ΘΥΜΙΖΟΥΝ πολλά και μακρινά τα κυπριακά^. φέρνουν στο νου τα όσα ζήσαμε με συναγωνιστές και Κυπρίους συναδέλφους μας στης χιτλεροφασιστικής Κατοχής τα χρόνια αλλά κι αργότερα.

ΑΠΟ τους πρώτους κιόλας μήνες, το καλοκαίρι του 1941, καθώς όλο και έσφιγγαν όλο και περισσότερες γίνονταν οι επισιτιστικές δυσκολίες για εκατοντάδες φοιτητές, που βρέθηκαν αποκλεισμένοι από τα σπίτια τους κι αντιμετώπιζαν οξύτατο πρόβλημα ζωής. Οι περισσότεροι Κύπριοι αλλά και Δωδεκανήσιοι (τα Δωδεκάνησα τα 'χαν οι Ιταλοί) Αιγυπτιώτες, από τη Β. Ελλάδα και τα Ιόνια Νησιά. Ετσι καλοκαιριάτικα άρχισε να λειτουργεί στον Αη-Νικόλα, στα Πευκάκια (Τέρμα Σίνα) το πρώτο φοιτητικό συσσίτιο, που στεγάστηκε σ' ένα γιαπί, για να δοθεί μια κουταλιά μπλουγούρι ή φασόλια στους αποκλεισμένους φοιτητές.

ΚΑΘΩΣ όμως χειμώνιαζε, στο πρώτο αυτό συσσίτιο θα καταφύγουν εκατοντάδες φοιτητές, που θα περάσουν τις 7.000 και που με τον καιρό και κυρίως με την οργανωμένη δράση της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων, και έπειτα της ΕΠΟΝ θα εξασφαλιστούν τρόφιμα, αλλά και θα επιτευχθεί με τη Φοιτητική Επιτροπή η καλή και συνεχής λειτουργία του.

ΜΙΑ πλούσια αντιστασιακή δράση θα μας φέρει μαζί με τους Κυπρίους και τις Κυπριωτοπούλες στον Οίκο Φοιτητή, στην οδό Πατησίων, και της Φοιτήτριας στην οδό Καπλανών. Στα δυο αυτά Φοιτητικά Σπίτια δεν είχαμε μόνο τα σημεία εξόρμησης, για να γράφουμε τη νύχτα στους τοίχους μαζί με τους Κύπριους συναγωνιστές μας αλλά στις αίθουσές τους, με τη βοήθεια και καθηγητών, πετύχαμε να αναπτύξουμε μια πολιτιστική δραστηριότητα, ξεπερνώντας εμπόδια και πολλές σοβαρές δυσκολίες, που δημιουργούσαν μεγάλους κινδύνους και κυνηγητά.

ΠΑΡΟΥΣΑ πάντα στις εκδηλώσεις μας, μέσα σε γενική συγκίνηση η Κύπρος και τα Δωδεκάνησα, καθώς μαζί μας είχαμε πολλούς φοιτητές κι από τις δυο αυτές περιοχές και φυσικά με το τέλος του πολέμου και τη νίκη ενάντια στο φασισμό η ελπίδα φτερούγιζε πως φτάνει σε λίγο η ώρα της Ενωσής τους με την Ελλάδα... Μυσταγωγία όλες αυτές οι εκδηλώσεις. Και να είσαι ολόγυρα κυκλωμένος από τους γκεσταπίτες και τους χαφιέδες από τα κοντινά άντρα της οδού Ελπίδος και του «Κρυστάλ».

ΕΚΕΙ στον «Οίκο Φοιτητή» ένα παγωμένο βράδυ το Φλεβάρη του '43, λίγες μέρες, ύστερα από την ίδρυση της ΕΠΟΝ μαθαίναμε ψιθυριστά του εθνικού ποιητή του Κ. Παλαμά το θάνατο. Κι εκεί, το ίδιο βράδυ μαζί με τους Κύπριους συντρόφους μας ανοίξαμε τη δική του σελίδα, ένα αφιέρωμα στον Παλαμά και την Κύπρο. Μαζί μας, δίπλα μας ο αξέχαστος Δημήτρης Ραβάνης - Ρεντής, με πλούσια πολύμορφη προσφορά.

ΣΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΑ θυμήματα μια μικρή προσθήκη ακόμη. Δημοσιογραφική, του 1945. Την ακούσαμε από τον δημοσιογράφο Μιχ. Ροδά που ήταν πρόεδρος της επιτροπής, που οργάνωσε στο «Κεντρικό» το πολιτικό μνημόσυνο του Κ. Βιδάλη. Μιλώντας στο μνημόσυνο είπε πως είχε συναντηθεί πρόσφατα με τον Κ.Β. σε μια συνέντευξη δυο Ελληνοαμερικανών, του Γ. Φίλη και του Ποφάντη, στην αίθουσα του υπουργείου Εξωτερικών, στην οποία θα έκαναν ενημέρωση για τα εθνικά δίκαια και το Κυπριακό.

ΑΠΟ ΤΟΥΣ πρώτους που ρώτησαν ήταν ο Κ.Β., που ζήτησε να μάθει αν και η Κύπρος περιλαμβάνεται στα εθνικά δίκαια. Και τότε, όπως δημόσια κατάγγειλε ο Μιχ. Ροδάς «αιφνιδιαστικά ξέσπασε η οργή μερικών, ας πούμε συναδέλφων, εναντίον του Κ.Β. που τόλμησε να προφέρει τη λέξη Κύπρος και που τόλμησε να διανοηθεί αν αυτή η αγγλική αποικία με το ρωμαλέο, τον πάμφωτο και πανεθνικό ελληνισμό της περιλαμβάνεται στο αίτημα της Ενώσεως με τη μητέρα Ελλάδα...».

ΚΙ Ο ΜΙΧ. ΡΟΔΑΣ ολοκληρώνει: «... Κι ακούσαμε εκεί, στο επίσημο γραφείο, φωνές ουρλιαστικές και είδαμε λυσσαλέο άφρισμα γιατί νόμισαν ότι η λέξη "Κύπρος" -το ενωτικό αίτημα, που είναι πανελλήνιο - αποτελεί έγκλημα και αντιπολίτευση, ότι είναι ένα ανατάραγμα της πολιτικής των. Τέτοιο φόβο και τρόμο έφερε το εθνικό ερώτημα του Κ.Β., ώστε η φωνή του κατεπνίγη και η συγκέντρωση διελύθη. Κι όλοι εκεί, όσοι πιστεύαμε στον άγιο αγώνα της Κύπρου σταυροκοπηθήκαμε για το κατάντημα και τη δουλοπρέπεια εκείνων, που υποστηρίζουν μονοπωλιακά ότι μάχονται δήθεν για τα εθνικά δίκαια...».

ΥΣΤΕΡΑ από 56 χρόνια οι «δερβίσηδες» της εθνικοφροσύνης και της δημοσιογραφίας παρόντες και σε πλήρη ανάλογη δράση και σήμερα, όπως τότε... Κατάντημα και δουλοπρέπεια.