Τουλάχιστον 65 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από 1.200 τραυματίστηκαν από την ισχυρή έκρηξη που σημειώθηκε το Σάββατο στο μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι του Ιράν, το Σαχίντ Ρατζάι, στην πόλη Μπαντάρ Αμπάς, που βρίσκεται στην είσοδο των στρατηγικής σημασίας Στενών του Ορμούζ.

Η έκρηξη έγινε ανήμερα των νέων συνομιλιών μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ στο Ομάν για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, ενώ μέχρι και χτες δεν είχε σβήσει εντελώς η τεράστια πυρκαγιά που μαζί με την έκρηξη προκάλεσαν τεράστιες ζημιές σε βιομηχανικές και άλλες εγκαταστάσεις.

Σημειωτέον, πάνω από το 70% των εμπορευμάτων του Ιράν διέρχονται από αυτό το λιμάνι, ενώ από τα Στενά του Ορμούζ διέρχεται το ένα πέμπτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.

Αγνωστα είναι τα ακριβή αίτια της έκρηξης, ενώ παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα.

Αρχικά ο Χοσεΐν Ζαφάρι, εκπρόσωπος του Οργανισμού Διαχείρισης Κρίσεων του Ιράν, δήλωσε ότι «η αιτία της έκρηξης ήταν τα χημικά μέσα στα εμπορευματοκιβώτια (...) Ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Διαχείρισης Κρίσεων είχε εκδώσει προειδοποιήσεις σε αυτό το λιμάνι, στη διάρκεια επισκέψεων, και είχε επισημάνει τους πιθανούς κινδύνους».

Χτες ο Ιρανός υπουργός Εσωτερικών Εσκαντάρ Μομένι εκτίμησε ότι η έκρηξη οφείλεται σε «αμέλεια».

Από τη μεριά τους, «δυτικά» ΜΜΕ (όπως το «Associated Press» και οι «Financial Times») συνέδεσαν την έκρηξη με φορτία που τον Μάρτη φέρονται να έφτασαν στο Ιράν με υλικά για την παραγωγή πυραύλων μέσου βεληνεκούς.

Η εκπρόσωπος της ιρανικής κυβέρνησης, Φατεμέχ Μοχατζεράνι, ζήτησε προσοχή ενάντια σε «πρώιμες υποθέσεις» για τα αίτια της έκρηξης, ενώ ο Πρόεδρος της χώρας Μασούντ Πεζεσκιάν διέταξε έρευνα για το συμβάν.

Σημειωτέον, την Κυριακή, πριν ακόμα σβήσει η τεράστια πυρκαγιά, η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι «εντοπίστηκε και μία από τις πιο εκτεταμένες και περίπλοκες κυβερνοεπιθέσεις εναντίον της υποδομής της χώρας και ελήφθησαν μέτρα για να εμποδιστεί».

Στη πρωτεύουσα του Ομάν, Μουσκάτ, έγινε το Σάββατο ο νέος γύρος των έμμεσων συνομιλιών μεταξύ Ιράν - ΗΠΑ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, με τον ΥΠΕΞ του Ομάν, Μπαντρ Αλμπουσαϊντί, να δηλώνει ότι «τέθηκαν όλες οι βασικές αρχές, οι στόχοι και οι τεχνικές ανησυχίες», αλλά και ότι «προκαταρκτικά» έχει προγραμματιστεί συνάντηση και το ερχόμενο Σάββατο.

Επικεφαλής της ιρανικής αντιπροσωπείας ήταν ο ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί και της αμερικανικής ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ, οι οποίοι επέστρεψαν «στις αντίστοιχες πρωτεύουσές τους για διαβουλεύσεις», όπως ανακοινώθηκε.

Ο Αραγτσί δήλωσε «ικανοποιημένος από τη διαδικασία και τον ρυθμό των συνομιλιών με τις ΗΠΑ» και είπε ότι «υπάρχει σοβαρότητα και αποφασιστικότητα και από τις δύο πλευρές στις συνομιλίες», σύμφωνα με κρατικά ιρανικά ΜΜΕ.

Το δίκτυο IRNA μετέδωσε πως η Τεχεράνη είναι έτοιμη και για παράταση των συνομιλιών «εφόσον χρειαστεί».

«Για να προοδεύσουν οι διαπραγματεύσεις, θα πρέπει η άλλη πλευρά να δείξει καλή θέληση, σοβαρότητα και ρεαλισμό», σχολίασε από τη πλευρά του ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ, Εσμαΐλ Μπαγαΐ.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό ιστότοπο «Αxios», Αμερικανός ανώτερος αξιωματούχος έκανε λόγο για «θετικές και παραγωγικές» συνομιλίες, προσθέτοντας ότι «υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν, αλλά σημειώθηκε περαιτέρω πρόοδος».

Πριν τη νέα συνάντηση, πάντως, η Ουάσιγκτον έθεσε σε ισχύ νέες κυρώσεις σε βάρος εταιρειών και ατόμων που σχετίζονται με την παραγωγή και εξαγωγή ιρανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ δεν έχουν σταματήσει και οι «προειδοποιήσεις» της κυβέρνησης Τραμπ για «χρήση στρατιωτικής ισχύος, αν χρειαστεί».

Από τη πλευρά του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπ. Νετανιάχου, είπε ότι η μοναδική «καλή συμφωνία» θα είναι εκείνη που απομακρύνει «όλη την υποδομή», αναφερόμενος συνολικότερα στο πυρηνικό και βαλλιστικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. «Είμαστε σε στενή επαφή με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ομως είπα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το Ιράν δεν θα έχει πυρηνικά όπλα», δήλωσε.

Ο Αραγτσί με ανάρτησή του παρατήρησε ότι είναι «εντυπωσιακή» «η αυθάδεια με την οποία ο Νετανιάχου υπαγορεύει τώρα τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει ο Πρόεδρος Τραμπ στη διπλωματία του με το Ιράν», σπεύδοντας να επαναλάβει ότι κάθε επίθεση στο Ιράν θα λάβει άμεση ανταπόκριση.

Χτες ο Ιρανός ΥΠΕΞ είχε τηλεφωνική επαφή με τον Σαουδάραβα ομόλογό του, πρίγκιπα Φαϊσάλ Μπιν Φαρχάν, συζητώντας για τις συνομιλίες γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα καθώς επίσης για «τις διμερείς σχέσεις» και «θέματα αμοιβαίας ανησυχίας».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ο Ρεζά Παχλαβί, γιος του τελευταίου Ιρανού Σάχη, ο οποίος εκδιώχθηκε από τη χώρα το 1979, κάλεσε μέσω του «Politico» σε αντικαθεστωτικές κινητοποιήσεις, με την προϋπόθεση «δυτικές» κυβερνήσεις να δημιουργήσουν «απεργιακό ταμείο» για την υποστήριξή τους. «Η παράλυση του καθεστώτος ως αποτέλεσμα των στάσεων εργασίας και των απεργιών - που είναι το μικρότερο κόστος για το έθνος, υπό την προϋπόθεση ότι μπορούμε να το χρηματοδοτήσουμε - είναι κάτι που μπορεί να συμβεί μέσα σε λίγους μήνες», είπε, προτείνοντας οι πόροι του «ταμείου» αυτού να προέλθουν από κεφάλαια δεσμευμένα από τις κυρώσεις στο Ιράν...