Associated Press

Αντιπυραυλικά συστήματα, που δοκιμάζονται στο Ισραήλ

Ομοφώνως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έδωσε, χθες, τέλος στις εντατικές διαβουλεύσεις δύο μηνών, υιοθετώντας το τέταρτο, κατά σειρά, σχέδιο ψηφίσματος που κατέθεσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, με την υποστήριξη της Βρετανίας, για το Ιράκ. Παρά τις δηλώσεις ικανοποίησης που έγιναν από όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, και από τις Ρωσία και Γαλλία, που είχαν εκφράσει σειρά αντιρρήσεων και ενστάσεων για τα προηγούμενα αμερικανικά σχέδια, διπλωμάτες εκτιμούσαν ότι, σε τελική ανάλυση, η Ουάσιγκτον πέτυχε το στόχο της και απλώς οι «διαφωνούντες» αποπειράθηκαν και, πιθανώς, κατάφεραν να περισώσουν τη διπλωματική τους αξιοπρέπεια. Το αυστηρό χρονοδιάγραμμα που θέτει η νέα απόφαση για την ικανοποίηση των αιτημάτων από τη Βαγδάτη τέθηκε, ουσιαστικά, ήδη σε ισχύ και η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Ο Ιρακινός πρέσβης στον ΟΗΕ, Μοχάμαντ αλ Ντούρι, μίλησε για «επιβολή των ΗΠΑ στον υπόλοιπο κόσμο» και εξέφρασε απαισιοδοξία για το κατά πόσον το Ιράκ μπορεί να ικανοποιήσει τα αιτήματα της απόφασης. Αντίδραση της Βαγδάτης δεν αναμένεται πριν ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις και στον Αραβικό Σύνδεσμο.

«Αμεση, απρόσκοπτη και άνευ προϋποθέσεων πρόσβαση σε οποιαδήποτε τοποθεσία επιθυμούν οι επιθεωρητές», ζητά από τη Βαγδάτη η νέα απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία, επίσης, περιμένει από το ιρακινό καθεστώς να δημοσιοποιήσει «πλήρη και ακριβή λίστα όλων των οπλικών του συστημάτων, αλλά και όλων των υλικών που διαθέτει και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για πυρηνικά, βιολογικά και χημικά όπλα, παράλληλα με πολιτική χρήση». Η απόφαση προειδοποιεί «για σοβαρές συνέπειες την ιρακινή ηγεσία, αν δεν εκμεταλλευτεί την τελευταία ευκαιρία που της προσφέρεται να αφοπλιστεί και να δώσει τέλος στη ρήξη, στην οποία βρίσκεται με τις προηγούμενες αποφάσεις του ΟΗΕ». Το σημείο - κλειδί, ουσιαστικά, του 6σέλιδου κειμένου βρίσκεται στην παράγραφο 4 της απόφασης, όπου αναφέρεται ότι «ψευδείς δηλώσεις και εμπόδια, καθώς και άρνηση συνεργασίας αποτελούν περαιτέρω ρήξη με τον ΟΗΕ».

Με βάση το χρονοδιάγραμμα που τίθεται από την απόφαση, η Βαγδάτη οφείλει εντός 7 ημερών να γνωστοποιήσει, αν προτίθεται ή όχι να συμμορφωθεί και εντός 30 ημερών να καταρτίσει την πλήρη λίστα με τα οπλικά του συστήματα. Οι επιθεωρητές καλούνται να έχουν αρχίσει τους ελέγχους το αργότερο εντός 45 ημερών και να ενημερώσουν με την πρώτη τους αναφορά το Συμβούλιο Ασφαλείας εντός 60 ημερών. Τυχόν άρνηση του Ιράκ, εξαρχής, να συμμορφωθεί, είτε ανακάλυψη κάποιας ανακριβούς δήλωσης στη λίστα των οπλικών του συστημάτων, θεωρείται άρνηση συμμόρφωσης. Επίσης, οι επιθεωρητές οφείλουν να αναφέρουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας το οποιοδήποτε πρόβλημα παρουσιάσει στους ελέγχους η ιρακινή ηγεσία, συμπεριλαμβανομένων των επιθεωρήσεων που πρέπει να γίνουν στα προεδρικά μέγαρα.

