Πρόσφατα, ήρθαν στα χέρια μου οι αναμνηστικές φωτογραφίες, που μάζευε όσο ζούσε κάποια αγαπημένη μου θεία. Τ' ανεκτίμητα αυτά κειμήλια μου 'δωσε η αδελφή της, η οποία και τη φρόντισε στις τελευταίες της στιγμές, σύμφωνα με τους γενεαλογικούς κανόνες της κοινωνίας μας δεν ήταν, καθότι σύζυγος πρώτου ξάδελφου του πατέρα μου, Θεός σ' χωρέσ' τους. Ομως, σύμφωνα με τους άγραφους (δυστυχώς) κανόνες της ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ η μακαρίτισσα, όχι μόνο θεία μου μπορούσε να είναι και ήταν, αλλά και μητέρα μου!

Θες διότι δεν αξιώθηκε να κάμει παιδιά, θες διότι έτσι το θεωρούσε ηθικό, έδινε τη στοργή της σε κάθε παιδί. Μα για μένα, την αδελφή μου, αλλά και για τ' ανίψια της, τα παιδιά του αδελφού του άντρα της, είχε μια αγάπη παράφορη, που αν δεν την είχα νιώσει, θα την ανακάλυπτα τώρα που βλέπω αυτές της τις φωτογραφίες.

Με το συγχωρεμένο το θείο μου, τον άντρα της δηλαδή, έζησε όχι μόνο πλούσια, αλλ' αρχοντικά! Εκείνος εραστής - «amateur» όπως αρέσκονταν να λέει - της «Καλής Ζωής», βρήκε σ' αυτό του το πάθος αντάξιο σύντροφο τον πατέρα μου, και αν κι αμφότεροι είχαν αδέλφια, ήσαν αχώριστοι σε τέτοιο βαθμό, ώστε να τους καταλογίζονται τα πλέον ζηλότυπα σχόλια απ' το συγγενολόι... Οχι σπάνια, ξόδευαν για να γλεντήσουν πολύ περισσότερα απ' το εισόδημά τους, αποτέλεσμα που έκαμε τη θεία και τη μητέρα μου - είχαν κι οι δυο τους τον ίδιο καημό όπως έλεγαν - ενίοτε να συμμαχούν προς, μάταιο δυστυχώς, συνετισμό των αντρών τους. Ησαν κι οι δυο τους «έξω καρδιά», κατά τη λαϊκή έκφραση.

«Με τέτοιο κακό κεφάλι», λοιπόν, - χαρακτηρισμό που έδιναν και δίνουν οι «συνετοί» και κατά κανόνα φθονεροί συνάνθρωποί μας -, γεύτηκαν απ' τους πρώτους τα οικονομικά δεινά που επέφερε στην Αίγυπτο, η τότε νέα τάξη που μαχόταν τη Νασερική επανάσταση... Αλλά και τότε, κι αργότερα όταν επαναπατριστήκαμε κι ως την ύστατη στιγμή της ζωής τους, οι άνθρωποι αυτοί έζησαν φτωχικά μεν, αλλά μ' άφατη αξιοπρέπεια κι αρχοντιά!

Κοιτώ και ξανακοιτώ αυτές τις φωτογραφίες. Οι περισσότερες από την Αλεξάνδρειά μας, απεικονίζουν γλέντια σε σπίτια συγγενικά κι αγαπημένα με τις κιθάρες, τ' ακορντεόν και να και μια, μ' όλο το συγκρότημα των μπουζουκιών του «Εξέλσιορ» του αξέχαστου Μήτσου Ιακωβίδη! Εκδρομές, στο Μαριούτ, στη Μαρεώπολη, στην Ισμαηλία, στο Κάιρο, στο Αλαμέιν, στο Σίντι Αμπντ ελ Ραχμάν, στη Μάρσα Ματρούχ!

Σ' αυτές τις εκδρομικές φωτογραφίες, φιγουράρει κ' η περίφημη «Shevrolet / Roadster 1924», του θείου μου. Το «Βασιλικό», όπως αποκαλούσα μικρός εκείνο το από κάθε άποψη αισθητικό κι αισθησιακό ασημογάλαζο αυτοκίνητο.

Γάμοι και Βαπτίσεις, μου ξαναφέρνουν στο νου στιγμές που βίωσα, που χάρηκα, που με γέμιζαν όνειρα, ελπίδα κι αισιοδοξία, έως ότου η αδυσώπητη πραγματικότητα με «προσγείωσε» βάναυσα... Πόσοι και πόσοι απ' τους εικονιζόμενους σ' αυτές τις φωτογραφίες δεν υπάρχουν πια! Ανθρωποι άξιοι, τίμιοι και καλοί. Χαρακτήρες ανεπανάληπτοι για την εποχή μας, αναμίξ με ανθρωπάρια, που ωστόσο κι αυτά αποτελούσαν την επίσης ανεπανάληπτη ατμόσφαιρα της Ελληνικής Αλεξάνδρειας!

Τέλος, φωτογραφίες από την τότε νυκτερινή ζωή της Αλεξάνδρειας. Απειρα τα ποτήρια με το ουίσκι και τ' άφθονα φαγητά στα τραπέζια, μαρτυρούν την ευμάρεια που υπήρχε κι αναπάντεχα χάθηκε, μια κι όλα αυτά τα «καλά» ήσαν χτισμένα χωρίς βάσεις. Κυριολεκτικά στην άμμο, έτσι για να καθιστούν επίκαιρα τα «Τείχη» του Καβάφη κι όχι μόνο το ποίημά του αυτό...

Φωτογραφίες, που όπως είπαν οι Κινέζοι, η κάθε μια τους λέει χίλια λόγια! Φωτογραφίες, που σε κάμουν να κλαις, να γελάς, να ξαναζείς, να ξαναχαίρεσαι και να πικραίνεσαι συνάμα, για κάτι που πίστεψες και δεν υλοποιήθηκε. Για κάτι που έζησες και δε θα ξαναζήσεις ποτέ πια, όχι γιατί το θέλησες εσύ, αλλά κάποιοι άλλοι, που ωστόσο εμείς οι ίδιοι συντηρούμε και διαιωνίζουμε...

Νοέμβρης, 1995