«Ημουν εκεί πριν έναν μήνα. Ημουν εκεί πριν έναν χρόνο. Ημουν πάντα εκεί, σαν να υπήρχα μονάχα εκεί. Το έτος 82 του προηγούμενου αιώνα μάς συνέβη κάτι απ' αυτά που μας συμβαίνουν τώρα. Πολιορκηθήκαμε, σκοτωθήκαμε και αντισταθήκαμε σε ό,τι μας έφερε η κόλαση. Οι νεκροί / οι μάρτυρες δεν μοιάζουν. Ο καθένας τους έχει συγκεκριμένο παράστημα και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ενώ τα μάτια τους, το όνομα και η ηλικία είναι διαφορετικά. Αλλά οι δολοφόνοι είναι αυτοί που μοιάζουν μεταξύ τους. Είναι ένας, μοιρασμένος σε μεταλλικές συσκευές. Πατάει ηλεκτρονικά κουμπιά. Σκοτώνει και εξαφανίζεται. Μας βλέπει αλλά δεν τον βλέπουμε, όχι γιατί είναι φάντασμα, αλλά γιατί είναι το ατσάλινο προσωπείο μιας ιδέας. Χωρίς χαρακτηριστικά, χωρίς μάτια, χωρίς ηλικία, χωρίς όνομα. Αυτός... Αυτός είναι που διάλεξε να έχει ένα και μοναδικό όνομα: Ο εχθρός!». Με τον «Εχθρό» του Μαχμούντ Νταρουίς ξεκινάμε αυτήν τη βδομάδα, που συνεχίζει να σπαράζει η Παλαιστίνη και στις Συκιές να έρχονται στο φως οι σκελετοί των αγωνιστών μας, των μαρτύρων του δικού μας λαού από τον εμφύλιο, θυμίζοντάς μας ότι η Ιστορία μας είναι κοινή με την Ιστορία όλων των λαών, με τις «Μητέρες μας» (Nuestras Madres) του Σεζάρ Ντίαζ από τη Γουατεμάλα, τις «Παράλληλες Μητέρες» του Πέδρο Αλμοδοβάρ, τον «Δάσκαλο που Υποσχέθηκε τη Θάλασσα» της Πατρίσια Φοντ από την Ισπανία και τόσες άλλες ταινίες που δεν αφήνουν την ιστορική μνήμη να χαθεί, που μιλάνε για τους αγώνες της τάξης μας και τους νεκρούς μας. Η σπουδαία ταινία «Γυναίκες Μαχήτριες (1944 - 1960)» του Λεωνίδα Βαρδαρού είναι μία απ' αυτές τις ταινίες που είναι πάντα επίκαιρες, με συγκλονιστικές μαρτυρίες για τους αγώνες του λαού μας, και συνεχίζει τις προβολές της και αυτήν τη βδομάδα, στον κινηματογράφο «Τριανόν», καθημερινά στις 19.00 και Κυριακή και Τετάρτη στις 17.00.

Τούτη η κινηματογραφική βδομάδα έχει πολλές ταινίες χωρίς ιδιαίτερα ενδιαφέρον περιεχόμενο. Διαλέξαμε τρεις και σας τις παρουσιάζουμε. Ξεχωρίζουμε το «Wishbone» της Πέννυς Παναγιωτοπούλου.

Ο Κώστας, ένας νεαρός σεκιουριτάς σε δημόσιο νοσοκομείο, μετά τον ξαφνικό θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού του, αναγκάζεται να γίνει κηδεμόνας της ανιψιάς του, ενώ ταυτόχρονα πνίγεται από τα χρέη του σπιτιού της οικογένειάς τους. Απελπισμένος, δέχεται την πρόταση ενός τραυματιοφορέα, ο οποίος του προσφέρει βοήθεια. Η βοήθεια αυτή όμως έρχεται με ένα τίμημα.