Θεωρητικώς, σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις, το Συμβούλιο Ασφαλείας επανασυγκαλείται για να εξετάσει το κατά πόσον το θέμα που έχει προκύψει αποτελεί «σοβαρή περαιτέρω ρήξη με τον ΟΗΕ», οπότε και θα πρέπει να αποφασιστεί ο τρόπος αντίδρασης σ' αυτό. Εντούτοις, δεν προβλέπεται από το κείμενο της απόφασης κανένα συγκεκριμένο μέτρο, που να δεσμεύει ένα μέλος του ΟΗΕ (δηλαδή τις ΗΠΑ) να μην προχωρήσει σε μονομερή στρατιωτική δράση εναντίον του Ιράκ, κάτι που δεν έχασε την ευκαιρία να επισημάνει ποικιλοτρόπως και κατηγορηματικώς η Ουάσιγκτον.

«Καλώ την ιρακινή ηγεσία για το καλό του λαού της, για το καλό της παγκόσμιας ασφάλειας και τάξης, να αδράξει την ευκαιρία και να οδηγήσει σε τερματισμό την απομόνωσή της και τα βάσανα του ιρακινού λαού», δήλωνε στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο ΓΓ, Κόφι Ανάν. Για επιτυχία του Συμβουλίου Ασφαλείας και του ΟΗΕ, που θα πρέπει να αποδειχθεί και επιτυχία για την ειρήνη, έκανε λόγο ο Γάλλος πρέσβης, Ζαν Νταβίντ Λεβίτ, που διευκρίνιζε ότι τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θα είναι σε εγρήγορση, προκειμένου οι ΗΠΑ να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Λακωνικός ο Ρώσος πρέσβης, Σεργκέι Λαβρόφ, τόνιζε πως «το σημαντικότερο είναι ότι δεν εμπεριέχεται αυτόματη ανάληψη στρατιωτικής δράσης».

Σαφώς ικανοποιημένοι εμφανίστηκαν οι πρέσβεις των ΗΠΑ, Τζον Νεγκρεπόντε, και της Βρετανίας, Τζέρεμι Γκρίνστοουκ. Ο πρώτος δήλωσε ότι «η απόφαση αυτή ξεκαθαρίζει ότι κάθε ιρακινή αδυναμία συμμόρφωσης είναι απαράδεκτη. Το Ιράκ οφείλει να αφοπλιστεί και αυτό θα γίνει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο». Κατέστησε σαφές ότι «εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας δε φανεί αποφασισμένο να αντιμετωπίσει μια νέα ιρακινή παραβίαση των αποφάσεών του, τότε η απόφαση αυτή δε δεσμεύει κανένα μέλος του να μην αμυνθεί απέναντι στην απειλή του Ιράκ».

Ελαφρώς διαλλακτικότερος εμφανίστηκε ο Γκρίνστοουκ, επιμένοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση αυτόματης ανάληψης στρατιωτικής δράσης. «Εάν παρουσιαστεί περαιτέρω ρήξη, το θέμα θα επιστρέψει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο αναμένουμε να αναλάβει τις ευθύνες του». Δικαιολογώντας τη θετική του ψήφο στο Συμβούλιο Ασφαλείας παρά τη, μέχρι χθες, αρνητική στάση του, ο Σύρος πρέσβης εξηγούσε ότι έλαβε διαβεβαιώσεις πως δεν πρόκειται να υπάρξει μονομερής επέμβαση.

