Πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξε σε ψήφισμα - πρόταση προς την Κομισιόν για την ανάληψη, στα πλαίσια του ΟΗΕ, πρωτοβουλιών σχετικών με την αντιμετώπιση των προβλημάτων των αναπήρων, των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, τόσο στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, (ΕΕ), όσο και στις λεγόμενες αναπτυσσόμενες χώρες. Με αφορμή αυτήν τη δήθεν ευαισθησία των πολιτικών εκπροσώπων των ευρωενωσιακών μονοπωλίων, ο «Ρ» συζήτησε με τον Χάρη Χουρδάκη, μέλος του Τμήματος Υγείας - Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ, για την κατάσταση και τα προβλήματα των αναπήρων, καθώς και τους στόχους της ΕΕ, μέσα απ' αυτήν την πρωτοβουλία. Ας παρακολουθήσουμε αυτήν την ενδιαφέρουσα συζήτηση:

- Πρόσφατα, το Ευρωκοινοβούλιο κατέληξε σε ψήφισμα προς την Κομισιόν για τον ΟΗΕ για μια «συνολική και "συνεκτική" διεθνή σύμβαση για τα Ατομα με Ειδικές Ανάγκες». Τι μπορούν να περιμένουν οι ανάπηροι από μια τέτοια σύμβαση;

- Η ύπαρξη του ΟΗΕ, μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, και μια σειρά αποφάσεις του και διακηρύξεις των πρώτων δεκαετιών της ίδρυσής του, ήταν αποτέλεσμα της αλλαγής του συσχετισμού δύναμης μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο υπέρ των δυνάμεων του σοσιαλισμού, της ειρήνης και της προόδου, με την ίδρυση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, και την ενίσχυση του κομμουνιστικού και προοδευτικού κινήματος σε όλο τον κόσμο. Σαν αποτέλεσμα της τεράστιας προσφοράς της Σοβιετικής Ενωσης, και των κομμουνιστικών κομμάτων στις κατεχόμενες χώρες στην ήττα του φασισμού.

Οι διεθνείς συμβάσεις που ψηφίστηκαν τότε στα πλαίσια του ΟΗΕ, όπως οι διακηρύξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα της γυναίκας, του παιδιού κ.ά., έγιναν με επιμονή των σοσιαλιστικών χωρών, ξεπερνώντας εμπόδια και προσκόμματα που έβαζαν οι καπιταλιστικές χώρες, ΗΠΑ και οι χώρες της τότε ΕΟΚ.

- Πείτε μας, λοιπόν, πιο συγκεκριμένα πώς αντιμετώπιζαν οι σοσιαλιστικές χώρες προβλήματα τέτοιων κατηγοριών του πληθυσμού, όπως οι ανάπηροι;

- Η προσφορά των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, στον τομέα της κατοχύρωσης στη ζωή και της συνεχούς διεύρυνσης των δικαιωμάτων των αναπήρων, των ΑμΕΑ, είναι τεράστια και πολύ συγκεκριμένη.

Πάνω από το 90% των αναπήρων, ήταν ενταγμένο σ' ένα πλήρες δίκτυο ειδικών σχολείων, ειδικών τάξεων, και υποστηρικτικών υπηρεσιών στα κοινά σχολεία.

Αυτοί που ήταν ενταγμένοι στην παραγωγή, έφταναν σε ποσοστό 95% των αναπήρων.

Η προσφορά των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, αλλά και αυτών που έχουν απομείνει, παρά τον αποκλεισμό και την απειλή επεμβάσεων, όπως το φωτεινό παράδειγμα τη σοσιαλιστικής Κούβας, συνίσταται και στο ότι λειτουργούσαν και λειτουργούν σαν φωτεινός φάρος για τους εργαζόμενους, τους ανάπηρους από τα φτωχά λαϊκά στρώματα, των καπιταλιστικών χωρών, στον αγώνα τους για το δικαίωμά τους στη μόρφωση, στη δουλιά, στον πολιτισμό, σε μια ζωή με αξιοπρέπεια.

Γι' αυτό και οι ανάπηροι των καπιταλιστικών χωρών της δυτικής Ευρώπης, και των ΗΠΑ, άρχισαν να κατακτούν κάποια δικαιώματα μετά τις δεκαετίες του '60 και του '70.

Κατακτήσεις και δικαιώματα που έχουν τεθεί σήμερα σε διωγμό, σαν αποτέλεσμα της αρνητικής αλλαγής των συσχετισμών δύναμης, προς όφελος του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού, αλλά και σαν αποτέλεσμα της αδυσώπητης πάλης των πολυεθνικών, και των διάφορων ιμπεριαλιστικών κέντρων, για κυριαρχία σε αγορές και λαούς.

