Ο επόμενος γύρος της λεγόμενης «θετικής ατζέντας» (επαφές για μπίζνες) θα γίνει την Παρασκευή 2/2 στην Κωνσταντινούπολη, σε μια «διπλή αποστολή»: Καταρχάς θα ταξιδέψει εκεί μια διακυβερνητική αποστολή με επικεφαλής τον Κ. Φραγκογιάννη, υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για την οικονομική διπλωματία και την εξωστρέφεια, ο οποίος και θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του, Μπουράκ Ακτσαπάρ, και μέλη της στελέχη της ελληνικής διοίκησης από διάφορα υπουργεία. Στην Κωνσταντινούπολη θα μεταβεί και επιχειρηματική αποστολή, η οποία θα μετάσχει σε «business forum» με Τούρκους και στελέχη φορέων «επιχειρηματικότητας» της γείτονος.

Στις 11/3 θα ακολουθήσει η δεύτερη φάση του λεγόμενου «πολιτικού διαλόγου», με την υφυπουργό Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, να συναντά τον Ακτσαπάρ. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ως θέματα προς συζήτηση τη συνεργασία σε Μεταναστευτικό, Πολιτική Προστασία, αλλά όχι ακόμα τις θαλάσσιες ζώνες, κρίνοντας ότι «δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες».

Για την ώρα δεν προγραμματίζεται κάποια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, Γ. Γεραπετρίτη και Χ. Φιντάν, ο οποίος φαίνεται ότι δεν θα έρθει στην Αθήνα πριν από τις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία στις 31/3.

Στο ενδιάμεσο συνάντηση θα γίνει, βέβαια, και για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (μέτρα ύφεσης σε στρατιωτικό επίπεδο, με την ατζέντα να απλώνεται σε 29 σημεία, όπως λέγεται αρμοδίως, και επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας τον πρέσβη Θεοχ. Λαλάκο). Αρμόδιες πηγές λένε ότι η συνάντηση θα γίνει πριν από το ταξίδι Μητσοτάκη στην Αγκυρα, τον Απρίλη ή Μάη, για νέα συνάντηση με τον Ερντογάν.

«Η συνάντηση των δύο ηγετών πιθανόν να σηματοδοτήσει την είσοδο στα βαριά θέματα, στην ουσιαστική συζήτηση για το μείζον υποκείμενο θέμα», ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, λένε οι ίδιες πηγές, χαρακτηρίζοντας ωστόσο «ορόσημο» σε όλη αυτήν την πορεία διμερών επαφών την επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών, στην Ουάσιγκτον στις 9 - 11/7 στο περιθώριο της επόμενης Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Στο μεταξύ, η κάθε πλευρά κάνει τις κινήσεις της στο πολυεπίπεδο παζάρι. Ενδεικτικά, στον απόηχο της επιστολής από το ελληνικό ΥΠΕΞ στον γγ του ΟΗΕ, ως αντίδραση στην απόφαση της κυβέρνησης της Λιβύης για ανακήρυξη ζώνης χωρικών υδάτων πλάτους 12 ναυτικών μιλίων, κυρίως όμως για ανακήρυξη συνορεύουσας ζώνης (contiguous zone) για ακόμη 24 ν.μ. προς βορρά (δεν αφορά άσκηση κυριαρχίας ή κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά άσκηση εξουσίας διοικητικού και αστυνομικού ελέγχου, π.χ. με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας το παράκτιο κράτος μπορεί να ασκεί έλεγχο για την πρόληψη παραβάσεων των τελωνειακών, φορολογικών, μεταναστευτικών και υγειονομικών κανονισμών του, όπως επίσης έλεγχο και προστασία της υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς - αρχαιολογικά και ιστορικά αντικείμενα - για την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας) κλείνοντας τον Κόλπο της Σύρτης, πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ επιβεβαιώνουν σχετικά ότι η ελληνική επιστολή κατατέθηκε στον ΟΗΕ τη μέρα που ο Γεραπετρίτης ήταν στο Κάιρο για επαφές με την αιγυπτιακή ηγεσία. Επιβεβαιώνουν ότι το θέμα συζητήθηκε στις επαφές με Σίσι και Σούκρι και σημειώθηκε «κοινότητα αντίληψης», έναντι και της διείσδυσης στη Λιβύη «άλλων παικτών», όπως λένε, φωτογραφίζοντας την Τουρκία.