Αμέσως μετά την υιοθέτηση της απόφασης, εκτενείς δηλώσεις έκανε ο Αμερικανός Πρόεδρος. «Ο κόσμος ενώθηκε για να καταστήσει σαφές στο παράνομο καθεστώς του Ιράκ ότι δε θα του επιτραπεί να κατασκευάσει χημικά, βιολογικά και πυρηνικά όπλα», δήλωσε ο Τζορτζ Μπους, μην κρύβοντας την ικανοποίησή του. Προειδοποίησε ότι το Ιράκ «οφείλει να συνεργαστεί άμεσα και άνευ όρων, διότι σε άλλη περίπτωση θα αντιμετωπίσει τις πλέον σοβαρές συνέπειες. Η σημερινή απόφαση βάζει σε μια τελευταία δοκιμή το ιρακινό καθεστώς, να αφοπλιστεί. Αν δεν το πράξει, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα το αφοπλίσουν». Επισήμανε, επίσης, ότι η Ουάσιγκτον συμφώνησε να επιστρέψει στο Συμβούλιο Ασφαλείας για διαβουλεύσεις σε περίπτωση περαιτέρω ρήξης, αλλά αυτό δεν περιορίζει την ελευθερία της να αμυνθεί απέναντι στην ιρακινή απειλή.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος έσπευσε, μάλιστα, να προλάβει κάθε πιθανή αντίδραση των υπολοίπων μελών στην αναφορά του οποιουδήποτε προβλήματος από τους επιθεωρητές, τονίζοντας ότι «με την υιοθέτηση της σημερινής απόφασης, η διεθνής κοινότητα δε θα πρέπει να παρασυρθεί σε αντιπαραγωγικές αντιπαραθέσεις για το τι είναι σοβαρή ή όχι παραβίαση της απόφασης και των όρων του ΟΗΕ. Η ιστορία έχει αποδείξει ότι το ιρακινό καθεστώς θέτει προβλήματα, όταν έχει κάτι να κρύψει. Κάθε ένδειξη μη συμμόρφωσης είναι σοβαρή», απείλησε, για να συμπληρώσει ότι «το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι γνωστό, ήδη, από τώρα: Το Ιράκ θα αφοπλιστεί. Τα αιτήματα της διεθνούς κοινότητας θα γίνουν σεβαστά. Απομένει στο ιρακινό καθεστώς να αποφασίσει πώς θα γίνει αυτό». Ο Τζορτζ Μπους κατέληξε ότι «ο καλύτερος τρόπος αποτροπής του πολέμου είναι η ένταση των πιέσεων προς τη Βαγδάτη».

Ανάλογου ύφους ήταν και η δήλωση του Βρετανού πρωθυπουργού. Ο Τόνι Μπλερ προειδοποίησε το Ιράκ ότι «αν περιφρονήσει τις επιθυμίες του ΟΗΕ, θα αφοπλιστεί διά της βίας και δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία γι' αυτό. Η σύρραξη δεν είναι αναπόφευκτη, αλλά ο αφοπλισμός είναι».

«Η ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας δίνει μια ευκαιρία στον ειρηνικό αφοπλισμό του Ιράκ», εκτιμούσε ο Γάλλος Πρόεδρος, συμπληρώνοντας ότι με την απόφαση αυτή διασφαλίζεται ο κεντρικός ρόλος και η ευθύνη του ΟΗΕ στον τομέα της ειρήνης και της ασφάλειας. Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Γιούρι Φεντότοφ, παραδέχτηκε ότι η συγκεκριμένη απόφαση δεν είναι η ιδανική, αλλά είναι προϊόν σκληρών συμβιβασμών και η καλύτερη δυνατή για τις υπάρχουσες συνθήκες. Τόνισε, δε, ότι η ρωσική ψήφος ήταν θετική, επειδή αποσαφηνίζεται ρητώς ότι δεν υπάρχει περιθώριο για αυτόματη ανάληψη στρατιωτικής δράσης. Ικανοποίηση εξέφρασε και ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Γιόσκα Φίσερ.

Ενθουσιασμός διακατείχε τις δηλώσεις του νέου Ισραηλινού ΥΠΕΞ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος δήλωνε ότι το Ισραήλ υποστηρίζει την απόφαση και εκτιμά την αποφασιστικότητα του Προέδρου Μπους. Αντίθετα, επιφυλακτικός εμφανίστηκε ο εκπρόσωπος του Αραβικού Συνδέσμου, Χισάμ Γιουσέφ, ο οποίος τόνισε ότι η επίσημη αντίδραση των αραβικών χωρών θα προκύψει μετά τη σημερινή συνεδρίαση των ΥΠΕΞ των χωρών - μελών του Συνδέσμου στο Κάιρο. Ο Γιουσέφ τόνισε ότι, κατ' αρχάς, ο αραβικός κόσμος έχει δηλώσει πως θα σεβαστεί την όποια απόφαση του ΟΗΕ και συμπλήρωσε ότι το κύριο μέλημά του είναι να αποφευχθεί ένας πόλεμος και να εξυπηρετηθούν και τα συμφέροντα του Ιράκ.