- Πώς εμφανίζεται σήμερα αυτός ο «διωγμός», όπως τον λέτε, των κατακτήσεων και των δικαιωμάτων;

- Οι ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ, σαν συλλογικοί εκφραστές των ευρωπαϊκών πολυεθνικών, επέβαλαν, ακόμα και από τη δεκαετία του '80, μηχανισμούς συρρίκνωσης και ιδιωτικοποίησης του δημόσιου συστήματος Ειδικής Αγωγής, Υγείας και Πρόνοιας, που έχει σαν αποτέλεσμα τη δραματική χειροτέρευση της θέσης των αναπήρων ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, πράγμα που αντανακλάται και στη χώρα μας, αφού μόνο το 7% των ανάπηρων παιδιών και με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, τα 14.000 παιδιά από τα 200.000, πηγαίνουν σε κάποιο ειδικό σχολείο ή ειδική τάξη ή δέχονται εξειδικευμένη ειδική εκπαιδευτική βοήθεια, στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται με στοιχεία της κυβέρνησης.

H κυβέρνηση πρόσφατα στο διαβόητο «κοινωνικό πακέτο» μίλησε για αύξηση των ενισχύσεων στα ΑμΕΑ 110 εκατ. ευρώ στην πενταετία 2004 - 2008. Είναι ψίχουλα. Το μέτρο καλύπτει μόνον 145.000 από το συνολικό αριθμό (1.000.000) των ατόμων με αναπηρίες. Αυτό στη διάρκεια της πενταετίας σημαίνει ότι κάθε δικαιούχος θα πάρει 17 ευρώ το μήνα. Τι είναι 17 ευρώ το μήνα, που θα προστεθούν στα πενιχρά επιδόματα των 150-200 ευρώ το μήνα, με τα οποία υποχρεώνεται να ζει η συντριπτική πλειοψηφία των ΑμΕΑ;

Η ανεργία των ικανών προς εργασία ξεπερνά, σύμφωνα με εκτιμήσεις μας, το 90%, ενώ κάποια στοιχεία της κυβέρνησης που δημοσιεύτηκαν τελευταία, χωρίς να έχει γίνει ούτε καν καταγραφή, στη χώρα μας μιλάνε για ανεργία, του 76%.

Ας μας πουν οι εκπρόσωποι των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, που εντάχθηκαν σήμερα στην ΕΕ, ποια είναι τα συγκριτικά στοιχεία με τις μέρες του σοσιαλισμού; Οι χιλιάδες ζητιάνοι ανάπηροι στους δρόμους, ακόμα και των πρωτευουσών αυτών των χωρών, μαρτυρούν τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης.

Τι έχουν γίνει οι εγκαταστάσεις των ειδικών σχολείων ή των ειδικών παραγωγικών μονάδων ή των κέντρων παραθερισμού για αναπήρους;

Ακόμα, ας μας πουν οι εκπρόσωποι της Γαλλίας και της Ισπανίας, σε τι ποσοστό συγκαταλέγονται ανάπηροι στα θύματα του πρόσφατου καύσωνα; Στην Ελλάδα, πάντως, με τον καύσωνα του 1987 είχαμε 1.700 θύματα.

Με βάση τα παραπάνω, θεωρούμε ότι με την όποια σύμβαση του ΟΗΕ, και αν υπογράφτηκε κάποτε, με τους σημερινούς συσχετισμούς δύναμης, οι ανάπηροι ιδιαίτερα των φτωχών λαϊκών στρωμάτων των καπιταλιστικών χωρών δεν έχουν να ωφεληθούν και τίποτα.

Οσο αναφορά στις αναπτυσσόμενες χώρες ή του Τρίτου Κόσμου όπως τις λένε, θα χρησιμοποιηθούν κάποια προγράμματα για αναπήρους με στόχο τη διείσδυση των πολυεθνικών, και την εκμετάλλευση αυτών των χωρών και λαών. Αλλωστε, σε κάποια κείμενά τους, το λένε ανοιχτά.

- Παρ' όλ' αυτά, η ΕΕ, τουλάχιστον στις διακηρύξεις της, φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των αναπήρων.

- Είναι θέμα προπαγάνδας. Τα κείμενά τους είναι διανθισμένα με ωραία λόγια, ευρηματικά καμιά φορά, περί «διασφάλισης των δικαιωμάτων», «καταπολέμησης των διακρίσεων», «ίσων ευκαιριών» κλπ.

