Νέα προβλήματα εμφανίζονται ενώπιον της Κυπριακής Δημοκρατίας, στη διαδικασία «επίλυσης» του Κυπριακού, με βάση το αμερικανόπνευστο «σχέδιο Ανάν». Τουρκική κυβέρνηση και κατοχική ηγεσία δε δεσμεύονται για επικύρωση της επιδιωκόμενης συμφωνίας πριν τα προσχεδιασμένα δημοψηφίσματα. Εμμένουν στην «ενίσχυση της διζωνικότητας» (βλ. αναγνώριση δύο κρατών), αλλά και στη διασύνδεση του Κυπριακού με τον καθορισμό ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ.

Συγκεκριμένα, χτες το πρωί, στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας, έγινε υπό την επίβλεψη του Αλβάρο ντε Σότο (Ειδικός Σύμβουλος του Ανάν για το Κυπριακό) η τρίτη συνάντηση μεταξύ του Κυπρίου Προέδρου Τάσου Παπαδόπουλου με τον κατοχικό ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, στο πλαίσιο του νέου γύρου των συνομιλιών για επίλυση του κυπριακού.

Το νέο σημαντικό ζήτημα που δείχνει να έχει προκύψει είναι το κατά πόσον η τουρκική Εθνοσυνέλευση θα πρέπει να εγκρίνει την επιδιωκόμενη συμφωνία πριν ή μετά τα δημοψηφίσματα, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα κληθούν με τη σειρά τους να αποφανθούν επ' αυτής ακριβώς της συμφωνίας. Η τουρκική πλευρά διαχέει ότι το μόνο που χρειάζεται να δοθεί πριν από τα δημοψηφίσματα είναι μια δέσμευσή της ότι θα επικυρώσει τη συμφωνία. Η ελληνοκυπριακή πλευρά ζητά όχι απλή δέσμευση, αλλά πραγματική απόφαση του τουρκικού Κοινοβουλίου, που να την επικυρώνει πριν τα δημοψηφίσματα. Ο λόγος; «Αντιλαμβάνεστε ότι χωρίς την επικύρωση της συμφωνίας δε θα υπάρχει Κυπριακή Δημοκρατία και θα είναι αβέβαιο με ποια νομική ιδιότητα παραμένουν τα τουρκικά στρατεύματα όσα παραμένουν ή ακόμα αν είναι υποχρεωμένα να φύγουν», υπογράμμισε χτες ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσος Παπαδόπουλος, συμπληρώνοντας ότι ο δρόμος των διαπραγματεύσεων είναι μακρύς και δύσκολος.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Γιώργος Ιακώβου διευκρίνισε ότι μετά το δημοψήφισμα, η Κυπριακή Δημοκρατία θα πάψει να υφίσταται νομικά, γι' αυτό και πρέπει η συμφωνία να έχει επικυρωθεί προηγουμένως από την Τουρκική εθνοσυνέλευση.

Προειδοποίησε ότι αν μείνουν ουσιαστικές εκκρεμότητες θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα, γι' αυτό και η ελληνοκυπριακή πλευρά εμμένει στην έγκαιρη αντιμετώπισή τους. Επίσης, τόνισε ότι το ενδεχόμενο παράτασης των συνομιλιών μέχρι το τέλος του χρόνου είναι εκτός των χρονοδιαγραμμάτων της συμφωνίας της Νέας Υόρκης. Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι υπάρχει μεγάλος όγκος εργασίας και ότι θα πρέπει να ξεπεραστούν πολλά προβλήματα, ενώ ο διαθέσιμος χρόνος είναι μόνο μερικές εβδομάδες.

Ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς εκτιμά τώρα ότι οι συνομιλίες μπορεί να παραταθούν έως το Δεκέμβρη. Οτι τότε μπορεί να γίνει και η διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων, όταν η ΕΕ θα αποφασίσει αν θα αρχίσει διαπραγματεύσεις ένταξης με την Τουρκία.

Εξάλλου, χτες, το απόγευμα μιλώντας σε δημοσιογράφους, δήλωσε πως αν εφαρμοστούν οι νόμοι της ΕΕ, όλοι οι Ελληνοκύπριοι θα επιστρέψουν στις εστίες τους, κάτι το οποίο δε συμφέρει την τουρκοκυπριακή πλευρά και γι' αυτό επιμένει στο θέμα της ενίσχυσης της διζωνικότητας. Είπε ότι την τρίτη μέρα των διαπραγματεύσεων, συζητήθηκε η εκπροσώπηση της Κύπρου στην ΕΕ και κάποιοι «περιορισμοί», «οι οποίοι πρέπει να επιβληθούν, διότι υπάρχουν και σε γερμανόφωνα κρατίδια, στα οποία δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση».

Στη συνάντηση με τον Τ. Παπαδόπουλο κατήγγειλε (!) τις δαπάνες που κάνει η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση για εξοπλισμούς και αγορά πυραύλων. Ο Ελληνοκύπριος πρόεδρος τού απάντησε πως «η κυπριακή κυβέρνηση έχει αυτό το δικαίωμα, από τη στιγμή που υπάρχει στρατός στα κατεχόμενα».

Ο Ραούφ Ντενκτάς έθεσε και το θέμα της αγγελίας της ελληνοκυπριακής κυβέρνησης, που δημοσιεύεται σήμερα στον τουρκοκυπριακό Τύπο, με την οποία καλούνται οι Τουρκοκύπριοι να εγγραφούν στον εκλογικό κατάλογο της Δημοκρατίας, για να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Ο κατοχικός ηγέτης υποστήριξε πως κάτι τέτοιο δε συνάδει με τις απευθείας συνομιλίες.

Ο Ελληνοκύπριος υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Ιακώβου, σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ντενκτάς για μετάθεση της συμφωνίας μέχρι το Δεκέμβριο, τόνισε ότι η Τουρκία δεν εγκατέλειψε τη στρατηγική διασύνδεσης του Κυπριακού με τον καθορισμό ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων.