Βιώνουμε όλοι καθημερινά το προεκλογικό τοπίο. Μέρα με την ημέρα οι προτιθέμενοι και οι προτεινόμενοι να μας κυβερνήσουν θα ξεδιπλώνουν τα χαρτιά τους σε γιγαντοαφίσες με συνθήματα και λογότυπα - παγίδες, με υποσχέσεις που το μόνο που κάνουνε σαφές είναι το πόσο εκτιμούν τη νοημοσύνη μας. Βέβαια κι αν πιστέψουμε όσα βλέπουνε τα μάτια μας να συμβαίνουν γύρω μας, δεν έχουμε σκοπό να τους κουράσουμε.

Γι' αυτό και δεν παραγνωρίζω πως και το ΚΚΕ οφείλει να κατεβεί στη μάχη με όπλα σύγχρονα. Σήμερα θέλω να καταθέσω κάποιες σκέψεις γύρω απ' τα πολιτιστικά θέματα και την πολιτική.

Το τι χρωστά ο τόπος μας στους ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού ξέρω πολύ καλά πως οι πολιτικοί το αγνοούν. Και το αγνοούν ηθελημένα.

Διαβάζω τις διακηρύξεις και τα προγράμματα για τον πολιτισμό κι αισθάνομαι ότι μας κοροϊδεύουν. Πρώτα πρώτα μ' εξοργίζει η εξομοίωση του πολιτισμού με τον αθλητισμό. Σέβομαι και υποκλίνομαι στους αθλητές, και τους πρωταθλητές και στ' αγωνίσματά τους. Η πολιτεία τούς οφείλει αμέριστη υποστήριξη.

Αλλά ο πολιτισμός παράγεται από τους καλλιτέχνες και κανένα υπουργείο Πολιτισμού δεν έσκυψε με φροντίδα να δει τι συμβαίνει στο θέατρο, στο χορό, στη μουσική, στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στον κινηματογράφο - πόσες υποσχέσεις έχουν δοθεί για την Ακαδημία του.

Θα 'ρθει άραγε σ' αυτό τον τόπο κάποια μέρα, που οι παράγραφοι των προγραμματικών δηλώσεων για τον πολιτισμό, δε θα είναι κούφια στολισμένα λόγια; Που δε θα είναι παρά όνειρα θερινής νυκτός πασπαλισμένα με καλολογικά στοιχεία και ανεδαφικές υποσχέσεις; Που τα προγράμματα της ΕΟΚ για τον πολιτισμό που υπάρχουν στα περίφημα οικονομικά πακέτα που μας έρχονται, δε θα μένουν αζήτητα, όταν δεν μπορούν να διοχετευτούν σε πρόσωπα και πράγματα που εξυπηρετούν τις κυβερνητικές πολιτικές; Ας σταματήσουν πια να μας υπόσχονται τα ελγίνεια. Ας φροντίσουν κι ας τιμήσουν όσα διαθέτουμε στον τόπο μας και δεν είναι λίγα.

Δε χρειαζόμαστε άλλα κτίρια συνεδρίων, ούτε μουσεία καρναβαλιού. Ας στηρίξουν όσους αγωνίζονται για την παραγωγή πολιτισμού σήμερα. Υπάρχουν και φορείς και πρόσωπα. Υπάρχουν άνθρωποι που αναλώνουν τη ζωή τους για την ουσία της τέχνης και του πολιτισμού. Κι έρχεται ο πολιτικάντης, φωτογραφίζεται μαζί τους για να πουλήσει πολιτιστικό ενδιαφέρον και προφίλ κι ύστερα όπου φύγει φύγει. Γιατί ο σοβαρός τεχνίτης, ο σοβαρός ο άνθρωπος, θα εκθέσει ακόμη και χωρίς δική του πρόθεση, την άγνοιά τους. Ασε που όσο περισσότερη ουσία έχει η προσφορά και το έργο του, τόσο παρεμποδίζει το δικό τους έργο.

Ξέρουμε πολύ καλά πως όταν παλεύουμε με αντιξοότητες για να προσφέρουμε επί της ουσίας στον πολιτισμό, η πολιτική υποστήριξη απουσιάζει. Και επειδή κάνοντας επάγγελμα βρισκόμαστε κατά καιρούς και σε χώρους που μας φέρνει η ανάγκη επιβίωσης, βλέπουμε τους πολιτικούς αραδιασμένους στις πρώτες σειρές να απαθανατίζονται από κάμερες και φωτογράφους, και να συγχαίρουν το κενό, ή τη χυδαιότητα. Υπάρχει βέβαια το άλλοθι των επιχορηγήσεων. Βεβαίως υπάρχουν κι οι επιχορηγήσεις, αλλά πώς υπάρχουν; Και ύστερα από ποια Οδύσσεια δίνονται; Οδύσσεια, που κακά τα ψέματα η πιο μεγάλη περιπέτειά της είναι το κόστος της αξιοπρέπειας που καταθέτει παρακαλώντας και ζητιανεύοντας ο επιχορηγούμενος θεατρικός οργανισμός.

