα πανεπιστήμια να λειτουργούν ακόμα περισσότερο με γνώμονα την αναζήτηση εσόδων από πελάτες - φοιτητές, να αφοσιώνονται στην προσπάθεια να «τραβήξουν» όσα περισσότερα μπορούν από τα διάφορα προγράμματα, στο στρωμένο διαχρονικά έδαφος της λειτουργίας τους υπό τη λογική κόστους - οφέλους.

Η σημερινή πραγματικότητα ενός δημόσιου πανεπιστήμιου, που είναι μακριά και έξω από τις ανάγκες των φοιτητών, θα γιγαντωθεί στο έδαφος του ανταγωνισμού με τα ιδιωτικά. Ενδεικτικό είναι ότι η βασική πλευρά που αφορά στα δημόσια στο νομοσχέδιο, όπως ανακοινώθηκε, είναι η μεγαλύτερη «αυτονομία» στο ανοιγοκλείσιμο προγραμμάτων σπουδών, που τελικά αφορά την απλοποίηση των διαδικασιών και προϋποθέσεων για την αγοραπωλησία πτυχίων μέσω του δημόσιου (βλ. κοινά και διπλά πτυχία με πανεπιστήμια του εξωτερικού, ξενόγλωσσα προπτυχιακά με δίδακτρα). Είναι δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια η «στρόφιγγα» της χρηματοδότησης της δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης θα τείνει να κλείνει, με συγχωνεύσεις, καταργήσεις τμημάτων, θα επιβληθούν νέοι κόφτες για την εισαγωγή υποψηφίων στον αριθμό που θα «δέχεται» κάθε τμήμα, θα ενταθεί η πίεση για άνοδο του ρυθμού αποφοίτησης κ.ά.

Με άλλα λόγια, το δημόσιο πανεπιστήμιο για να «ανταγωνιστεί» τα ιδιωτικά θα γίνεται όλο και πιο ακριβό για τους φοιτητές και τις οικογένειές τους, όλο και πιο φθηνό για το κράτος, θα στρέφεται στους τομείς και τις λειτουργίες του που φέρνουν έσοδα, απαξιώνοντας τελείως τις όποιες παροχές υπήρχαν μέχρι σήμερα.

Οταν ο κανόνας για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα είναι τα δίδακτρα στα προπτυχιακά προγράμματα των δημόσιων πανεπιστημίων, τα πανάκριβα νοίκια στις φοιτητικές εστίες, οι χρεωμένοι νέοι με φοιτητοδάνεια εφ' όρου ζωής για να σπουδάσουν, η περιστολή δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων (με φοιτητές σε πολυδιαφημισμένα πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ να κατηγορούνται για «αντισημιτισμό» επειδή εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στον δίκαιο αγώνα του Παλαιστινιακού λαού)...

...Αποτελεί θετική εξαίρεση ότι ο λαός μας με τους αγώνες του στην Ελλάδα έχει επιβάλει το πάγωμα όλων των μέχρι τώρα προσπαθειών, εδώ και 20 περίπου χρόνια, να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια στη χώρα μας.

Οι όμορφες λέξεις που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για να «ντύσει» τις αντιλαϊκές στοχεύσεις που υπηρετεί η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, δεν κρύβουν, ούτε φυσικά αφορούν κάποια διάθεση να «μοιάσουν του γείτονα».

Σε κάθε ερώτηση, το κέρδος είναι η απάντηση. Το κέρδος όσων θέλουν να κάνουν μπίζνες, μέσω «εκπαιδευτικών» επενδύσεων, όπως και μέσα από την καθαυτή λειτουργία των πανεπιστημίων, αλλά και «η ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων και συνακόλουθα της κατασκευαστικής αγοράς», «ο εκπαιδευτικός τουρισμός» κ.ά. Αλλά και όσων κερδίζουν από τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν πιο φθηνούς εργαζόμενους με πανεπιστημιακή ειδίκευση, με τη μεγαλύτερη πίεση της ετερο-απασχόλησης και ανεργίας των πτυχιούχων να συμπιέζει τα δικαιώματά τους.

