Αναμφισβήτητα πολύ κρύο και πολύ θεαματικό αυτές τις μέρες το Βερολίνο. Είναι όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, όταν οι γερμανικές πόλεις ντύνονται ολόασπρα, μέσα στο στρώμα του χιονιού και φοράνε τα γιορτινά τους, με τα χιλιάδες φανταχτερά λαμπιόνια που κρέμονται πάνω από τους δρόμους. Τα στολισμένα χριστουγεννιάτικα δέντρα και οι «χριστουγεννιάτικες αγορές» δίνουν έναν ιδιαίτερο, πανηγυρικό τόνο. Σ' αυτές χαίρονται οι μεγάλοι, που μπορούν να συμπληρώσουν τα χριστουγεννιάτικα ψώνια τους και μπορούν να πιουν στα γρήγορα ένα ποτήρι ζεστό ημίγλυκο κρασί, το «γκλιβάνι», αλλά και οι μικροί, που ανεβοκατεβαίνουν με ενθουσιώδεις φωνές τις σκάλες και τις τραμπάλες, τις «γόνδολες» των καρουσέλ...

Ολα αυτά εξηγούνται, αφού τα Χριστούγεννα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανικής Δύσης, της καθολικής και διαμαρτυρόμενης Γερμανίας, και θα 'ταν παράλειψη και για τα φτωχά γερμανικά σπίτια της «πλούσιας Γερμανίας» να μη μετάσχουν κατά κάποιο τρόπο στην προετοιμασία και τη γιορτή της «μεγάλης μέρας της χριστιανοσύνης».

Η όψη του πλούσιου τμήματος του Βερολίνου χτυπάει αμέσως στα μάτια, αντικρίζοντας και τα νεόκτιστα, πολυώροφα οικοδομήματα, ατομικές ιδιοκτησίες και κέντρα μεγάλων τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων και γραφείων.

Ακριβώς αυτές τις μέρες πέρασε σε πρωτοσέλιδες στήλες εφημερίδων του Βερολίνου η είδηση και το σχεδιάγραμμα ενός νέου υπερπολυτελούς «αριστοκρατικού», φυσικά ιδιωτικού, ξενοδοχείου. Μέσα στην «Πότσνταμερ Πλατς», στο κέντρο της πόλης, κοντά στο Τιργκάρντεν, στο περιώνυμο (ξακουστό και κακόφημο) Ράιχσταγκ (όπου η σημερινή ομοσπονδιακή Βουλή) και στο οίκημα της Καγκελαρίας. θα ονομάζεται «Ritz Carlton», θα είναι έτοιμο στα τέλη του 2003, αρχές 2004, θα έχει 18 ορόφους, θα είναι χτισμένο στο κέντρο της πλατείας και ιδιοκτήτης ο δισεκατομμυριούχος Οτο Μπαϊσχάιμ. Μέσα στο ξενοδοχείο θα υπάρχουν και 14 πολυτελή διαμερίσματα, που η τιμή τους έχει, τουλάχιστον τώρα, προσδιοριστεί σε 7.500 έως 9.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Το καθαυτό ξενοδοχείο έχει 300 δωμάτια και 32 σουίτες. Φτωχοί όλου του κόσμου μην ανησυχείτε. Οι εφημερίδες προαναγγέλλουν ότι ήδη έχουν παραγγελθεί 10.000 διανυκτερεύσεις. Μην ψάχνετε να βρείτε από ποιους: από ιδιοκτήτες πετρελαιοπηγών, ιδιοκτήτες βιομηχανιών εξοπλισμού και πολεμοκάπηλους, από μεγαλοτραπεζίτες και άλλα ομοειδή μεγαθήρια του πλούτου.

Φυσικά θα τρόμαξε μερικούς αυτή η προκλητική επίδειξη πλούτου. Γιατί υπάρχει η άλλη όψη του νομίσματος που δεν κρύβεται και δείχνει το χώρισμα της κοινωνίας σε τάξεις. Γι' αυτό ως τώρα μια τουλάχιστον εφημερίδα του Βερολίνου, η «Μπερλίνερ Τσάιτουνγκ» (16 Δεκέμβρη) διερωτήθηκε αν αυτή η εικόνα ταιριάζει στο Βερολίνο: «Μια πόλη με 17% ανεργία. Με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, εξαρτώμενους από κοινωνική βοήθεια, όπου πάρα πολλοί απ' αυτούς είναι ακόμα ανήλικοι... Πάει αυτό σε συνοικίες, που δεν ξέρουν πώς να πληρώσουν το προσωπικό στους παιδικούς σταθμούς και πώς να χρηματοδοτήσουν ιδρύματα για τη νεολαία; Ταιριάζει αυτό σε μια πόλη, που σκέφτεται πώς θα κόψει τους μισθούς των συνεργατών της, για να τα βγάλει πέρα με την αθλιότητα του προϋπολογισμού της; Ή μήπως αυτό αποτελεί χλευασμό των ανθρώπων;».