Βρισκόμαστε όμως σε προεκλογική περίοδο. Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι της τέχνης που υπερασπίστηκαν τις αρχές και τις ιδέες του ΚΚΕ δεν καλοπέρασαν σ' αυτό τον τόπο, και σ' αυτό το επάγγελμα.

Για να μιλάμε καθαρά και τίμια αναμεταξύ μας, η ήρα θα υπάρχει πάντα ανάμεσα στο στάρι. Το πώς τα καταφέρνει να τη βολεύει πάντοτε καλύτερα; Είναι μια άλλη ιστορία που δε θα τη θίξει ποτέ κανείς ούτε προεκλογικά, ούτε και μετεκλογικά. Αν ήτανε να γίνει αυτό, θα είχε γίνει εδώ και χρόνια. Κι αν είχε γίνει πιστέψτε με, τα πράγματα θα ήτανε πολύ καλύτερα όχι μόνο στην τέχνη, αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς της κοινωνίας μας.

Οι πολιτικές εξελίξεις που αφορούν τα μισθολογικά και τα ασφαλιστικά συμφέροντα του κλάδου μας, μας καίνε και μας αφορούν. Το ίδιο μας αφορούν και τα μέτρα που θα πάρει κάθε Βουλή για τα εξωτερικά πολιτικά μας θέματα, για τον αγρότη. Τα μέτρα που θα πάρει για την παιδεία. Την παιδεία που συμφέρει όσους μας κυβερνούν να είναι έτσι όπως είναι.

Στο θέατρό μας τα τελευταία χρόνια έχουμε ολοένα και πιο σπουδαίες παραστάσεις από νέους ηθοποιούς και νέους σκηνοθέτες που διαθέτουν εκτός από ταλέντο και παιδεία. Παιδεία όμως που ξέρουν πολύ καλά οι ίδιοι πόσο τους κόστισε η απόκτησή της, με φοίτηση και μετεκπαίδευση εκτός Ελλάδας.

Πολλοί ίσως γνωρίζουν από πληροφορίες, αλλά και κάποιοι έχουν την εμπειρία της περιπέτειας των σπουδών θεάτρου εντός των τειχών. Είτε σε δραματικές, είτε σε πανεπιστημιακές σχολές, αφού τα τελευταία χρόνια πλάι στη δική μας περιπέτεια ζωής, βλέπουμε και την περιπέτεια των άνεργων και με πτυχίο πανεπιστημίου θεατρολόγων. Υπάρχουν κι εξαιρέσεις. Να εξαιρέσουμε όμως πόσες σχολές; Πόσες πανεπιστημιακές έδρες; Ο αριθμός που περισσεύει είναι ο κανόνας. Οσοι ενδιαφέρονται κι ενημερώνονται για τον πολιτισμό ξέρουν πολύ καλά ότι οι παροχές που μας υπόσχονται δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια.

Καιρός να πάψουμε πια να βαυκαλιζόμαστε αναμασώντας τα περί του φωτός πολιτισμού που έδωσαν στην Ευρώπη οι Ελληνες. Ητανε άλλοι Ελληνες εκείνοι. Στους σημερινούς έτσι και πεις την αλήθεια, έτσι και φέρεις μπροστά τους τον καθρέφτη, σ' εγκαταλείψανε, το βάλανε στα πόδια. Κορόιδεψέ τους, δώσ' τους ψέμα και θα σε κάνουνε θεό.

Τι προτείνω; Ανοιχτά μάτια. Ανοιχτά μυαλά. Αυτοσεβασμό. Ναι, αυτή τη φορά ας σταθούμε μπροστά στην κάλπη τιμώντας τον αυτοσεβασμό μας.

Συνηθίσαμε πολλά, πήραμε απόφαση πολλά, σκύψαμε το κεφάλι σε πολλά, αποδεχτήκαμε πολλά.

Παραδέχτηκα, ότι στις μέρες μας ολοένα και πιο πολλά νέα παιδιά έρχονται στο θέατρο με άλλες γνώσεις και εφόδια. Ολοένα και νεότεροι σκηνοθέτες έχουν τη μόρφωση και την παιδεία για τη δουλιά τους. Και υπάρχουν και πρώτης γραμμής θιασάρχες με ήθος και ποιότητα και σημαντικές επιλογές.

Για όλ' αυτά που προάγουν τον πολιτισμό σ' αυτό τον τόπο, ερήμην των πολιτικάντικων προγραμμάτων, ας ψηφίσουμε σωστά. Ας ψηφίσουμε με αυτοσεβασμό για να μας σεβαστούνε κάποτε.