Η ψήφιση του αντιασφαλιστικού νόμου 3029/2002 το περασμένο καλοκαίρι αποτέλεσε κεντρικό ζήτημα αντιπαράθεσης με την πολιτική της κυβέρνησης, αλλά και των συνδικαλιστικών δυνάμεων μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Το γεγονός ότι η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, με προεξάρχουσα την ΠΑΣΚΕ, σε μια τέτοια κρίσιμη αναμέτρηση έριξε το βάρος της υπέρ των επιδιώξεων της κυβέρνησης και του μεγάλου κεφαλαίου, δεν είναι άλλο ένα παραστράτημα. Σηματοδοτεί την ταύτιση της πλειοψηφίας με τους στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των εγχώριων πολιτικών τους εκφραστών.

Αν και οι εργαζόμενοι δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την ψήφιση του νόμου, το σίγουρο είναι ότι η πορεία εφαρμογής του το επόμενο διάστημα δε θα είναι περίπατος για την κυβέρνηση. Εδώ, στο πεδίο εφαρμογής του, το κάλεσμα του ΠΑΜΕ, των ταξικών δυνάμεων για οργάνωση της αντίστασης και οι στόχοι πάλης, για δημόσια, καθολική Κοινωνική Ασφάλιση με αναβαθμισμένες παροχές και καλύτερες συντάξεις παραμένει επίκαιρο.

Για τον ίδιο το νόμο έχουν γραφεί και ειπωθεί πολλά. Μπροστά όμως στην εφαρμογή του, αλλά και στα νέα δρακόντεια μέτρα που ετοιμάζονται, αξίζει να δούμε πώς η ίδια η κυβέρνηση εκτιμά τη στρατηγική της, μέσα από τη σχετική Εκθεση που απέστειλε τον περασμένο Σεπτέμβρη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οπως η ίδια υπογραμμίζει η στρατηγική αυτή «συνίσταται στην εμπέδωση του αισθήματος εμπιστοσύνης στο σύστημα των συντάξεων», Πράγματι, κεντρική επιδίωξη και του νόμου αυτού ήταν η απόσπαση της κοινωνικής συναίνεσης. Η αποδοχή από τους εργαζόμενους, των μέτρων, καθότι γνωρίζουν πολύ καλά, ότι χωρίς αυτή την αποδοχή, και πολύ περισσότερο τη συναίνεση, δε θα είναι δυνατή εφαρμογή του. Γνωρίζουν πολύ καλά την αστείρευτη λαϊκή δύναμη και τον «κίνδυνο», που ελλοχεύει για την πολιτική τους. Ξέρουν ότι δεν ξεμπερδεύουν με την ψήφιση κάποιου νόμου και ότι τελικά όλα κρίνονται σύμφωνα με τους νόμους της ταξικής πάλης.

Οπως, μάλιστα, χαρακτηριστικά τονίζεται στην Εκθεση «για να υπάρξει μακροχρόνια βιωσιμότητα πρέπει να εμπεδωθεί η πεποίθηση στην επάρκεια». Οχι η ίδια η επάρκεια αλλά η πεποίθηση γι' αυτήν..!

Οι συντάκτες της Εκθεσης ομολογούν ότι δεν τίθεται θέμα βελτίωσης της θέσης των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων, αφού ο νόμος δίνει «έμφαση στην επάρκεια των συντάξεων τόσο στην αποτροπή της ένδειας στην τρίτη ηλικία, όσο και με την προστασία της αγοραστικής αξίας των συντάξεων». Το πώς προστατεύεται η αγοραστική δύναμη των συντάξεων, μέσα από την εισοδηματική πολιτική είναι γνωστό στους συνταξιούχους. Πολύ περισσότερο, που με τον νόμο 1902/90 και την αποσύνδεση των κατώτερων συντάξεων από τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη, οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ έχασαν μέσα σε μια δεκαετία πάνω από 2 εκατομμύρια δραχμές.

Και επειδή η κυβέρνηση γνωρίζει σε τι μοίρα οδηγεί τους συνταξιούχους και τον ισχυρό «κίνδυνο της ένδειας», γι' αυτό πλαισιώνει την αντιασφαλιστική επίθεση «με το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι», παραπέμποντας ευθέως σε δράσεις ελεημοσύνης...

Ο δεύτερος στόχος που εξυπηρετεί ό νόμος -σύμφωνα πάντα με την Εκθεση- είναι η «ισονομία και η κοινωνική δικαιοσύνη και η απάλειψη διακρίσεων κατά των νέων εργαζομένων...». Η υποκρισία περισσεύει, καθώς αυτή η ισονομία εξυπηρετείται με τη μείωση των συντάξεων, αύξηση των ορίων ηλικίας σε εκείνες τις κατηγορίες εργαζομένων που για διάφορους λόγους, είχαν μια καλύτερη θέση σε σχέση με την ένδεια που χαρακτηρίζει τις συντάξεις της συντριπτικής πλειοψηφίας συνταξιούχων σε ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ.

