Σίγουρα δεν φανταζόταν ακόμα κι ο πιο φανατικός υποστηρικτής της ένταξης της Δανίας στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ στο σχετικό πρόσφατο δημοψήφισμα, καθώς και της αντίστοιχης διεύρυνσης του ΝΑΤΟ σε Σουηδία και Φινλανδία ότι την περίφημη «ασφάλεια» που επικαλούνταν, τελικά θα τους την αμφισβητούσε πολύ σύντομα ένας ΝΑΤΟικός Σύμμαχος, και πιο συγκεκριμένα η ατμομηχανή αυτής της δολοφονικής μηχανής σε βάρος των λαών, οι ΗΠΑ.

Ενδεικτικές είναι οι πρόσφατες δηλώσεις Τραμπ, που δεν αποκλείουν στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ για την κατάληψη της Διώρυγας του Παναμά, την προσάρτηση του Καναδά, αλλά και της Γροιλανδίας.

Στην τελευταία περίπτωση, η νέα διακυβέρνηση των ΗΠΑ απειλεί ευθέως τη Δανία, της οποίας η Γροιλανδία αποτελεί αυτόνομη επικράτεια. Η Δανέζα πρωθυπουργός απάντησε ότι «η Γροιλανδία δεν πωλείται, ανήκει στους Γροιλανδούς και η Δανία δεν θα εναντιωθεί στη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης», ενώ ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας δήλωσε ότι «δεν είμαστε Δανοί ούτε Αμερικανοί, θέλουμε ανεξαρτησία».

Ομως για να κατανοηθεί καλύτερα το τι πραγματικά κρίνεται πίσω από αυτήν την απειλή για τη Γροιλανδία από τις ΗΠΑ, χρειάζεται να σημειώσουμε αρχικά ότι πρόκειται για το μεγαλύτεροσε έκταση νησί του κόσμου, που φτάνει τα 2,166 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα, 16 φορές μεγαλύτερο από την Ελλάδα και 4 από την Ισπανία.

Είναι η πιο αραιοκατοικημένη χώρα του κόσμου με μόλις 57.000 κατοίκους, που βρίσκεται ανάμεσα στον Αρκτικό και τον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό. Πρόκειται για ένα τεράστιο νησί, που καλύπτεται στο 81% από πάγο και η ανεκτίμητη «περιουσία» του έχει να κάνει πάνω από όλα με την κρίσιμη γεωστρατηγική του θέση.

Η διαπάλη για τον έλεγχο της Γροιλανδίας είναι παλιά ιστορία. Η ανάπτυξη των μέσων παραγωγής και των τεχνολογικών δυνατοτήτων εξόρυξης από μεγάλα βάθη, όπως και η επέκταση του δικτύου διαμετακομιστικού εμπορίου, αναβαθμίζουν μέσα στον χρόνο τη σημασία της.

Γι' αυτό, η Γροιλανδία διαχρονικά πέρασε από πολλά κύματα. Κατοικήθηκε από πληθυσμό των Βίκινγκς, έγινε αρχικά αποικία της Νορβηγίας, στη συνέχεια της ενιαίας Δανίας - Νορβηγίας, κι όταν αυτές χωρίστηκαν, της Δανίας, που ήλεγχε και τη γειτονική Ισλανδία. Στην περίοδο του Μεσοπολέμου, η Νορβηγία επαναδιεκδίκησε το νησί.

Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γροιλανδία και η Ισλανδία έγιναν «μήλον της Εριδος», όπως και τα στενά που σχηματίζει η μεταξύ τους θαλάσσια περιοχή. Καθόλου τυχαία, μία από τις πιο γνωστές ναυμαχίες τότε έλαβε χώρα στα στενά μεταξύ Γροιλανδίας και Ισλανδίας τον Μάιο του 1941, όπου το ναζιστικό θωρηκτό «Bismarck» βύθισε το βρετανικό καταδρομικό «HMS Hood». Με την κατοχή της Δανίας από τους ναζί, οι Βρετανοί βρίσκουν τελικά την ευκαιρία να αρπάξουν την Ισλανδία και τη Γροιλανδία. Ομως, οι ΗΠΑ παρεμβαίνουν, καταλαμβάνοντας τελικά τη δεύτερη, έως και τη λήξη του πολέμου. Οι ΗΠΑ κατάφεραν να εγκαταστήσουν και στα δύο νησιά σημαντικές στρατιωτικές υποδομές και αεροδρόμια. Οχι μόνο για τον έλεγχο των στενών, αλλά και βάζοντας πόδι και για τον έλεγχο συνολικά της Αρκτικής.