Παραπέρα, ο Γεραπετρίτης ετοιμάζεται να υποδεχτεί στις 6/2 στην Αθήνα την Μαρία Ανχελ Ολγκίν Κουέγιαρ, προσωπική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ενώ στο ενδιάμεσο στην ελληνική κυβέρνηση παρουσιάζουν ως «θέμα χρόνου» την αποδοχή από την αμερικανική κυβέρνηση του ελληνικού αιτήματος αγοράς μαχητικών F-35, όπως και της αποστολής κι άλλων όπλων και μέσων από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα.

Ταυτόχρονα, κυβερνητικοί παράγοντες επιμένουν ότι η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να προμηθεύσει με νέα F-16 την Αγκυρα δεν συνδέεται με την πώληση F-35 στην Αθήνα, αλλά το «ναι» της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Για το αν τα νέα τουρκικά F-16 χρησιμοποιηθούν στο Αιγαίο κατά της Ελλάδας, παραδέχονται ότι «κανείς δεν μπορεί να πιέσει ή να πείσει τις ΗΠΑ πώς θα κάνουν τις συναλλαγές τους και πού θα πουλήσουν ή δεν θα πουλήσουν. Εμάς δουλειά μας είναι να διασφαλίσουμε, στο μέτρο του δυνατού, ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον μας», λένε, βάζοντας κι αυτό το θέμα ακόμα, του σεβασμού εντός ΝΑΤΟ της ελληνικής κυριαρχίας και των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο, στο παζάρι με Αγκυρα και Ουάσιγκτον, και φυσικά υπό αμφισβήτηση.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η κυβέρνηση δηλώνει σε όλους τους τόνους αποφασισμένη για την αποστολή φρεγάτας στην Ερυθρά Θάλασσα, κλιμακώνοντας την εμπλοκή της χώρας στις κόντρες του ευρωατλαντικού άξονα με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών και διαύλων, όταν όλα τα εύφλεκτα μέτωπα της περιοχής είναι στο «κόκκινο».

Θυμίζουμε, θέμα ημερών θεωρείται η εντολή σε φρεγάτα του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού για ανάληψη αποστολής στο «στόμα του λύκου», στην Ερυθρά Θάλασσα, στο πλαίσιο της - υπό τους Αμερικανούς - επιχείρησης «Prosperity Guardian». Ανώτατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού έχει μεταβεί ήδη στην αμερικανική ναυτική βάση στη Μανάνα του Μπαχρέιν (Naval Support Activity Bahrain, έδρα του US Naval Forces Central Command και του 5ου Στόλου των ΗΠΑ), για συνεννοήσεις σχετικά με τις λεπτομέρειες της ελληνικής συμμετοχής. Π.χ. αν θα παρέχεται συνοδεία σε εμπορικά πλοία που από τη Μεσόγειο διασχίζουν το Σουέζ, προκειμένου κατόπιν να τα «παραλάβουν» πολεμικά άλλων κρατών. `Η αν η φρεγάτα θα ενταχθεί σε ομάδα συνοδείας αεροπλανοφόρου. `Η αν θα αναπτυχθεί νοτιότερα ακόμα, στην Ερυθρά Θάλασσα. Σε κάθε περίπτωση, επικρατέστερες για ανάπτυξη είναι οι φρεγάτες «ΥΔΡΑ» και «ΨΑΡΑ». Η αποστολή λέγεται ότι θα είναι εξάμηνη και καθώς τα πλοία είναι γερασμένα και ταλαιπωρημένα, δοκιμάζουν και τα δύο ώστε στο τρίμηνο το ένα να αντικαταστήσει το άλλο, ενώ θυμίζουμε πως σύμφωνα με πληροφορίες από τα πληρώματα έγιναν δεκάδες παραιτήσεις.