Η ταινία στηρίζεται στο διήγημα της Κάλλιας Παπαδάκη «Σαράντα Μέρες», από το βιβλίο «Ο Ηχος του Ακάλυπτου», ενώ η συγγραφέας συνυπογράφει και το σενάριο. Wishbone σημαίνει γιάντες, είναι εκείνο το διχαλωτό κοκαλάκι από το κοτόπουλο που παίζαμε σαν παιδιά, και όποιος τραβούσε το μεγαλύτερο κομμάτι του είχε και μεγαλύτερες ελπίδες να πραγματοποιηθεί η ευχή του... Η τρίτη ταινία της σκηνοθέτιδας είναι υπέροχη. Καταφέρνει μέσα από έναν σκληρό ρεαλισμό, που ενέχει απέραντη τρυφερότητα, να αναδείξει μια βεντάλια ιστοριών, συναισθημάτων και αξιακών συστημάτων. Μιλάει για τους ανθρώπους σαν κι εμάς, εκείνους που αγωνιούν για το πώς θα τα βγάλουν πέρα, εκείνους που δουλεύουν για 500 ευρώ, εκείνους που ξυπνάνε αχάραγα για το μεροκάματο και μένουν σε ένα σπίτι ερείπιο που το χρωστάνε στην τράπεζα, εκείνους που μπαίνουν στον πειρασμό, για ένα «κοκαλάκι», σωτήριο γι' αυτούς, να προδώσουν τις αξίες τους ή και να μην τις προδώσουν τελικά... Οπως λέει και η σκηνοθέτιδα, μιλάει για «καθημερινούς ήρωες, τραγικές φιγούρες, με μικρά όνειρα και μεγάλες αποτυχίες»... Η ιστορία είναι πλήρης, δείχνει όλες τις πτυχές της ζωής, τον έρωτα, την οικογένεια, τη δουλειά, την κοινωνία και τελικά την τσακισμένη πραγματικότητα που τα διαπερνάει όλα, που όλα τα ισοπεδώνει κάτω από το πρίσμα της. Η διάλυση του συστήματος Υγείας και η διάβρωση της Δικαιοσύνης είναι δύο μόνο σημαντικές παράμετροι του σεναρίου που καταδεικνύουν το όλον. Θα μπορούσε να είναι σινεμά του Λόουτς και των Νταρντέν, αλλά είναι δικό μας, και αυτό είναι ακριβοθώρητο στις μέρες μας, γι' αυτό και πολύτιμο. Το καστ είναι όλο εξαιρετικό, αλλά ο Γιάννης Καράμπαμπας ξεχωρίζει και μας κάνει να περιμένουμε πολλά από εκείνον.

Η Γκρέις είναι μια μοναχική γυναίκα που αγαπάει τα βιβλία, συλλέγει σαλιγκάρια και αντιμετωπίζει μια σειρά από ατυχίες όταν χωρίζεται από τον δίδυμο αδελφό της. Παρά τις δυσκολίες της, βρίσκει ξανά έμπνευση κι ελπίδα όταν αρχίζει μια φιλία με μια εκκεντρική ηλικιωμένη γυναίκα ονόματι Πίνκι.

Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη του «Μαίρη και Μαξ» είναι ένα πραγματικά τρυφερό και ποιητικό animation για μεγάλα παιδιά. Είναι τόσο καλοφτιαγμένο οπτικά και σεναριακά, που δεν γίνεται να μην ταυτιστεί κανείς με τους ήρωες αυτής της υπέροχης ιστορίας, αρκεί να μην ξεχνά ότι κάποτε ήταν παιδί. Αρκεί να αφήσει τον εαυτό του να θυμηθεί τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένος αυτός ο ενήλικας που είναι σήμερα. Για όλα τα μεγάλα παιδιά που έζησαν δύσκολα τα πρώτα τους χρόνια και ίσως να μην κατάφεραν να αποτινάξουν από πάνω τους αυτήν τη σκόνη, μέχρι που η αγάπη ενός αγνώστου τούς χάιδεψε την ψυχή και μπόρεσαν να σηκώσουν το κεφάλι στον ουρανό... Αξίζει αυτή η καταβύθιση στον μικρούλη εαυτό μας, και καμιά φορά την έχουμε ανάγκη.

Ο Chatila και ο Reda μαζεύουν χρήματα για να αγοράσουν πλαστά διαβατήρια και να φύγουν επιτέλους από την Αθήνα. Οταν ο Reda χάνει τα χρήματά τους, λόγω του επικίνδυνου εθισμού του στα ναρκωτικά, ο Chatila καταστρώνει ένα ακραίο σχέδιο πριν να είναι πολύ αργά.

