Στα προγράμματα τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ για την Παιδεία περιλαμβάνεται ο στόχος της αύξησης των δαπανών στο 5% του ΑΕΠ μέχρι το 2008. Με τα δεδομένα του τρέχοντος προϋπολογισμού οι δαπάνες βρίσκονται μόλις στο 3,4% και για να φτάσουμε στο 5% χρειάζονται θεαματικές αυξήσεις τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Κορυφαία στελέχη όμως και των δυο κομμάτων έχουν διακηρύξει ότι και η επόμενη κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει πολιτική λιτότητας...

Αν σκεφτούμε ότι πριν από 3-4 μήνες κάποια πανεπιστήμια δεν είχαν να πληρώσουν ούτε τους λογαριασμούς του ΟΤΕ και της ΔΕΗ και οι κινητοποιήσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας έθεταν ως κύριο αίτημα την αύξηση της επιχορήγησης προς τα ιδρύματα, αξίζει να δούμε το μέγεθος αυτής της αύξησης στον προϋπολογισμό του 2004 και το κατά πόσο μπορεί να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες των ιδρυμάτων.

Σύμφωνα με τα έγγραφα που έστειλε στα πανεπιστήμια ο Ειδικός Γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, Δ. Κλάδης, στις αρχές Γενάρη, η γενική επιχορήγηση για λειτουργικές δαπάνες των ιδρυμάτων το 2004 θα είναι 140.990.000 ευρώ, δηλαδή 8,9% ψηλότερη από την αντίστοιχη επιχορήγηση του 2003 (που τελικά διαμορφώθηκε στα 129.470.000 ευρώ). Αν λάβουμε υπόψη όμως, ότι από τη φετινή επιχορήγηση τα 2.100.000 ευρώ κατευθύνονται προς τα νέα ΑΕΙ (Δυτικής Μακεδονίας, Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας) τότε η πραγματική αύξηση της επιχορήγησης είναι μόλις 7,27% σε σχέση με πέρσι. Αν εξετάσουμε μάλιστα, το πώς κατανέμεται αυτή η αύξηση ανά ίδρυμα, φαίνεται ότι υπάρχουν ιδρύματα στα οποία η επιχορήγηση αυξάνεται μόλις κατά 3 ή 3,1% (Οικονομικό Πανεπιστήμιο, Ιόνιο Πανεπιστήμιο) δηλαδή, βρίσκεται πίσω και από τον πληθωρισμό.

Πέρα από τη γενική επιχορήγηση, υπάρχουν και οι ειδικές και έκτακτες επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών, των νέων Τμημάτων (που λειτουργούν από το 1998 και μετά) και των Διδασκαλείων. Είναι φανερό από τα στοιχεία που παρατίθενται παρακάτω, ότι οι διακηρύξεις περί «διεύρυνσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης» μεταφράζονται σε αλόγιστη αύξηση του αριθμού των Τμημάτων και προγραμμάτων χωρίς τα απαραίτητα κονδύλια.

Ειδικά για τα μεταπτυχιακά προγράμματα το ποσό θα ανέλθει φέτος στα 3.891.000 ευρώ, έναντι 1.439.000 ευρώ που ήταν πέρσι. Ομως το 2003 χρηματοδοτούνταν από αυτό το κονδύλι του τακτικού προϋπολογισμού μόλις 69 προγράμματα ενώ φέτος έχουν φτάσει τα 191. Οπότε, ενώ πέρσι ο μέσος όρος της χρηματοδότησης ανά πρόγραμμα ήταν 20.855,07 ευρώ, φέτος πέφτει στα 20.371,73 ευρώ, δηλαδή η επιχορήγηση ανά πρόγραμμα αντί να αυξάνεται, μειώνεται κατά 2,32%! Η μείωση αυτή είναι ιδιαίτερα αρνητικό γεγονός αν αναλογιστεί κανείς ότι στο σύνολο των μεταπτυχιακών προγραμμάτων που λειτουργούν φοιτούν σήμερα πάνω από 50.000 φοιτητές και ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία πάνω από 1.000%!

Τα νέα Τμήματα που λειτουργούν από το 1998 είναι 59 και με τα 10 που θα προστεθούν από το Σεπτέμβρη θα φτάσουν τα 69. Οι σχετικές δαπάνες του φετινού προϋπολογισμού θα φτάσουν τα 1.950.000 ευρώ, από 1.650.000 ευρώ που ήταν πέρσι, δηλαδή αυξάνονται μόλις κατά 1,05% τη στιγμή που η ποσοστιαία αύξηση των Τμημάτων είναι 16,95%.

Τέλος, οι δαπάνες για τα Διδασκαλεία παραμένουν ακριβώς ίδιες με πέρσι.

Συμπερασματικά, μπορούμε να καταλήξουμε ότι οι όποιες αυξήσεις στις λειτουργικές δαπάνες δίνονται με το σταγονόμετρο και γι' αυτό ταυτόχρονα, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ, δείχνουν στα πανεπιστήμια το δρόμο της επαιτείας από το ιδιωτικό κεφάλαιο αν θέλουν να επιβιώσουν, ντύνοντας φραστικά την ιδιωτικοποίηση των ιδρυμάτων με τους όρους «οικονομική αυτοτέλεια» των ιδρυμάτων και σύνδεσή τους με την «αγορά».