Στη δε Γροιλανδία εγκατέστησαν τη στρατηγικής σημασίας αμερικανική διαστημική βάση που διατηρούν μέχρι σήμερα (σχεδιάζοντας, μάλιστα, πρόσθετες πυρηνικές εγκαταστάσεις) στο Pituffic, με σύγχρονα αντιπυραυλικά συστήματα. Κατά την περίοδο της ναζιστικής κατοχής και η Γερμανία είχε εγκαταστήσει στη Γροιλανδία μετεωρολογικούς σταθμούς. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η Γροιλανδία επιστρέφει στον έλεγχο της Δανίας, η οποία αναλαμβάνει την άμυνά της στο πλαίσιο πλέον και του ΝΑΤΟ (1949), όπου εντάσσεται και το νησί.

Τα παραπάνω, που καταδεικνύουν τη διαχρονική επιθετικότητα και αρπακτικότητα του καπιταλιστικού συστήματος, δεν έχουν αξία μόνο από τη σκοπιά της ιστορικής καταγραφής, αλλά και για να υπενθυμίζουν στους κάθε είδους απολογητές του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος, που σε ένα βράδυ... ανακάλυψαν σοκαρισμένοι την επιθετικότητα του Τραμπ ως μια τάχα εξαίρεση σε ένα σύστημα που προκλητικά επιχειρούν να του φορέσουν «φωτοστέφανο»...

Από το 1953 - με βάση το δανέζικο Σύνταγμα - η Γροιλανδία από αποικία εντάχθηκε πλήρως στη Δανία ως επαρχία της. Το 1979 απέκτησε αυτονομία. Με νέο δημοψήφισμα το 2008, ο λαός της Γροιλανδίας ενέκρινε, με ψήφους 75% υπέρ, έναν υψηλότερο βαθμό αυτονομίας από τη Δανία. Μεταξύ άλλων, η επίσημη γλώσσα άλλαξε από τα Δανέζικα στα Γροιλανδικά, ενώ δόθηκε ο έλεγχος των εξωτερικών σχέσεων της Γροιλανδίας στο νησί όπως και το εμπόριο. Το 2009 η αυτοδιοίκησή της επεκτάθηκε σε όλους τους τομείς εκτός της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρότι το 70% των Γροιλανδών εναντιώθηκε στην ένταξη στην ΕΟΚ, η Γροιλανδία τελικά εντάχθηκε σε αυτήν, λόγω της σχέσης της με τη Δανία (1973).

Κύριο ζήτημα εναντίωσης ήταν το γεγονός ότι οι Γροιλανδοί ανησυχούσαν για την εκμετάλλευση της ντόπιας αλιείας από ξένους ομίλους με όρους υπεραλίευσης, καθώς αυτή είναι η βασική οικονομική δραστηριότητα στο νησί, μαζί με τον τουρισμό. Τελικά, σε δημοψήφισμα στις 23 Φεβρουαρίου 1982, το 53% του λαού της Γροιλανδίας ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΟΚ, η οποία ολοκληρώθηκε το 1985.

Τις ΗΠΑ ασφαλώς δεν τις απασχολεί για πρώτη φορά η Γροιλανδία. Πολλές φορές έχουν κάνει προτάσεις για την εξαγορά της (1867, 1910, 1946, 1955, 2019 και φέτος). Ετσι, άλλωστε, αγόρασαν και τη σημερινή βορειότερη πολιτεία τους - την Αλάσκα - από τη Ρωσία το 1867. Η Γροιλανδία, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΗΠΑ, τιμολογείται με μέση τιμή 1 εκατ. δολ. ανά κάτοικο, ενώ εκτιμούν ότι η τελική της τιμή κυμαίνεται ανάμεσα στα 200 δισ. δολ. έως και τα 1,7 τρισ. Ενα από τα σενάρια που ακούγεται είναι να συνδεθεί η προοπτική ανεξαρτητοποίησης της Γροιλανδίας με την παράδοσή της στις ΗΠΑ.

