Copyright 2024 The Associated

Από τη συνάντηση του Μπλίνκεν με τον Κύπριο ΥΠΕΞ Κ. Κόμπο στις 18/6, η οποία σφράγισε τον «Στρατηγικό Διάλογο» ΗΠΑ - Κύπρου

Δίνοντας το στίγμα και το πλαίσιο των προσπαθειών αυτών, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης σε ομιλία του σε πρόσφατη εκδήλωση στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο είπε ότι «ο μόνος δρόμος (σ.σ. για τη λύση του Κυπριακού) είναι (...) η σωστή ανάγνωση των διεθνών εξελίξεων, η κατανόηση των γεωστρατηγικών ισορροπιών». Επιπλέον, σε συνέντευξή του υποστήριξε ότι «με μια νέα προσέγγιση και μεγαλύτερη έμφαση στη γεωπολιτική διάσταση του Κυπριακού, μπορούμε να καταλήξουμε σε μία λύση αποδεκτή από όλους».

Την ίδια στιγμή, Μητσοτάκης και Ερντογάν - οι οποίοι το Σαββατοκύριακο θα βρεθούν ταυτόχρονα στην Κύπρο, εκατέρωθεν της «πράσινης γραμμής» - στη νέα συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της πρόσφατης Συνόδου του ΝΑΤΟ συμφώνησαν στο «αμοιβαίο όφελος από τη διατήρηση κλίματος ηρεμίας στις διμερείς σχέσεις», ενώ ο Ελληνας πρωθυπουργός σε συναντήσεις του με παράγοντες της αμερικανικής διπλωματίας εισέπραξε «πολλά εύσημα για την προσπάθεια να διατηρηθεί η ασφάλεια στο νότιο και νοτιοανατολικό πλευρό του NATO», προωθώντας παραπέρα τις «επώδυνες διευθετήσεις» που αφορούν και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Αλλωστε, όπως σημείωναν και παράγοντες του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος AKP στο πρόσφατο συνέδριο του «Economist», ο «εποικοδομητικός διάλογος», που συνεχίζεται με «σημαντική πρόοδο» (φέρνοντας ως παράδειγμα και τις κοινές υποψηφιότητες που οι δύο πλευρές κατέθεσαν και στηρίζουν στον ΟΑΣΕ), απαιτεί «να σεβόμαστε τα εύλογα δικαιώματα και των δύο μερών (...) αποφεύγοντας μαξιμαλιστικές προσεγγίσεις».

Ανάμεσα σε αυτές προφανώς είναι και η όποια αναφορά σε τουρκική κατοχή στην Κύπρο, αφού μεσοβδόμαδα η Αγκυρα εξέφρασε τα «παράπονά» της για δηλώσεις του Ελληνα υπουργού Αμυνας Ν. Δένδια τις οποίες θεώρησε «υπονόμευση (...) στην προώθηση των σχέσεων Τουρκίας - Ελλάδας με εποικοδομητικό τρόπο», για να καταλήξει ότι «ο τουρκικός στρατός θα είναι ο εγγυητής της ειρήνης και της ηρεμίας στην Κύπρο στο μέλλον, όπως ήταν στο παρελθόν και είναι στο παρόν».

Τις προκλήσεις συμπλήρωσε η έκδοση αντι-NAVTEX την Πέμπτη από τον σταθμό της Αττάλειας, για να υποστηρίξει ότι περιοχή νότια της Καρπάθου ανήκει σε δική της δικαιοδοσία, ενώ 50 πολεμικά πλοία της φέρονταν την Παρασκευή να κατευθύνονται στα ανοιχτά της βόρειας Κύπρου για να «τιμηθεί» η επέτειος από την επαίσχυντη «ειρηνευτική επιχείρηση», όπως επιμένει να χαρακτηρίζει την εισβολή και την έναρξη της κατοχής.

Τον τόνο για την επίσπευση των διευθετήσεων δίνουν εξάλλου οι κινήσεις για ακόμα πιο ισχυρό «αποτύπωμα» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην ευρύτερη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Μέσα Ιούνη η Κύπρος έγινε «μία από τις ελάχιστες χώρες που ενώ δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ» ξεκίνησαν «Στρατηγικό Διάλογο» με τις ΗΠΑ, ενώ μέσα στο 2025 «αναμένονται ακόμα περισσότερες σχετικές ανακοινώσεις όσον αφορά τις αμερικανοκυπριακές θέσεις», όπως ανακοίνωσε ο Κύπριος Πρόεδρος.