Ποια δικαιώματα και ποιες ίσες ευκαιρίες μπορούν μέσα στο κοινωνικό οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού και μάλιστα στην ανώτερή του φάση, αυτήν του ιμπεριαλισμού, να εγγυηθούν;

Ποια ίσα δικαιώματα μπορεί να έχει ένα ανάπηρο παιδί με άνεργους γονείς ή και εργαζόμενους, με τον ανάπηρο από μια κεφαλαιοκρατική οικογένεια ακόμα και ενός ανώτερου στελέχους μιας πολυεθνικής ή του συστήματος;

Πώς θα πληρώσει τα ειδικά τεχνικά βοηθήματα που χρειάζεται; Σε ποιο ειδικό σχολείο θα πάει το παιδί από εργατική οικογένεια, όταν δεν υπάρχουν ειδικά σχολεία ή, στο όνομα της μείωσης των κοινωνικών δαπανών και της συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα, σταδιακά κλείνουν και αυτά που υπήρχαν;

Μπορεί να καταπολεμηθεί η ανεργία στον καπιταλισμό, αφού είναι σύμφυτό του, ισχυρό μέσο συμπίεσης της τιμής της εργατικής δύναμης; Τότε πώς θα καταπολεμηθεί στους ανάπηρους; Αυτό που υπόσχονται είναι μόνον η διαχείρισή της.

Μιλούν για προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης των αναπήρων, ή της επιδοτούμενης απασχόλησης που τους προσβάλλει βάναυσα, λες και είναι όλοι ανίκανοι να είναι παραγωγικοί. Είναι προγράμματα κοροϊδίας.

Μιλούν για καταπολέμηση των διακρίσεων, όταν πουθενά στα κείμενά τους δεν αναφέρεται η εξασφάλιση των δικαιωμάτων, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης.

Είναι υποκριτές, γιατί όσα ισχυρίζονται είναι γιατί θέλουν να συγκαλύψουν τη βασική αιτία των προβλημάτων που βιώνουν οι ανάπηροι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες στις χώρες - μέλη της ΕΕ, αλλά και στις «αναπτυσσόμενες χώρες» που τόσο συχνά αναφέρουν στα κείμενά τους.

- Πού εντοπίζετε τη βασική αιτία των τεράστιων και οξύτατων προβλημάτων των ΑμΕΑ;

- Η βασική αιτία των προβλημάτων των ΑμΕΑ είναι η αξία που κυριαρχεί στις χώρες του καπιταλισμού, που δεν είναι άλλη από τη μεγιστοποίηση του καπιταλιστικού κέρδους, μέσα από την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, αλλά και η υπερεκμετάλλευση και καθυπόταξη ολόκληρων λαών και χωρών, στη φάση του ιμπεριαλισμού που περνάμε σήμερα.

Πρώτα δραματικά θύματα αυτής της πολιτικής είναι οι ανάπηροι, ιδιαίτερα από την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, οι γυναίκες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι.

Οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, οι ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, αλλά και της Υγείας, της Πρόνοιας, της Παιδείας και της Ειδικής Αγωγής, της Κοινωνικής Ασφάλισης στην ευρεία έννοια έχουν φέρει σε δραματική θέση τους ανάπηρους στη χώρα μας, αλλά και στην ΕΕ και συνολικά στον καπιταλιστικό κόσμο.

Εχοντας βαθιά γνώση των αποτελεσμάτων της πολιτικής τους, θέλουν, παίρνοντας κάποια μέτρα, να συμμαζέψουν τα ακραία αποτελέσματα της πολιτικής τους, παίρνοντας κάποια μέτρα για τους πιο εξαθλιωμένους, για να αποφύγουν κοινωνικές εκρήξεις και αποκάλυψη σε πλατιά λαϊκά στρώματα του χαρακτήρα της πολιτικής τους, αλλά και των στόχων τους.

Μιλώντας στα κείμενά τους για «εξασφάλιση των δικαιωμάτων των ΑμΕΑ», χωρίς να μιλούν πουθενά για δημόσια και δωρεάν Υγεία, Πρόνοια, Ειδική Εκπαίδευση, μιλούν για τα δικαιώματα των ανάπηρων, από σχετικά εύπορες οικογένειες, που θα έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν γι' αυτές τις υπηρεσίες.

Μέσα απ' αυτήν τη διαδικασία προσδοκούν να διευρύνουν και την εσωτερική αγορά της ΕΕ, εκσυγχρονίζοντας κάποιες δομές, όπως είναι η πρόσβαση στο δομημένο περιβάλλον, πράγμα που το ομολογούν σε άλλες ανακοινώσεις περί καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού κ.ά.