Εξετάζοντας τις προθέσεις της κίνησης Τραμπ για την αρπαγή της Γροιλανδίας - χωρίς να μπορεί να εξαντληθεί το ζήτημα κι ανεξάρτητα αν οι ΗΠΑ σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν τελικά στρατιωτικά μέσα - είναι φανερό πως θεωρούν την ευρύτερη περιοχή της Αρκτικής ως σημείο - κλειδί για την υλοποίηση του συνολικότερου σχεδιασμού τους.

Μπορεί, λοιπόν, να ιεραρχούν τον έλεγχο του Ινδο-Ειρηνικού ως στρατηγικής σημασίας για την έκβαση του ανταγωνισμού τους με την Κίνα, για τη διασφάλιση της πρωτοκαθεδρίας τους στο καπιταλιστικό σύστημα, ωστόσο η περιοχή της Αρκτικής αποτελεί πεδίο όπου ενισχύονται οι συμπράξεις Κίνας και Ρωσίας, δυσκολεύοντας τις κινήσεις των ΗΠΑ στην περιοχή.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι δηλώσεις Τραμπ για τη Γροιλανδία εστιάζουν στο θέμα της «ασφάλειας» και ότι οι ΗΠΑ φαίνεται πως παζαρεύουν την κατοχή του νησιού, επικαλούμενες την απειλή της Ρωσίας και της Κίνας.

Από την άλλη, προετοιμάζεται και ο υπό διαμόρφωση άξονας Ρωσίας και Κίνας. Για παράδειγμα, η Ρωσία ενισχύει την παρέμβασή της στην Αρκτική. Η ίδια ανήκει στο λεγόμενο Αρκτικό Συμβούλιο, όπου συμμετέχουν μόνο κράτη που έχουν στην κατοχή τους περιοχές στην Αρκτική. Δηλαδή ο Καναδάς, η Δανία (συμπεριλαμβανομένων της Γροιλανδίας και των Νησιών Φερόε), η Φινλανδία, η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Ρωσική Ομοσπονδία, η Σουηδία και οι ΗΠΑ. Από κοντά και η Κίνα, η οποία συμμετέχει στο Αρκτικό Συμβούλιο ως παρατηρητής κι αυτοχαρακτηρίζεται ως «ένα κράτος κοντά στην Αρκτική».

Η Ρωσία θεωρεί την Αρκτική ως μια «ζώνη των εθνικών και στρατηγικών μας συμφερόντων». Ετσι, η επαναφορά των απειλών στη Γροιλανδία από τις ΗΠΑ δεν πέρασε απαρατήρητη από τη Ρωσία, με διάφορες φωνές που στηρίζουν την κυβέρνηση Πούτιν στη χώρα να προτείνουν έως και τον διαμοιρασμό της Γροιλανδίας ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ και την επιδίωξη η Ρωσία να αποκτήσει επιπλέον το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ, που περιλαμβάνει 11 νησιά (ανήκουν στη Νορβηγία).

Στόχος είναι να ενισχυθεί παραπέρα η ήδη ισχυρή παρουσία της Ρωσίας με τις δεκάδες πολιτικές και στρατιωτικές υποδομές από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης, οι οποίες ανακαινίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων αεροδρομίων, λιμανιών, σταθμών ραντάρ, βάσεων εκτόξευσης πυραύλων και ναυπηγείων. Μεταξύ άλλων, η Ρωσία διαθέτει ισχυρή παρουσία και στη Χερσόνησο Κόλα, γειτονικά στη Φινλανδία, αλλά και υπερσύγχρονο κοσμοδρόμιο και πυρηνικό σταθμό στο Severomorsk, μια περιοχή επίσης εντός του Αρκτικού Κύκλου.

Παράλληλα, η Κίνα έχει χαράξει τον λεγόμενο «Πολικό Δρόμο του Μεταξιού», έναν σχεδιασμό για την επέκταση της οικονομικής επιρροής της μέσω και της Αρκτικής. Η αξίωση των μονοπωλίων και του κινεζικού κράτους είναι ο έλεγχος του μεγάλου κοιτάσματος σπάνιων γαιών της Γροιλανδίας, το οποίο διαθέτει τεράστια αποθέματα ουρανίου και έχει τεθεί υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ. Επιδίωξή τους είναι να ενισχύσουν και τα στρατιωτικά στηρίγματά τους στην περιοχή, σε σύμπραξη με τη Ρωσία, αλλά και χωρίς αυτήν...

