Μας λένε: Γιατί ένας γονιός να πληρώνει για να σπουδάσει το παιδί του στο εξωτερικό και να μην μπορεί να το κάνει στη χώρα μας; Κι εμείς αναρωτιόμαστε: Ιδιωτικοποιούν τα ΑΕΙ για ν' αντιμετωπίσουν την ανεργία, ν' αποτρέψουν την αποσύνδεση πτυχίου - επαγγέλματος, την υποβάθμιση των σπουδών, την κατάργηση της δωρεάν παιδείας; Τι αληθινά επιδιώκουν;

Για ποιο σκοπό στέλνει ο γονιός το παιδί του στο πανεπιστήμιο; Σπουδάζει κανείς για να σπουδάζει ή για ν' αποκτήσει μια επιστημονική ειδίκευση που θα του δίνει το δικαίωμα να δουλέψει γιατρός, μηχανικός κλπ.; Κι, αλήθεια, είναι τέτοια η ανεργία, το άγχος της επιβίωσης στην καπιταλιστική ζούγκλα, που οδηγούν ακόμη και στο εξωτερικό για την αναζήτηση εφοδίων, για την πολυπόθητη δουλιά.

Τα κόμματα όμως, που τόσο πρόθυμα εξαγγέλλουν την αναγνώριση των ιδιωτικών κολεγίων και κόπτονται για τη διεύρυνση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με «μη κρατικά ΑΕΙ», είναι τα ίδια που ισχυρίζονταν ότι μας περισσεύουν οι δάσκαλοι και καθηγητές (γι' αυτό συμφώνησαν στην κατάργηση της επετηρίδας και στην επιβολή διαγωνισμού ΑΣΕΠ για την επιλογή διοριστέων εκπαιδευτικών), υποστηρίζουν ότι μας περισσεύουν οι γιατροί (κι επιβάλλουν εξετάσεις για την επιλογή εκείνων που θ' αρχίσουν ειδικότητα!) κ.ο.κ. Δεν τους πειράζει να έχουμε «δασκάλους» που δεν μπορούν να δουλέψουν δάσκαλοι, «γιατρούς» χωρίς ειδικότητα κ.ά. Αλλωστε το δηλώνουν καθαρά: «Το πτυχίο δε σημαίνει ειδίκευση, ούτε αυτόματη αναγνώριση δικαιώματος στην εργασία». Συντηρητικές και σοσιαλιστικές, κεντροαριστερές και κεντροδεξιές κυβερνήσεις συμφώνησαν σ' αυτό και στην Μπολόνια και στο Βερολίνο κι όπου αλλού μαζεύτηκαν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Παιδείας.

Τι σόι είναι οι σπουδές χωρίς επιστημονική ειδίκευση, με πτυχία χωρίς επαγγελματική προοπτική; Πανεπιστήμια πάντως δε θυμίζουν. Μοιάζουν όλο και περισσότερο στα «Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών» ή «Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης». Ετσι και τα «μη κρατικά ΑΕΙ», που θα εξομοιώνονται με τα δημόσια Πανεπιστήμια, καλύπτοντας τη ζήτηση για τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι τόσο «ευέλικτα» που κι η διάρκειά τους ακόμη είναι τελείως ρευστή. Να πώς περιέγραφε ο Γ. Α. Παπανδρέου στην παλιότερη πρότασή του για αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος (31/5/1995) τα «ΑΕΙ» που θα ιδρύουν οι δήμοι, η Εκκλησία και διάφοροι άλλοι φορείς: «ιδρύματα που παρέχουν σπουδές, η διάρκεια και οι στόχοι των οποίων ποικίλλουν (μονοετή, διετή, τριετή και τετραετή προγράμματα σπουδών)». Προσδοκά κανείς την ειδίκευση, που δε χωρά στις τετραετείς και πενταετείς πανεπιστημιακές σπουδές, να τη λάβει από σπουδές τόσο βραχυπρόθεσμης κατάρτισης; Θα πάρουν τη δουλιά της Φιλοσοφικής και του Παντείου, οι φοιτούντες στα επαρχιακά σεμινάρια των Δήμων ή μήπως το αντίθετο θα συμβεί; Οταν τα περιφερειακά κρατικά ΑΕΙ - ΤΕΙ δεν έχουν κι ούτε φαίνεται να εξασφαλίζουν μόνιμο διδακτικό προσωπικό κι εργαστήρια, οι δήμοι που δεν μπορούν να αντέξουν το βάρος της λειτουργίας των παιδικών σταθμών και να συντηρήσουν τα σχολικά κτίρια, θα εξασφαλίσουν την πανάκριβη λειτουργία μιας Ιατρικής ή Φυσικομαθηματικής Σχολής; Ψευδεπίγραφα ΑΕΙ θα φτιαχτούν, που μέσα από τη διαδικασία επαγγελματικής και ακαδημαϊκής εξομοίωσης θα τραβούν προς τα κάτω το επίπεδο όλων των δημόσιων πανεπιστημίων, νομιμοποιώντας την αμφισβήτηση της επιστημονικής ειδίκευσης και της εργασίας των πτυχιούχων.