Επίσης, θέλουν να κάνουν και πολιτική προσέγγισης των μικρομεσαίων στρωμάτων, για λογαριασμό της τάξης των καπιταλιστών που εκπροσωπούν, θέλοντας να αποφύγουν τη ριζοσπαστικοποίηση και τέτοιων στρωμάτων, που κι αυτά στενάζουν από την εκμετάλλευση και την αρπαχτικότητα μονοπωλίων και πολυεθνικών.

Το ενδιαφέρον τους για μια υπογραφή διεθνούς σύμβασης για τα ΑμΕΑ, και η λήψη πρωτοβουλιών στα πλαίσια της επιτροπής ad hoc του ΟΗΕ κρύβει την επιδίωξή τους (μέσω της δημιουργίας στοιχειωδών κοινωνικών οικονομοτεχνικών υποδομών στις αναπτυσσόμενες χώρες ιδιαίτερα της Αφρικής και της Ασίας), να περάσουν σε μια νέα φάση εκμετάλλευσης αυτών των χωρών και των λαών, γιατί επενδύσεις για δράση του κεφαλαίου χωρίς στοιχειώδεις υποδομές δεν μπορούν να γίνουν.

- Πώς πιστεύετε εσείς ότι μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των αναπήρων;

- Οι πρωτοβουλίες, στα πλαίσια της επιτροπής του ΟΗΕ, δεν πρόκειται να δώσουν ουσιαστικές λύσεις γιατί αυτή η επιτροπή θα λειτουργήσει σαν μηχανισμός στα πλαίσια που διαμορφώνει ο ιμπεριαλισμός, και τα ΑμΕΑ, σ' όλο τον κόσμο δεν μπορούν να προσδοκούν τίποτα ουσιαστικό απ' αυτήν τη διαδικασία.

Εμείς ξέρουμε καλά ότι τα προβλήματα των ΑμΕΑ, της πείνας, της φτώχειας, αλλά και πολλές αρρώστιες και αναπηρίες δε θα υπήρχαν, αν τα αποτελέσματα της παραγωγής, οι κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνικής ήταν στη διάθεση των εργαζόμενων ανθρώπων, για την πλήρη κάλυψη των αναγκών τους, για μια ζωή με δικαιώματα και όχι προς όφελος μιας χούφτας πολυεθνικών και των παρασίτων τους.

Διεθνείς συμβάσεις για τα ΑμΕΑ, που να μπορούν να εφαρμοστούν προς όφελός τους, μπορούν να κατακτηθούν με άλλους κοινωνικο-πολιτικούς συσχετισμούς δύναμης. Οταν σε κάθε χώρα το εργατικό, λαϊκό και αναπηρικό κίνημα παλεύει για αλλαγή αυτού του συσχετισμού προς όφελός του, διεκδικώντας τα δικαιώματά του, εμποδίζοντας την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής με κάθε τρόπο. Στην πορεία αυτή θα επανέλθει στο προσκήνιο, ύστερα από τη σκληρή πάλη των λαών, η εξουσία αυτή που υπηρετεί τα λαϊκά συμφέροντα, ο σοσιαλισμός και θα 'ναι ακόμα πιο φωτεινός από πριν, πιο ώριμος από τα λάθη του, ακόμα πιο ισχυρός, γιατί είναι η μοναδική αναγκαιότητα και απάντηση στη βαρβαρότητα της «νέας τάξης πραγμάτων», της βάρβαρης ιμπεριαλιστικής επέλασης.

Σ' αυτόν τον αγώνα έχουν τη δική τους θέση και οι ανάπηροι και τα ΑμΕΑ, ιδιαίτερα αυτοί από τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Σ' αυτόν τον αγώνα μπαίνουν όλο και περισσότεροι ανάπηροι στη χώρα μας. Σ' αυτόν τον αγώνα δίνει όλες του τις δυνάμεις και το Κόμμα μας, το ΚΚΕ.