Το αστικοδημοκρατικό, αλλά ταξικά αστικό πνεύμα της εφημερίδας βρίσκει ωστόσο ότι η αντίθεση αυτή «ταιριάζει». Γιατί, γράφει, «από εκατομμυριούχους εισοδηματίες, που ζουν εδώ, μπορεί να κερδίσει η πόλη... Και αν δεν έρθουν οι εκατομμυριούχοι, πάλι το Βερολίνο δε θα πάει καλύτερα».

Την ώρα που γίνονται τα πιο πάνω, συμπληρώνεται η «άλλη όψη του νομίσματος» με σκηνές διαμαρτυρίας εκείνων που δεν έχουν ή έχουν μόνο λίγα για να τα βγάλουν πέρα, μετά βίας, τις «άγιες μέρες των Χριστουγέννων». Μπροστά στην «Κοινωνική Υπηρεσία» της συνοικίας Νόικελν διαμαρτύρονται ομάδες ανθρώπων. Ο υπεύθυνος της πρωτοβουλίας εξηγεί τους λόγους της διαμαρτυρίας: «Προσπαθούν να αντιπαραθέσουν τους φτωχούς των φτωχών, τους κατώτερους στην (κοινωνική) κλίμακα, ενάντια στους άνεργους κι αυτούς πάλι ενάντια στους απασχολούμενους χαμηλόμισθους. Κάνουν προσπάθεια να καταστρέψουν την αλληλεγγύη. Γι' αυτό συγκεντρωθήκαμε, για να αντιδράσουμε ενάντια στην προσπάθεια αυτή».

Η συγκέντρωση διαμαρτυρίας γίνεται πολύ πυκνότερη το ίδιο βράδυ στην Αλεξάντερ Πλατς. Τα θέματά της είναι ευρύτερα από την ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων ύδρευσης, την εγκατάσταση ιδιωτικών «πρακτορείων δανεισμού ανέργων», στα γραφεία της υπηρεσίας εξεύρεσης εργασίας, ως το κλείσιμο ενός νυχτερινού ασύλου αστέγων μέσα στο βαρύ χειμώνα. Και την άλλη μέρα (20 Δεκέμβρη) σαν κλείσιμο των διήμερων διαμαρτυριών χορεύεται το αργεντινό ταγκό διαμαρτυρίας και αλληλεγγύης στην Πότσνταμερ Πλατς.

Ισως να μην μπορούν να χορεύουν τόσο καλά ταγκό - και μάλιστα μέσα στην παγωνιά - οι Βερολινέζοι όπως οι Αργεντίνοι. Ομως το συμβολικό νόημα είναι φανερό. Γίνονται με αφορμή την έκκληση διεθνούς δράσης σε ένδειξη αλληλεγγύης στα γεγονότα στην Αργεντινή πριν ένα χρόνο. Τότε που η, πάντα συνεχιζόμενη, δυστυχία του λατινοαμερικάνικου λαού κατέβασε εκατοντάδες χιλιάδες αγανακτισμένους και αποφασισμένους ανθρώπους στους δρόμους. Τότε που χτυπούσαν ρυθμικά και δυνατά τα καζάνια και τα τηγάνια και φώναζαν οργισμένα: «Que se vayan Todos» - Να φύγουν όλοι οι πολιτικοί, οι αντιπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Ο αγώνας τους είχε κάποια επιτυχία - ο πρόεδρος Ντε λα Ρούα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το προεδρικό μέγαρο με ελικόπτερο, τον ακολούθησαν στην προεδρία άλλοι, αλλά πολλοί διαμαρτυρόμενοι άφησαν τη ζωή τους στους δρόμους του Μπουένος Αϊρες και σε άλλα σημεία της χώρας. Ωστόσο ο αγώνας εκεί συνεχίζεται σκληρός...

Οι διαμαρτυρόμενοι στο Βερολίνο δεν έχουν ακόμα τη δυνατότητα των Αργεντίνων. Αλλά όπως είπε ο δικός μας φιλόσοφος Ηράκλειτος «τα πάντα ρει». Και άλλοι νεότεροι φιλόσοφοι έχουν διατυπώσει ότι η συνείδηση είναι σαν το φρούτο, που χρειάζεται τον καιρό του για να ωριμάσει. Μόνο που στους ανθρώπους αυτό δε γίνεται από μόνο του, όπως στη φύση. Χρειάζεται να δράσει ο ίδιος, για να ωριμάσει η συνείδηση και η πολιτική κρίση.