Το θέμα συζητήθηκε και στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τη Δευτέρα, στις Βρυξέλλες, με στόχο το στήσιμο μιας ευρωενωσιακής «Task Force» και την αποστολή της στην Ερυθρά. Οπως λένε, παρουσιάστηκε ένα σχέδιο του ύπατου εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, το οποίο θα συζητηθεί τώρα σε επίπεδο Coreper (Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων) για να πάει αργότερα για έγκριση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Οπως λένε οι ίδιες πηγές, το ευρωενωσιακό σχέδιο είναι ακόμα «σε πάρα πολύ πρώιμο στάδιο», ωστόσο αν τελικά προχωρήσει θα έχουμε δύο χωριστές αποστολές στην ίδια περιοχή, η καθεμία με τη δική της «εντολή» («mandate») αλλά «σε συντονισμό μεταξύ τους». Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν οι ίδιες πηγές, η ελληνική φρεγάτα θα σταλεί «και για τους δύο πυλώνες» με πρόσχημα της ελληνικής κυβέρνησης την «προστασία της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας» σε αποστολές «άμυνας και συνοδείας», όπως επιχειρούν να παρουσιάσουν την ελληνική εμπλοκή στην υπόθεση ανάπτυξης δυνάμεων του ευρωατλαντικού άξονα στη ζώνη του Ινδο-Ειρηνικού έναντι ανταγωνιστών του, για τα συμφέροντα των εφοπλιστών.

Κι αυτό όταν και οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι οι ανταγωνισμοί κλιμακώνονται επικίνδυνα. Ενδεικτικά, διπλωματικές πηγές, μεταφέροντας και ευρωατλαντικούς «προβληματισμούς», σημειώνουν ότι παρατηρείται «πάρα πολύ μεγάλη επιδείνωση στην ευρύτερη περιοχή», με σημεία ανάφλεξης σε Συρία, Ιράκ, Ιράν, Πακιστάν κ.α., τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος τόσο περισσότεροι κίνδυνοι για επέκτασή του ανακύπτουν».

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση διαφημίζει και στους «συμμάχους» το γεγονός ότι παίζει ρόλο Ευρωατλαντικού «αγγελιοφόρου» μεταξύ των δύο πλευρών, μεταφέροντας «μηνύματα» από τους Ισραηλινούς προς τους Αραβες και το αντίστροφο, ενώ συζητούν το ζήτημα και τις εξελίξεις και με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών.

Εξάλλου, όλα αυτά τα θέματα, όπως και άλλα, θα συζητηθούν στο πλαίσιο του νέου γύρου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας - ΗΠΑ (ξεκίνησε το 2018 επί ΣΥΡΙΖΑ), τον Φλεβάρη. Στην Ουάσιγκτον μεταβαίνει γι' αυτόν τον σκοπό διακυβερνητικό κλιμάκιο με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών και μετέχοντες υπουργούς και υφυπουργούς. Ο Γεραπετρίτης θα έχει διμερή συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντ. Μπλίνκεν, στις 9/2. Συνολικά στην ατζέντα μπαίνουν θέματα όπως η διμερής «Στρατηγική Συμμαχία», η Αμυνα και η Ασφάλεια, η ενίσχυση των διμερών εμπορικών συναλλαγών, η ψηφιακή οικονομία, αλλά και το περιβάλλον, με ειδική αναφορά στο «Our Ocean Conference 2024», συνέδριο που θα φιλοξενηθεί τον Απρίλη από την Ελλάδα, αμερικανικής κοπής σχήμα για τον έλεγχο σε θαλάσσιες ζώνες και διαύλους. Στο πλαίσιο αυτό ο Γεραπετρίτης θα συναντηθεί και με τον ειδικό απεσταλμένο του Προέδρου των ΗΠΑ για το κλίμα, Τζον Κέρι.

Ο Γεραπετρίτης αναμένεται, επίσης, να έχει επαφές στην αμερικανική πρωτεύουσα με γερουσιαστές και κατόπιν να μεταβεί στη Νέα Υόρκη προκειμένου να προωθήσει την υποψηφιότητα της Ελλάδας για τη θέση εκλεγμένου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για την περίοδο 2025 - 2026. Οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν σε Γενική Συνέλευση του Οργανισμού φέτος τον Ιούνη. Σε αυτό το φόντο ο Γεραπετρίτης αναμένεται να απευθύνει ομιλία και στο Συμβούλιο Ασφαλείας.