Γι' αυτό οι ανάπηροι, τα ΑμΕΑ έχουν συμφέρον να ενισχύσουν με τον αγώνα τους, με τη συσπείρωσή τους στο λαϊκό μέτωπο και με την ψήφο τους στις εκλογές, το ΚΚΕ. Διότι δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από τα κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Γιατί αυτά για το μόνο που ενδιαφέρονται και τσακώνονται είναι ποιος από τους δύο θα υπηρετήσει πιο πειθήνια τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Αδιαφορούν για τα καθημερινά προβλήματα των ΑμΕΑ. Να δείξουμε και την ανάλογη αδιαφορία μας, για το ποιος απ' αυτούς θα γίνει κυβέρνηση. Να τους μαυρίσουμε. Οσο πιο γρήγορα χειραφετηθούν οι ανάπηροι από τις ψευτοϋποσχέσεις αυτών, τόσο πιο γρήγορα θα 'ρθει η μέρα που ο λαός θα ζει σε ευημερία, με δικαιώματα, σ' έναν κόσμο ειρηνικό, δίχως ιμπεριαλιστικούς πολέμους, που φέρνουν φτώχεια, δυστυχία, περισσότερους ανάπηρους, θάνατο. Ολα αυτά που τα δικαιούμαστε, αλλά μας φαίνονται μακρινό όνειρο, μπορούμε να τα κατακτήσουμε, όταν ο λαός, μαζί και οι ανάπηροι, πιστέψουν στη δύναμή τους και πάρουν την απόφαση να βγουν στο προσκήνιο. Ενα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι στις εκλογές να ψηφίσουν το ΚΚΕ. Να κλείσουν τα αυτιά τους στις σειρήνες αποπροσανατολισμού, μοιρολατρίας και συμβιβασμού κάποιων δήθεν αριστερών του γλυκού νερού. Γιατί πραγματική αριστερή στάση και ψήφος είναι αυτή που ενισχύει την αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική πάλη, για το σοσιαλισμό.

Ιδιαίτερο ρόλο έχει να παίξει και η ανάπτυξη, χέρι με χέρι με το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, ενός ριζοσπαστικού κινήματος των αναπήρων σε όλες τις χώρες.

Το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, οι προοδευτικές, ριζοσπαστικές οργανώσεις, να συμπεριλάβουν στα προγράμματα πάλης και τα αιτήματα που απαντούν στις σύγχρονες ανάγκες των ανάπηρων, και των ΑμΕΑ, αιτήματα όπως:

• Το κράτος έχει υποχρέωση να αναπτύξει πρώτα απ' όλα προγράμματα και υποδομές για την πρόληψη της αναπηρίας.
• Είναι υποχρεωμένο να παρέχει σ' όλους τους ανάπηρους, δημόσια και δωρεάν Υγεία, Πρόνοια και Ειδική Αγωγή.

Οι κοινωνικές υπηρεσίες να είναι προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες όλων των κατηγοριών των αναπήρων.

Ολα τα ανάπηρα παιδιά έχουν δικαίωμα να πηγαίνουν στο δικό τους δημόσιο σχολείο με όλα τα σύγχρονα μέσα, που θα παρέχονται δωρεάν ανάλογα με την αναπηρία, χωρίς καμιά οικονομική επιβάρυνση.

• Το κράτος είναι υποχρεωμένο να παρέχει δουλιά με δικαιώματα σε όλους τους ανάπηρους, που ύστερα από συγκεκριμένη εκπαίδευση και συγκεκριμένες εργονομικές παρεμβάσεις μπορούν να εργαστούν.

Πλήρες δίκτυο δημόσιων προστατευόμενων εργαστηρίων, για τα παιδιά με νοητική υστέρηση, αυτισμό και πολλαπλές αναπηρίες, που θα λειτουργούν με επιστημονικά κριτήρια, με κοινωνικό έλεγχο, και θα προστατεύεται η παραγωγή τους.

• Δημόσιες επενδύσεις για εξασφάλιση πλήρους πρόσβασης στο δομημένο περιβάλλον, αλλά και στον αθλητισμό, στην ψυχαγωγία και τον πολιτισμό, βασικές προϋποθέσεις αναγνώρισης των δικαιωμάτων των ΑμΕΑ, αλλά της χειραφέτησής τους.
• Πλήρες δίκτυο δημόσιων δωρεάν υπηρεσιών στήριξης της οικογένειας με παιδιά με βαριές αναπηρίες, όπως τα παιδιά με βαριά νοητική υστέρηση, αυτισμό και πολλαπλές αναπηρίες.
• Οχι στη φιλανθρωπία και τον ψευτοεθελοντισμό, που έρχεται να εκμεταλλευτεί τα ΑμΕΑ, προσβάλλει την αξιοπρέπειά τους και θέλει να συγκαλύψει τη βαρβαρότητα του συστήματος.
• Απαγόρευση της επιχειρηματικής εκμετάλλευσης των αναγκών των αναπήρων σε υπηρεσίες Υγείας, Ειδική Αγωγή και στην παροχή των απαραίτητων τεχνικών βοηθημάτων.