Μια σημαντική εξέλιξη στον τομέα της επιστήμης των υλικών πέτυχαν Σουηδοί επιστήμονες, καθώς κατάφεραν για πρώτη φορά να κατασκευάσουν ελεύθερα μικροσκοπικά φύλλα χρυσού, πάχους ενός ατόμου! Πρόκειται γενικότερα για το πρώτο μονοατομικού πάχους μεταλλικό φύλλο, καθώς τα άτομα των μετάλλων προτιμούν να συσσωματώνονται σε τρισδιάστατα σωματίδια. Τα πράγματα με τα αμέταλλα είναι πιο εύκολα, και γι' αυτό εδώ και πολλά χρόνια έγινε εφικτή η παρασκευή μονοατομικού πάχους φύλλων άνθρακα, που ονομάστηκαν γραφένιο (μορφή γραφίτη). Κατ' αντιστοιχία, τα ακραία λεπτά φύλλα χρυσού ονομάστηκαν χρυσένιο.

Ο χρυσός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως υλικό, επειδή τα νανοσωματίδιά του ήδη χρησιμοποιούνται στην ηλεκτρονική, στη φωτονική, σε αισθητήρες, στη φαρμακολογία και αλλού. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι το χρυσένιο θα επιδείξει ένα ιδιαίτερο σύνολο νέων ιδιοτήτων, όπως συνέβη και με το γραφένιο συγκριτικά με τις προηγούμενα γνωστές μορφές του άνθρακα.

Η έρευνα που οδήγησε στο χρυσένιο ήταν συνέχεια προηγούμενης που είχε επιτύχει το ίδιο αποτέλεσμα, θερμαίνοντας στους 670 βαθμούς Κελσίου διαστρωματωμένα φιλμ υλικών πάνω σε υπόστρωμα καρβιδίου του τιτανιούχου πυριτίου και αναγκάζοντας άτομα χρυσού να αντικαταστήσουν ορισμένα άτομα πυριτίου. Ομως στην περίπτωση εκείνη το μονοατομικό στρώμα χρυσού ήταν αδύνατο να διαχωριστεί από το υπόστρωμα.

Με τη νέα μέθοδο οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το αντιδραστήριο Μουρακάμι, ένα διάλυμα που χρησιμοποιείται σε ηλικίας ενός αιώνα τεχνική χάραξης σπαθιών σαμουράι και άλλων μετάλλων. Καταρχήν το πείραμα δεν πέτυχε, καθώς στην περίπτωση αυτή ο χρυσός και υλικό από το υπόστρωμα τελικά διαλύονταν. Μια πληροφορία ηλικίας επίσης ενός αιώνα από γερμανικό επιστημονικό άρθρο, που αναφερόταν σε ένα από τα συστατικά του διαλύματος ως «ενεργοποιούμενο από το φως κυανίδιο», οδήγησε τους επιστήμονες να δοκιμάσουν το πείραμα σε συνθήκες σκότους. Τότε, επιτέλους, κατάφεραν να φτιάξουν ελεύθερα φύλλα χρυσενίου, διαμέτρου ενός δεκάτου του εκατομμυριοστού του μέτρου.

Ηδη διαπιστώθηκε ότι το χρυσένιο μπορεί να είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από τα πολυατομικά στρώματα χρυσού στην κατάλυση χημικών αντιδράσεων. Η διερεύνηση των ιδιοτήτων του θα συνεχιστεί περαιτέρω, ενώ πρόκειται να δοκιμαστούν ανάλογες μέθοδοι για παρασκευή μονοατομικού πάχους φύλλων και άλλων μετάλλων.