Την ώρα που η κυβέρνηση απορρίπτει την επαναφορά του 13ου - 14ου μισθού στο Δημόσιο, όπως διεκδικούν οι εργαζόμενοι και τα σωματεία τους, ανακοινώνει την αύξηση του οικογενειακού επιδόματος, από 1/1/2024, κατά 20 ευρώ για το πρώτο παιδί και κατά 50 ευρώ από το δεύτερο και για κάθε επιπλέον παιδί, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του μισθολογίου του δημόσιου τομέα, με ετήσιο κόστος 155 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για καθαρή κοροϊδία μπροστά στις ανάγκες που οξύνονται, μαζί με το κόστος της επιβίωσης. Αντίστοιχα, η διαφημισμένη τους τελευταίους μήνες αύξηση του επιδόματος παιδιού δεν μπορεί να δώσει καμία σπουδαία ανάσα στους γονείς. Το ποσό της αναμενόμενης αύξησης περιορίζεται στο ποσό των 17 ευρώ (από 28 σε 45 ευρώ) και αφορά μια μόνο εισοδηματική κατηγορία δικαιούχων.

Για να δοθούν μάλιστα κι αυτά τα λεφτά στους πιο φτωχούς, χιλιάδες οικογένειες κινδυνεύουν να χάσουν εντελώς το επίδομα, είτε επειδή πήραν μια μικρή αύξηση στον μισθό τους και βγήκαν εκτός εισοδηματικών κριτηρίων, είτε επειδή ήταν ΕΒΕ και φορολογήθηκαν με το νέο σύστημα των τεκμαρτών - εικονικών εισοδημάτων. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας, στην οποία η εργαζόμενη μητέρα τριών παιδιών δεν έλαβε τον Σεπτέμβρη τη δόση του επιδόματος, επειδή η μεγάλη κόρη, φοιτήτρια 19 ετών, προκειμένου να συνεισφέρει οικονομικά, έκανε ορισμένα μεροκάματα το 2023, για τα οποία πληρώθηκε συνολικά 570 ευρώ. Αυτά τα 570 ευρώ μετράνε για 3.000 ευρώ ως τεκμαρτό εισόδημα. Ετσι, το οικογενειακό εισόδημα έφτασε, στα χαρτιά, τις 13.000 ευρώ, και γι' αυτό το επίδομα παιδιών πέφτει στα 336 ευρώ το δίμηνο από τα 560 ευρώ που έπαιρνε, δηλαδή μείωση 40% με βάση ένα πέρα για πέρα πλασματικό εισόδημα. Κατά συνέπεια, με τις τρεις προηγούμενες δόσεις που είχε λάβει, είχε καλυφθεί το ποσό αυτό, και έφτασε τώρα να φαίνεται ότι η μητέρα χρωστάει κι από πάνω.

Παράλληλα, δρομολογείται η εισαγωγή περιουσιακών κριτηρίων που θα μειώσει τους δικαιούχους του επιδόματος στο όνομα του «εξορθολογισμού».

Βασικός άξονας των κρατικών παρεμβάσεων είναι η προώθηση της στρατηγικής περί «συμφιλίωσης οικογενειακής κι επαγγελματικής ζωής», με στόχο την αύξηση της γυναικείας απασχόλησης. Πρόκειται για αλλαγές που έχει ανάγκη η καπιταλιστική οικονομία, αλλά δεν συνοδεύονται με τις ανάλογες κρατικές κοινωνικές δομές και υπηρεσίες, φέρνοντας σε αντιπαράθεση το δικαίωμα της γυναίκας στην εργασία με την κοινωνική ανάγκη προστασίας της μητρότητας, της οικογένειας. Την ίδια ώρα, παρουσιάζεται ως ζήτημα ατομικής ευθύνης και ικανότητας της γυναίκας η «επιλογή» ανάμεσα στην «επαγγελματική ανέλιξη» και στη δημιουργία οικογένειας.

Οι κατευθύνσεις της ΕΕ και η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης ΝΔ, όπως και των προηγούμενων, ουσιαστικά καλούν τις εργαζόμενες να συμφιλιωθούν με την «ευέλικτη εργασία» με δικαιώματα - λάστιχο, με τα σπαστά και ακανόνιστα ωράρια, με δουλειά τις Κυριακές, με τηλεργασία, που καταργεί κάθε σταθερότητα στον εργάσιμο χρόνο και στον χώρο εργασίας. Η «ευελιξία» έρχεται να στηρίξει τις ανάγκες της καπιταλιστικής εργοδοσίας και όχι της εργαζόμενης μητέρας. Πρόκειται για «ίσες ευκαιρίες» γυναικών και ανδρών στην εργασιακή ζούγκλα της ΕΕ.

Στην αιτιολογική έκθεση του προϋπολογισμού περιλαμβάνονται τα μέτρα για τη φροντίδα παιδιών προσχολικής ηλικίας, που χρηματοδοτούνται από πόρους του ΕΣΠΑ όπως τα vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τις «νταντάδες της γειτονιάς». Η αυτονόητη ανάγκη των παιδιών στην προσχολική αγωγή και φροντίδα αποτελεί εμπόρευμα, ευκαιριακή παροχή για «λίγους και τυχερούς» ή «κουπόνι ευκαιρίας» με κριτήριο τα επαίσχυντα όρια της φτώχειας. Τα χορηγούμενα «κουπόνια» υπολείπονται δραματικά των πραγματικών αναγκών. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος από τα 300.000 παιδιά προσχολικής ηλικίας (6 μηνών έως 4 ετών) μόνο 104.506 το έλαβαν. Μόνο 39.142 κουπόνια ήταν για βρέφη, ενώ οι θέσεις που υπάρχουν σε βρεφικούς σταθμούς είναι πολύ λιγότερες, οδηγώντας χιλιάδες οικογένειες σε απόγνωση.

Ξεχωριστό κεφάλαιο για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος είναι οι κρατικές παρεμβάσεις σχετικά με τη στέγαση. Η ανασφάλεια των νέων ζευγαριών να δημιουργήσουν οικογένεια ενισχύεται, όταν ειδικά τα ενοίκια έχουν αυξηθεί μεσοσταθμικά πάνω από 40% και σε ορισμένες περιοχές πάνω από 50%. Η εκτόξευση του κόστους στέγασης το τελευταίο διάστημα είναι το αθροιστικό αποτέλεσμα πολλών παραγόντων.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα κυβερνητικά μέτρα για τη στέγη είναι μια «σταγόνα στον ωκεανό». Στην πραγματικότητα, συνιστούν νέες προκλητικές κρατικές επιδοτήσεις για ομίλους και μεγαλοϊδιοκτήτες ακινήτων, με δωρεάν παραχώρηση κρατικής γης σε ομίλους και επιδότηση επισκευής ακινήτων. Τέτοιο παράδειγμα είναι η αναστολή του ΦΠΑ σε νέες οικοδομές. Εχει ελάχιστο αποτύπωμα στους νέους και τις νέες που αναζητούν φθηνή, ποιοτική στέγαση. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση επιχειρεί να ρυθμίσει τον ανταγωνισμό μεταξύ μεγάλων ξενοδοχείων και Airbnb και να μετατρέψει σε αμιγώς τουριστικές ορισμένες περιοχές.