Ποιος θα τα πληρώσει αυτά τα «μη κρατικά ΑΕΙ»; Ας δούμε τι απαντά ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας κι Ανάπτυξης, μια κι ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τον θεωρεί τόσο αντικειμενικό κριτή που επικαλείται τη βοήθειά του για να θέσει τους νέους «εθνικούς» στόχους της εκπαίδευσής μας. Η έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΟΟΣΑ για την αξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος (Φλεβάρης 1995) είναι σαφής: «Οσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, κάποια οικογενειακή συνεισφορά σε δίδακτρα και άλλες δαπάνες δεν αποκλείεται από τους εμπειρογνώμονες, αν και κατανοούμε ότι αυτό θα μπορούσε να συναντήσει σθεναρή αντίσταση. Μια δυνατότητα θα μπορούσε να είναι η εξασφάλιση περισσότερων θέσεων στα πανεπιστήμια με το να επιτρέπουν στις τοπικές αρχές την ανεύρεση των επιπρόσθετων χρημάτων που χρειάζονται. Η προοπτική των πρόσθετων κατά τόπους φόρων ίσως είναι προτιμητέα από τα μεγάλα βάρη που επιβαρύνουν τους γονείς, των οποίων τα παιδιά φοιτούν στο εξωτερικό. Οι αναγνωρισμένες δραστηριότητες των πανεπιστημίων θα ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθούν για να προσελκύσουν περισσότερα χρηματικά ποσά...».

Βάλτε για δόλωμα «περισσότερες θέσεις στα πανεπιστήμια», τάξτε στους γονείς φύκια για μεταξωτές κορδέλες και μη φοβάστε τίποτα: και δίδακτρα και δημοτικούς φόρους θα επιβάλλετε και θα σπρώξετε και τα δημόσια ιδρύματα να ζητιανεύουν χορηγούς («δωρητές» τους ονόμασε το ΠΑΣΟΚ) και θα φτιάξετε ιδιωτικά ΑΕΙ χωρίς να συναντήσετε αντιστάσεις. Γιατί θα έχετε πείσει τα κορόιδα ότι όλη η επιχείρηση «ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ - ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΕΙ» στήθηκε ...για το καλό τους.

Δεν τα λέμε εμείς. Οταν ήταν υπουργός Παιδείας ο Γ. Α. Παπανδρέου, σε συνέντευξή του («ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ», 15-16/7/1995) υποστήριξε τις παραπάνω προτάσεις με το παρακάτω: «Οσο για το ιδεολογικό τους στίγμα δε θεωρώ ότι είναι νεοφιλελεύθερο... Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και την επιβολή διδάκτρων, υπάρχουν πολλοί αναλυτές που θεωρούν ότι αυτά δεν έχουν σχέση με νεοφιλελευθερισμό, αλλά με μια πιο δίκαιη κατανομή των χρημάτων».

Να διπλοπληρώνει ο κοσμάκης τη «δωρεάν παιδεία». Αντί να απαιτεί ό,τι η πολιτεία του οφείλει ήδη από τους φόρους του, να του παρέχεται σε κρατικά εκπαιδευτήρια δωρεάν μόρφωση - ειδίκευση γι' αντίστοιχη δουλιά, θα σπεύδει να πληρώνει και δίδακτρα και νέους φόρους. Κι όσο πληρώνει, τόσο θα του λένε πως δε φτάνουν. Γιατί δεν κρύβουν πια πως τις βασικές πανεπιστημιακές σπουδές δεν τις υπολογίζουν και τα πτυχία τα κάνουν κουρελόχαρτα (μπάτσελορ σαν τις τρίχρονες σχολές) κι αντί δουλιά υπόσχονται «απασχολησιμότητα». Ομως ο κερδοσκόπος, που του ρουφά το μεδούλι και τον πετά στην ανεργία, θα βγαίνει ευεργέτης και θα δίνει ακόμη και τ' όνομά του στα δημόσια πανεπιστήμια: Πώς λέμε Τσιπίτα - Πανιώνιος; Πανεπιστήμια της «Κόκα Κόλα». Μήπως, λοιπόν, ψάχνουν για κορόιδα;

ΥΓ: Οσο για τη χώρα μας, το φοιτητικό συνάλλαγμα τη μάρανε. Τα κεφάλαια που πάνε για καταθέσεις σε ξένες τράπεζες, οι βιομηχανίες που μετακομίζουν, οι θεσμοθετημένες ελευθερίες, κινητικότητες κλπ. στην ΕΕ, αυτά καθόλου δεν ενοχλούν τα κόμματα που ψήφισαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η άρχουσα τάξη δεν ανησυχεί. Θα συνεχίσει όπως πάντα να σπουδάζει τα παιδιά της - ανάμεσά τους κι η αφρόκρεμα των πολιτικάντηδων - σε επιλεγμένα ιδρύματα του εξωτερικού, χωρίς να δίνει λογαριασμό.