Πλάι σε αυτά βρίσκεται και το «ενδιαφέρον» των ΗΠΑ να βαθύνουν τη συνεργασία τους με την Ελλάδα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, όχι μόνο για οικονομικούς - επιχειρηματικούς σκοπούς, αλλά και ως ένα ισχυρό κανάλι «ζύμωσης» των νέων φοιτητών και επιστημόνων με τις «αξίες» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Το οποίο άλλωστε είναι δηλωμένο με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, ο τομέας των πανεπιστημίων που είχε συμπεριληφθεί ως ξεχωριστό κεφάλαιο στον Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας - ΗΠΑ, η πρόσφατη συνέντευξη του Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα που υπερθεμάτιζε στις καλές σχέσεις αμερικανικών - ελληνικών πανεπιστημίων, οι συχνές επισκέψεις αμερικανικών πανεπιστημίων στη χώρα μας, οι συνεργασίες που ήδη υπάρχουν κ.ά.

Σε αυτό το πλαίσιο, και όσο βαθαίνει η εμπλοκή της χώρας στους πολυπλόκαμους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς, αντίστοιχα αυξάνεται και η πίεση προς τα πανεπιστήμια να τους υπηρετήσουν. Πρόσφατο αποκαλυπτικό παράδειγμα είναι η πρόσκληση συμμετοχής των πανεπιστημίων σε πρόγραμμα του ΝΑΤΟ με τον προκλητικό τίτλο «Επιστήμη για την ειρήνη και την ασφάλεια», με στόχο την επιστράτευση των πανεπιστημίων, της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας στους πολεμικούς σχεδιασμούς του.

Υπό αυτό το πρίσμα, μόνο τυχαία δεν ήταν η δήλωση του υπουργού Επικρατείας Βορίδη: «Θα δοκίμαζα να πάω τις διακρατικές και εκτός ΕΕ, προκειμένου να δούμε και εκεί πώς μπορεί να δει κανείς τη σχέση των διεθνών συνθηκών με το άρθρο 16 του Συντάγματος». Ούτε ότι ανάμεσα στους «ενδιαφερόμενους επενδυτές» είναι, για παράδειγμα, ο όμιλος ιδιωτικής υγείας CVC, που είναι αμερικανικών κεφαλαίων, ή ορισμένα από τα κολέγια που ήδη λειτουργούν στη χώρα μας και δηλώνουν ικανά να ικανοποιήσουν τις προϋποθέσεις «αναβάθμισής» τους σε πανεπιστήμια.

Γι' αυτούς τους λόγους, η «εμμονή» της κυβέρνησης να αλλάξει «το καθεστώς ενός ιδιότυπου κρατικού μονοπωλίου στην τριτοβάθμια», όπως λέει, δεν αφορά γενικά και αόριστα κάποια ιδεοληψία, αλλά τις απαιτήσεις της αγοράς να προσαρμοστεί η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ακόμα περισσότερο και πιο άμεσα στις ανάγκες της.

Το φοιτητικό, το μαθητικό, το λαϊκό κίνημα παλεύει απέναντι σε αυτό το πέρα για πέρα άδικο και αντιδραστικό νομοσχέδιο, που φτιάχνει μια αγορά Ανώτατης Εκπαίδευσης που χωράει πτυχία διαφόρων κατηγοριών και επιπέδων ανάλογα φυσικά με την τσέπη. Σε μια μεγάλη αγορά, που χωράει τα πάντα, εκτός από τις ανάγκες μας.

Στην «καρδιά» αυτής της πάλης βρίσκονται οι ανάγκες και πραγματικές δυνατότητες για αποκλειστικά δημόσια και πραγματικά δωρεάν πανεπιστήμια. Με ισότιμη πρόσβαση στα πανεπιστήμια, εξαλείφοντας την άνιση αφετηρία από την οποία ξεκινούν οι νέοι τη ζωή τους, και όχι ανάλογα με την τσέπη κάθε οικογένειας. Με εξασφάλιση όλων των όρων για σύγχρονες σπουδές, με υψηλού επιπέδου προγράμματα σπουδών και όχι μαγαζιά πιστοποιήσεων. Με πτυχία που θα έχουν ενταγμένη τη γνώση και την επαγγελματική κατοχύρωση, χωρίς να απαιτούνται έξτρα κύκλοι και δοκιμασίες για την πρόσβαση των αποφοίτων στο επάγγελμα. Με πανεπιστήμια ισότιμα που θα στηρίζονται από το κράτος για να προσφέρουν στην κοινωνία, και όχι να ανταγωνίζονται για το ποιο μπορεί να είναι πιο κερδοφόρο.