Οι στρατιωτικές βλέψεις των ανταγωνιζόμενων ιμπεριαλιστικών κέντρων ομολογούν αυτό που επισημαίνεται από στρατιωτικά επιτελεία τόσο των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, όσο και των Κίνας - Ρωσίας: Οτι η διεξαγωγή σύγχρονων στρατιωτικών επιχειρήσεων εξαρτάται πλέον σε σημαντικό βαθμό από δορυφόρους σε πολική τροχιά κι από τον έλεγχο τουλάχιστον ενός επίγειου σταθμού στην Αρκτική. Αλλωστε, ο έλεγχος στρατηγικής σημασίας περιοχών και δρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων είναι η βάση των ιμπεριαλιστικών πολέμων στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή και σε άλλες περιοχές, σε βάρος των λαών.

Επιπρόσθετα, το «σκάκι» που παίζεται για τον έλεγχο κρίσιμων διαύλων της Αρκτικής έχει να κάνει και με το λιώσιμο των πάγων που έχει ανοίξει νέους εμπορικούς δρόμους μέσω της Αρκτικής, με τις ΗΠΑ να αναζητούν τη δίοδο που περνά από τη Γροιλανδία.

Μια νέα, πολύ συντομότερη και συμφέρουσα για τους εφοπλιστές και γενικότερα για τα μονοπώλια διαδρομή στον Βορρά μέσω Αρκτικής (υπολογισμοί μιλούν έως και για 200.000 δολ. εξοικονόμηση το δρομολόγιο) μπορεί να συνδέσει την Ευρώπη με τη Βόρεια Αμερική. Με μια τέτοια εμπορική και στρατιωτική διαδρομή - για πολύ περισσότερους μήνες από ό,τι σήμερα αν λιώσουν οι πάγοι - η Γροιλανδία θα έχει κομβικό ρόλο στις θαλάσσιες μεταφορές.

Αυτός ο θαλάσσιος δρόμος μπορεί να μειώσει επίσης την εμπορική εξάρτηση των ΗΠΑ από τη Διώρυγα του Παναμά.

Ενας απαραίτητος παράγοντας, για τα παραπάνω δρομολόγια στα παγωμένα νερά της Αρκτικής, είναι τα παγοθραυστικά που διευκολύνουν το άνοιγμά τους. Σε αυτόν τον τομέα, υπερτερεί η Ρωσία, που διαθέτει τον μεγαλύτερο και πιο προηγμένο στόλο στον κόσμο. Η Κίνα επιταχύνει κι αυτή την κατασκευή υπερσύγχρονων παγοθραυστικών, την ώρα που η Βρετανία διαθέτει μόλις ένα κι οι ΗΠΑ δύο.

Εχει, πάντως, τη σημασία του το γεγονός ότι οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν τις απειλές τους για τη Γροιλανδία το 2019 επί κυβέρνησης Τραμπ και τώρα πάλι επί κυβέρνησης Τραμπ, με τη θητεία Μπάιντεν να μην είχε θέσει τέτοιο ζήτημα. Προφανώς και δεν έχει να κάνει με κάποιον «φιλειρηνικό» χαρακτήρα των Δημοκρατικών, που δεν προλάβαιναν να τροφοδοτούν με δισ. δολάρια και σύγχρονα όπλα τις δύο σφαγές των ιμπεριαλιστών σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.

Αντίθετα, φαίνεται πως η κίνηση υπαγορεύεται σε έναν βαθμό από τα συμφέροντα αμερικανικών εξορυκτικών ομίλων, που με την διακυβέρνηση Τραμπ ανακτούν και πάλι έδαφος έναντι των «πράσινων» ομίλων, που είχαν τον πρώτο λόγο στη διακυβέρνηση Μπάιντεν, προκειμένου να αντλήσουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τα διαπιστωμένα κοιτάσματα της Γροιλανδίας.

Πρόκειται για μια εκδοχή - πέραν αυτής των κοιτασμάτων της Αλάσκα - της γνωστής έκφρασης Τραμπ «Drill baby drill», που καλεί σε εντατικοποίηση των εξορύξεων, σηματοδοτώντας παράλληλα την ακύρωση μιας σειράς «πράσινων» νόμων σε σχέση με βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, διυλιστήρια πετρελαίου, χαλυβουργεία, χημικά εργοστάσια και άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ εκτιμά ότι η Αρκτική διαθέτει περίπου 90 δισ. βαρέλια, τουλάχιστον το 15% των μη ανακαλυφθέντων πόρων πετρελαίου στον κόσμο και τεράστιες ποσότητες μη ανακαλυφθέντων πόρων φυσικού αερίου.

Κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της Γροιλανδίας δεν βρίσκονται μόνο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά και κοιτάσματα χαλκού, σιδήρου, χρυσού, αργύρου, πλατίνας, τιτανίου, όπως και ουρανίου (π.χ. το τεράστιο κοίτασμα «Kvanefjeld» που ελέγχουν οι ΗΠΑ και αμφισβητεί η Κίνα). Μιλάμε για σπάνια υλικά, μεταξύ άλλων και για μικροτσίπ της ψηφιακής οικονομίας, τα μεγαλύτερα σε αφθονία παγκοσμίως εκτός της Κίνας. Ανάμεσά τους και ορυκτά όπως το νεοδύμιο, ένα κρίσιμο συστατικό για τους κινητήρες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τους μαγνήτες ανεμογεννητριών.

Η Γροιλανδία παρουσιάζεται έτσι ως η χρυσή εφεδρεία του ευρωατλαντικού στρατοπέδου για την υστέρησή του σε κρίσιμες γαίες απέναντι στην Κίνα, ενώ η αντιπαράθεση για τα ψηφιακά οξύνεται στο φόντο των παρεμβάσεων Μασκ, των εξαγγελιών Τραμπ για δασμούς με επίκεντρο την αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά και της ανησυχίας της ΕΕ, που αναζητά θωράκιση με μέτρα προστατευτισμού και ψάχνει εφεδρικές συμμαχίες στην Ινδία...

Ανάλογες ανησυχίες έχει κι η αστική τάξη της Δανίας ότι οι απειλές Τραμπ για τη Γροιλανδία θα συνοδευτούν με δασμούς στην ισχυρή δανέζικη φαρμακοβιομηχανία (βλ. «Νοvo Nordisc») και το επίσης δανέζικο μονοπώλιο μεταφορών - logistics, τη «Maersk», που έχουν ανταγωνισμό με αμερικανικά μονοπώλια.

Τέλος, καθόλου αμελητέος δεν είναι κι ο εν εξελίξει υβριδικός - κυβερνοπόλεμος ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Με τον πόλεμο εγκατάστασης δορυφορικών συστημάτων και συστοιχιών κεραιών, ελέγχου των ανακαλύψεων της τεχνητής νοημοσύνης καθώς και της διεξαγωγής πολεμικής προπαγάνδας με όλα τα μέσα.

Ολα όσα περιγράψαμε παραπάνω ομολογούνται συνοπτικά κι ευθέως από την πρόεδρο της Κομισιόν Φον Ντερ Λάιεν με μια χαρακτηριστική αποστροφή της στο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός αυτήν τη βδομάδα, δίνοντας το πεδίο ανταγωνισμών αιχμής της περιόδου: «Εχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή σκληρού γεωστρατηγικού ανταγωνισμού. Οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου συναγωνίζονται για πρόσβαση σε πρώτες ύλες, νέες τεχνολογίες και παγκόσμιους εμπορικούς δρόμους. Από την τεχνητή νοημοσύνη στην καθαρή τεχνολογία, από την κβαντική στο Διάστημα, από την Αρκτική στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ο αγώνας συνεχίζεται»...

Απέναντι στις κυνικές ομολογίες και παρεμβάσεις είτε των καπιταλιστών απευθείας (βλ. Μασκ, με ή χωρίς εμετικούς ναζιστικούς χαιρετισμούς), είτε των πολιτικών τους εκπροσώπων, οι λαοί μπορούν και πρέπει να πουν το δικό τους «ο αγώνας συνεχίζεται», δυναμώνει και βάζει στο στόχαστρο τον πραγματικό αντίπαλο, το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα.

Απέναντι στις ΝΑΤΟικές κατευθύνσεις που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ με τη σύμπλευση και τα «υπέρ» στους πολεμικούς προϋπολογισμούς όλων των άλλων κομμάτων για νέες περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, Υγεία και Παιδεία για του ΝΑΤΟ τα σφαγεία, η εργατική τάξη, ο λαός μπορεί να αντιπαραβάλει τη δική του αυτοτελή δράση, τον συντονισμό κόντρα στα σχέδια των ιμπεριαλιστών και να χαράξει δρόμο ανατροπής.