Την ίδια στιγμή, από αναλυτές όπως π.χ. ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ τονιζόταν ότι «συνολικά μια γεωστρατηγική εταιρική σχέση με τη Λευκωσία θα μπορούσε να προσφέρει στην Ουάσιγκτον πολλά πλεονεκτήματα», αφού «θα προσέφερε ένα ισχυρό αντίβαρο στις προσπάθειες της Ρωσίας και της Κίνας να επεκτείνουν τη στρατηγική τους επιρροή στην Ανατολική Μεσόγειο, θα ενίσχυε τους ενεργειακούς δεσμούς με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο και θα μπορούσε να οικοδομήσει εμπιστοσύνη μεταξύ των ΗΠΑ, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, πείθοντας ενδεχομένως ακόμα και την Αγκυρα ότι μετά από 50 χρόνια έχει έρθει η ώρα να βρεθεί ένα δίκαιο διπλωματικό τέλος στη σύγκρουση».

Μέσα σε ένα τέτοιο ΝΑΤΟικό πλαίσιο διαβάζονται και διάφορα σχέδια όπως για την αναβάθμιση της ναυτικής βάσης στο Μαρί της νοτιοανατολικής Κύπρου, τα οποία συζήτησαν σε πρόσφατη συνάντησή τους και οι υπουργοί Αμυνας Ελλάδας και Κύπρου. Ενώ ήδη η Κύπρος αξιοποιείται για «δυτικούς» βομβαρδισμούς στόχων στη Μέση Ανατολή μέσω των βρετανικών βάσεων, στη συνάντηση Δένδια - Πάλμα τονίστηκε ότι «ως κράτος - μέλος της ΕΕ» η Κύπρος «θα πρέπει να αποδεικνύει και στην πράξη πως με αυτήν τη γεωπολιτική αναβάθμιση, την οποία δικαίως έχει, πρέπει να μπορεί να ανταποκρίνεται, να υλοποιεί και να εφαρμόζει πολιτικές που αφορούν τη γύρω περιοχή», ώστε - όπως τόνιζαν ρεπορτάζ για τη συνάντηση - το νησί «να εξυπηρετήσει ζητήματα που αφορούν είτε ανθρωπιστικές είτε οποιεσδήποτε άλλες δραστηριότητες έχουν να κάνουν με κράτη που ανήκουν στην ΕΕ, ή και με τρίτα κράτη που είναι φίλες χώρες της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Οι επικίνδυνοι σχεδιασμοί επιβεβαιώθηκαν και στις συναντήσεις που είχε με εκπροσώπους των κομμάτων ο Ελληνας ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτης προκειμένου να ενημερώσει για τις εξελίξεις, στις οποίες συναντήσεις τα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης διαβεβαίωσαν για τη στήριξή τους στον κυβερνητικό σχεδιασμό. Για παράδειγμα, ο ΣΥΡΙΖΑ έκρινε ότι «η ύφεση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι θετική, αλλά ο διάλογος πρέπει να προωθηθεί στη βάση της ειλικρίνειας, του αμοιβαίου σεβασμού και του Διεθνούς Δικαίου», ενώ το ΠΑΣΟΚ ξεχώρισε την ανάγκη για «ενεργό συμμετοχή της ΕΕ».

Μάλιστα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στ. Κασσελάκης, σε συνάντηση που είχε με τον Ν. Χριστοδουλίδη - όπως ανακοίνωσε το κόμμα του - «τάχθηκε υπέρ της διασύνδεσης του Κυπριακού με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, ώστε η Τουρκία να δεσμευτεί στον διάλογο και να μην της επιτραπεί να τον αξιοποιήσει ευκαιριακά για να επιστρέψει στην ένταση αφού εξασφαλίσει τα οφέλη που αποζητά».

Από την πλευρά του το ΚΚΕ ξεκαθάρισε ότι η ελληνική κυβέρνηση «αποτελεί τον ένθερμο υποστηρικτή των προσπαθειών του γγ του ΟΗΕ για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό σε συνέχεια των διευθετήσεων του Κραν Μοντανά, που προωθούν διχοτομικού χαρακτήρα "λύσεις" στη βάση των δύο "συνιστώντων κρατών"» και «κανένας εφησυχασμός δεν πρέπει να υπάρχει ούτε από την πολιτική των λεγόμενων "ήρεμων νερών" στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που τελικά διαμορφώνονται με βάση τις ΝΑΤΟικές επιδιώξεις», γι' αυτό και «ο λαός με την πάλη του πρέπει να να αντιταχθεί και να ματαιώσει κάθε επικίνδυνο σχέδιο σε βάρος του και σε βάρος των άλλων λαών της περιοχής».