Το ερώτημα είναι τι ακριβώς γιορτάζουμε το Πάσχα. Το γεγονός της «Ανάστασης του Κυρίου», με όποιον τρόπο και αν έγινε αυτή, όποια ιστορικά περιστατικά και αν τη συνέστησαν, όποια λογική ερμηνεία και αν επιδέχεται ή το Μήνυμα που προκύπτει από αυτήν; Για να απαντήσουμε, βέβαια, σε ένα τέτοιο δύσκολο ερώτημα, το μόνο που δεν πρέπει να λάβουμε υπόψη μας είναι ο τρόπος με τον οποίο ο λαός γιορτάζει το Πάσχα. Γιατί, αν κάνουμε κάτι τέτοιο, τότε η απάντησή μας δε θα έχει σχέση ούτε με το «γεγονός» ούτε με το «μήνυμα». Θα είναι μια γενική περιγραφή μιας σειράς πράξεων, που, όσο κι αν καταβάλλεται προσπάθεια από την Εκκλησία να ερμηνευτούν σαν εκδηλώσεις βαθιάς πίστης, ή, έστω, σαν κορυφώσεις συναισθηματικής συμμετοχής στην ανθρώπινη πλευρά των «παθών» της Μ. Εβδομάδας, ούτε το θεολογικό περιεχόμενο τις συνιστά ούτε και η εναγώνια προσμονή ενός «μηνυματικού» τέλους τις διακρίνει. Και είναι έτσι, γιατί οι πράξεις των «πιστών» αυτές τις μέρες μέσα στις εκκλησίες και έξω από αυτές, στους σκοτεινούς εξώστες της περιφέρειας ή στα καφετεριακά ξέφωτα των μεγαλουπόλεων, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα απροσδιόριστο ξέσπασμα για έναν κόσμο που χάθηκε. Και τότε οι πράξεις αυτές είναι το λεξιλόγιο μιας βαθιάς και αγιάτρευτης νοσταλγίας. `Η το, επίσης, απροσδιόριστο ξέσπασμα ενός φόβου για έναν κόσμο που ξημερώνει γεμάτος απειλές και καταχθόνιες προθέσεις. Και στην περίπτωση αυτή, οι ίδιες πράξεις είναι το κορύφωμα ενός υπαρξιακού άγχους, που, κάτω από την παραμυθία του μηνύματος του αναστάσιμου λόγου, καταλαγιάζει επιτρέποντας την κυριαρχία μιας άλλης συμπεριφοράς, που εκδηλώνεται απροκάλυπτα με έναν ξέφρενο γαστρονομικό θρίαμβο.

Γι' αυτό και το ερώτημα παραμένει βασανιστικό: Τι γιορτάζουμε το Πάσχα; Την «Ανάσταση του Κυρίου» ή τη Νίκη της ζωής; Στην πρώτη περίπτωση, άποψη και δογματικός λόγος της Εκκλησίας, το Πάσχα αποκτά το χαρακτήρα της «επετείου». Ο κόσμος καλείται, με άλλα λόγια, να συνταχθεί κάτω από τα παραγγέλματα ενός συμβολικού ιστορικού λόγου, όπου τα γεγονότα υπερβαίνουν την ανθρώπινη «αρμοδιότητα» και καθίστανται η αποκλειστική θέληση ενός «θεού». Και σ' αυτήν την περίπτωση ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την αδυναμία του και τη ματαιότητα της αντίστασής τους.

Και, ασφαλώς, δεν μπορεί, με κανένα τρόπο, τα αίματα των πασχαλινών κρεοπωλείων και της ασφάλτου, οι ατελείωτες συζητήσεις για την επάρκεια της αγοράς, και την τιμή της τομάτας, οι πολεμοχαρείς λαμπάδες της Λαμπρής και οι εωθινές κνίσες της κυριακάτικης πασχαλινής ευωχίας να συνιστούν τη γιορτή ενός «θεϊκού» γεγονότος. Ενώ το μήνυμα της Ζωής, του διαχρονικού νοήματος του θανάτου από τον ίδιο το θάνατο, μπορεί να εκφράζεται με όλ' αυτά!