Τρίτον: Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει, και μάλιστα κατηγορηματικά, για την «εξασφάλιση χρηματοδοτικής αυτονομίας του ΙΚΑ», όταν ο πρώτος κιόλας προϋπολογισμός του Ιδρύματος με το νέο τρόπο χρηματοδότησης, οδηγεί σε μεγάλα ελλείμματα. Ελλείμματα που όχι μόνο δε δημιουργούν αποθεματικά για το μέλλον, αλλά και μαθηματικά οδηγούν σε νέα αντιασφαλιστικά μέτρα, όπως άλλωστε πράττουν όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα.

Τέταρτον: Η κυβέρνηση εκτιμά ότι με το νόμο της δίνεται η δυνατότητα να διαμορφώσει «σταθερότητα στο θεσμικό πλαίσιο», ενώ ταυτόχρονα της αφήνει περιθώριο «ευελιξίας» σε επιμέρους θέματα και νέες παρεμβάσεις στο μέλλον.

Τέλος, αξιολογεί ως βασική παράμετρο του νόμου τη δημιουργία των επαγγελματικών συντάξεων, (τρίτος πυλώνας), που επί της ουσίας θα αποφορτίσει τις πιέσεις προς το κράτος για τα επίπεδα της βασικής σύνταξης, η οποία έτσι και αλλιώς θα βαίνει μειούμενη. Αλλά και τη δημιουργία της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, η οποία θα της επιτρέπει στενή παρακολούθηση των ταμείων και εργαλείο «επιστημονικής τεκμηρίωσης» της αντιλαϊκής πολιτικής της.

Για το ότι θα υπάρχει συνέχεια στο Ασφαλιστικό, η κυβέρνηση δεν είχε καμία αμφιβολία. Η ίδια δήλωνε προς τη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσα από τις σελίδες της Εκθεσης: «Η ψήφιση του Νόμου 3029 είναι σημαντικό βήμα, αλλά όχι επειδή αυτός σηματοδοτεί το τέλος της ενασχόλησης με τις συντάξεις -την τελευταία λέξη στο θέμα των συντάξεων. Αντίθετα, αφού ο Νόμος λαμβάνει σαφή θέση σε μεγάλες κοινωνικές επιλογές, "απενεργοποιεί" το θέμα των συντάξεων ως αντικείμενο και θρυαλλίδα κεντρικής πολιτικής αντιπαράθεσης».

Πράγματι, η κυβέρνηση προωθώντας τον πυρήνα της αντιασφαλιστικής στρατηγικής που έχει χαράξει, ταυτόχρονα επιδίωξε να «απενεργοποιήσει» τις εργατικές αντιδράσεις, να μη βρεθεί μπροστά σε μια ακόμα «Ανοιξη του 2001» και στις μεγάλες διαδηλώσεις που πυροδότησε το πακέτο Γιαννίτση. Χωρίς να αλλάξει ούτε ένα κόμμα, από το αντιασφαλιστικό της πρόγραμμα, επέλεξε άλλους δρόμους.

Ο χαμαιλεοντισμός της και η υποκρισία της ομολογείται και μέσα από τις σελίδες αυτής της Εκθεσης. Μια τέτοια απόδειξη δίνει και στο ζήτημα των ορίων ηλικίας. Εγραφαν οι συντάκτες της Εκθεσης: «Η Ελλάδα δεσμεύεται από την απόφαση της Βαρκελώνης για "αύξηση της μέσης ηλικίας αποχώρησης (σ.σ. δείτε φρασεολογία) από την εργασία κατά 5 χρόνια". Η επιλογή του Ν. 3029 σημαίνει ότι αυτός ο στόχος δεν μπορεί απλώς να νομοθετηθεί. Αντίθετα, πρέπει να επιτευχθεί μέσω παρεμβάσεων στην απασχόληση και στην αγορά εργασίας - με προσαρμογές στη ζήτηση για εργασία ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας όσο και στην προσφορά».

Για το ποιες θα είναι αυτές οι προσαρμογές που να πετυχαίνουν την αύξηση των ορίων ηλικίας κατά 5 χρόνια, η κυβέρνηση είναι πολύ ξεκάθαρη, όσο και αποκαλυπτική για το πώς συνδυάζει τις ανατροπές στην Κοινωνική Ασφάλιση με τις νέες εργασιακές σχέσεις που προωθεί και μάλιστα άμεσα. Συγκεκριμένα, υπογράμμισε: «Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικό ρόλο θα παίξουν ρυθμίσεις που επιτρέπουν μεγαλύτερη ευελιξία στην εργασία (μειωμένα ωράρια, μερική απασχόληση), όπως και η ανάπτυξη νέων τομέων, όπως η κοινωνική εργασία. Σε κάθε περίπτωση η στρατηγική για την επίτευξη του στόχου αυτού, θα είναι πρωταρχικό μέλημα του ΕΣΔΑ 2003».