Κυριακή 22 Σεπτέμβρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Μποϊκοτάζ!

Πριν από χιλιάδες χρόνια, οκτώ χιλιάδες πάνω κάτω, για την Ελλάδα ο άνθρωπος άρχισε να καλλιεργεί τη γη, να εξημερώνει άγρια ζώα και να τα εκτρέφει στην αυλή του σπιτιού του. Ηξερε, επίσης, από παλιά, να κυνηγάει, να ψαρεύει. Ο,τι ήθελε και μπορούσε να το καταναλώσει. Κι όλ' αυτά, που βρίσκονται στη βάση του πολιτισμού, στην αρχή, βέβαια, δεν τα ασκούσε με βάση ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει από το είδος των εργαλείων που βρίσκονται στις ανασκαφές αλλά και των αγγείων. Τα πρώτα μάς δείχνουν με ποιο τρόπο ο άνθρωπος της προϊστορίας εκμεταλλευόταν τη φύση. Τα δεύτερα, τα αγγεία, δηλαδή, μας δίνουν πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι της παλιάς εκείνης εποχής κατανάλωναν όσα παρήγαγαν ή μάζευαν από τη φύση.

Ξέρουμε, λοιπόν, πως στην αρχή τα σχετικά με την παραγωγή και την κατανάλωση των διατροφικών προϊόντων γίνονταν, λίγο ως πολύ, τυχαία. Ο άνθρωπος, δηλαδή, ο πρώτος εκείνος παραγωγός, παρατηρούσε τη φύση και προσπαθούσε να τη «μιμηθεί». Σιγά σιγά όμως οι παρατηρήσεις αυτές τον οδηγούσαν στη γνώση, κι αυτή η γνώση τον οδηγούσε στην «εφαρμογή». Εμαθε, παραδείγματος χάρη, πως η γη δεν κάρπιζε όλο το χρόνο συνέχεια, κάποιες εποχές αυτή «κοιμόταν». Ητανε σκεπασμένη από χιόνια ή κίτρινα χόρτα. Αλλες φορές, όμως, αυτή πρασίνιζε και τότε ήτανε που μπορούσε κανείς να βρει τροφή και να φάει. Εμαθε, επίσης, πως τα ζώα είχανε ένα τρόπο να σμίγουν και να γίνονται με τον τρόπο αυτό περισσότερα, να πολλαπλασιάζονται, με άλλα λόγια.

Ετσι, κάποια στιγμή, όλες αυτές οι γνώσεις τον βοήθησαν και την πράσινη γη να την εκμεταλλεύεται, και τη συμπεριφορά των ζώων να την οργανώνει αυτός, όπως ήθελε. Εγινε, δηλαδή, γεωργός και κτηνοτρόφος. Και, φυσικά, έγινε για τον εαυτό του όχι για τους άλλους. Γιατί όσα μάζευε και όσα παρήγαγε, μόλις και έφταναν να διατρέφεται αυτός και να επιβιώνει. Από μια στιγμή όμως και πέρα, φαίνεται ότι τα πράγματα άλλαξαν. Τα όσα μάζευε και τα όσα παρήγαγε όχι μόνο του έφταναν να διατραφεί και να επιβιώσει, αλλά και του περίσσευαν. Αυτό το «περίσσευμα» αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία του πολιτισμού, γιατί ανάγκασε τον άνθρωπο να σκεφτεί και να αναρωτηθεί: τι να κάνω το «περίσσευμα»; Να το καταναλώσω με το ζόρι; Δε γίνεται. Να το αφήσω να σαπίσει και να καταστραφεί; Είναι «κρίμα». Και τότε αποφάσισε να το αποθηκεύσει. Να βρει έναν τρόπο να το φυλάξει κάπου και, φυσικά, όταν θα έρχονταν μέρες δύσκολες, να το καταναλώσει κι αυτό. Γι' αυτό και από ένα χρονικό σημείο και πέρα στις ανασκαφές βρίσκονται και τα πρώτα πιθάρια. Τα πρώτα αποθηκευτικά σκεύη, με άλλα λόγια.

Οσο περνούσαν τα χρόνια, όμως, και οι αιώνες ο άνθρωπος έμαθε αυτό το «περίσσευμα» που αρχικά ήταν τυχαίο, φυσικό, δηλαδή, να το παράγει αυτός, σκόπιμα. Και τότε το περίσσευμα γινόταν όλο και πιο πολύ, τα πιθάρια δεν έφταναν, και τα προϊόντα αχρηστεύονταν. Ετσι, κι αυτό είναι μια άλλη μεγάλη στιγμή του ανθρώπινου πολιτισμού, σκέφτηκε να πάρει στον ώμο του ένα πιθάρι γεμάτο καρπούς, σιτάρι, ας πούμε, και να το πάει στο διπλανό οικισμό και να το ανταλλάξει με κρέας, γιατί είχε μάθει πως οι γείτονές του είχαν ζώα πολλά και καλά, δεν είχαν όμως καλά χωράφια, για να τα καλλιεργήσουν και να αποκτήσουν έτσι και πολύ σιτάρι και καλό ψωμί. Με τον τρόπο αυτό, και κάτω από αυτές τις συνθήκες στήθηκε η πρώτη «αγορά».

(συνεχίζεται)


Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