Η ταινία, μετά τη συμμετοχή της στο Φεστιβάλ των Καννών (όπου οι συντελεστές ύψωσαν την παλαιστινιακή σημαία μέσα στην αίθουσα προβολής, χαρίζοντάς μας μία από τις ομορφότερες στιγμές, απέναντι στο σιωπητήριο που είχε επιβληθεί από το Φεστιβάλ) καθώς και μετά τη συμμετοχή της σε πλήθος φεστιβάλ ανά τον κόσμο, βγαίνει στις αίθουσες. Η πρώτη μεγάλου μήκους του Παλαιστίνιου σκηνοθέτη είναι γυρισμένη στην Αθήνα και χρησιμοποιεί τη μορφή του κοινωνικού θρίλερ ώστε να εξιστορήσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες που καταλήγουν εδώ, ενώ ουσιαστικά η χωρά μας είναι μόνο μία στάση στον τελικό προορισμό τους. Παλιός γνώριμος ο Φλάιφελ, από τα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ του, των στεκιών όπου ζουν οι μετανάστες μέχρι να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο διαβατήριο, επιλέγει αυτήν τη φορά να ασχοληθεί με τη μυθοπλασία. Οχι λοιπόν, δεν είναι εύκολη η διαμονή τους εδώ, όχι λοιπόν, δεν είναι όλοι «άγιοι», ούτε είναι όλοι αλληλέγγυοι ο ένας στον άλλον. Για την ακρίβεια, μας περιγράφει το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» σε αυτές τις συνθήκες κανιβαλισμού της κοινωνίας. Ρεαλιστικός, πέρα για πέρα ανθρώπινος κινηματογράφος, που δεν διστάζει να δείξει την άβολη, την άσχημη πλευρά των πραγμάτων. Η «ένσταση» που έχουμε, και περισσότερο γεννιέται σαν απορία, είναι πού βοηθάει αυτή η αφήγηση στην υπόθεση της Παλαιστίνης. Δηλαδή πώς ένα κοινωνικό θρίλερ με τέτοιες προεκτάσεις συμβάλλει στον αγώνα του παλαιστινιακού λαού, αφού θα μπορούσε - όπως και κάνει - να εξιστορεί μετανάστες οποιουδήποτε λαού βρίσκεται σε αυτήν τη θέση.

Ο Ρώσος ποιητής, λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ντμίτρι Μιζγκούλιν, με τη συνεργασία του γιου του Νίκου Ζαχαριάδη, Σήφη (Ιωσήφ) Ζαχαριάδη, αξιοποιώντας αναμνήσεις του επιστήθιου φίλου και συναγωνιστή του Νίκου Ζαχαριάδη, Αλέξη Πάρνη, αφηγείται την ιστορία του Νίκου Ζαχαριάδη.

Παρακολουθήσαμε την ταινία και τη συνέντευξη Τύπου των δύο βασικών συντελεστών του ντοκιμαντέρ, Σήφη Ζαχαριάδη και Ντμίτρι Μιζγκούλιν, που υπογράφουν και το σενάριο. Πέρα από τις κινηματογραφικές αδυναμίες του ντοκιμαντέρ και των δραματοποιήσεων που περιλαμβάνει, το βασικό του μειονέκτημα σχετίζεται με τη μονόπλευρη παρουσίαση της σχέσης των Α. Πάρνη και Σ. Ζαχαριάδη με τον Ν. Ζαχαριάδη, που αποδυναμώνει τα χαρακτηριστικά του τελευταίου ως κομμουνιστή ηγέτη που έδρασε σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες. Κατά συνέπεια, απουσιάζει κάθε προσπάθεια συστηματικής χαρτογράφησης του ιστορικού πλαισίου της εποχής ή τεκμηρίωσης γεγονότων, με αποτέλεσμα να επιχειρείται μια συναισθηματικά φορτισμένη αλλά ρηχή ερμηνεία της ιστορικής διαδρομής του Ν. Ζαχαριάδη και της ανάγκης αποκατάστασής της, εν αγνοία της πολιτικής του παρακαταθήκης.