Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνουν καθημερινά, από την 1η του Απρίλη, στην πρωτεύουσα του Νεπάλ, Κατμαντού, καθώς και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας. Αξιώνουν τον τερματισμό της διακυβέρνησης από τη μοναρχία και επαναφορά της Δημοκρατίας, που ο βασιλιάς Γκιανέντρα κατέλυσε το 2002. Χιλιάδες πολίτες, περιλαμβανομένων κορυφαίων πολιτικών προσωπικοτήτων της χώρας, έχουν συλληφθεί και υποστεί προπηλακισμούς και ξυλοδαρμούς από την αστυνομία και το στρατό, που προβαίνουν σε όλο και πιο σκληρές τακτικές καταστολής. Ταυτόχρονα, ο ολομέτωπος εμφύλιος ανάμεσα στο Βασιλικό Στρατό και το Μαοϊκό αντάρτικο, που ξανάρχισε τον Αύγουστο του 2003, εντείνεται, έχοντας κοστίσει πλέον 10.000 νεκρούς και τουλάχιστον χίλιους «αγνοούμενους».

Στο πολιτικό επίπεδο, ο βασιλιάς, η φεουδαλική - αστική κυρίαρχη τάξη και ο στρατός δεν προτίθενται να υποχωρήσουν μπροστά στο κίνημα για δημοκρατία, που το βρετανικό συντηρητικό περιοδικό The Economist παραδέχεται πως ξαναφέρνει μια «ηχώ επανάστασης». Ο βασιλιάς κι οι δυνάμεις που τον στηρίζουν εμμένουν στην «προσωρινή» αναστολή ισχύος του Συντάγματος του 1990, το οποίο περιόριζε τις υπερεξουσίες του μονάρχη του ινδουιστικού βασιλείου και είχε κατακτηθεί και τότε με διαδηλώσεις, πολιτική δράση και αιματηρή αντίσταση. Οταν, τον Οκτώβρη του 2002, ο Γκιανέντρα διέλυσε τη Βουλή και ανέλαβε πλήρως την εξουσία, ορίζοντας πρωθυπουργούς - μαριονέτες, η λαϊκή «απογοήτευση» από τη διαφθορά του κυβερνώντος τότε κόμματος του Κογκρέσου στο εσωτερικό, και ισχυρές δυνάμεις και τάσεις στο εξωτερικό, του παρείχαν μια ευκαιρία. Η δοτή κυβέρνησή του μπήκε προσχηματικά σε έναν «ειρηνευτικό διάλογο» με το ένοπλο ΚΚ Νεπάλ (Μαοϊκό). Αλλά οι συνομιλίες και η εκεχειρία κατέρρευσαν, ενώ έγινε σαφές πως ο βασιλιάς δε θα αφήσει εύκολα την εξουσία.

Ο Μαντάβ Κουμάρ Νεπάλ, γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ Νεπάλ - Ενωμένου Μαρξιστικού Λενινιστικού, που συνδιοργανώνει τις ενταθείσες φέτος διαδηλώσεις, δηλώνει ότι «η απευθείας διακυβέρνηση από τον βασιλιά έχει αποτύχει». Ο βασιλιάς διαφωνεί: «Ο ισχυρός δεσμός ανάμεσα στο βασιλιά και το λαό» αποτελεί «ακρογωνιαίο λίθο του έθνους», δηλώνει ο δικτατορικός Γκιανέντρα, που πάντως διόλου «λαοφιλής» είναι ο τρόπος που αναρριχήθηκε στο θρόνο, με το μυστηριώδες φονικό των γαλαζοαίματων το 2001, περιλαμβανομένου του προηγούμενου βασιλιά και αδελφού του, προβληματίζει ακόμα και τους πιστούς στη μοναρχία. Αλλά η πολιτική ισχύς του εντοπίζεται αλλού: Στους οικονομικά ισχυρούς, στο στρατό και στην αμερικανική βοήθεια.

Την περασμένη Κυριακή, όπως έγραψε στα μέσα αυτής της εβδομάδας η εφημερίδα The Himalayan Times, παραδόθηκαν στο Βασιλικό Στρατό άλλα 500 προηγμένα αμερικανικά ημιαυτόματα τουφέκια M16A2 - συνολικά θα δοθούν 20.000 τέτοια όπλα, στο πλαίσιο της στρατιωτικής βοήθειας ύψους 17 εκατομμυρίων δολαρίων που «επενδύει» (!) στο Βασιλικό Στρατό η κυβέρνηση Μπους, κατά την έκφραση του Νικ Μπράιαντ, ανταποκριτή του BBC στο Νεπάλ. Πέραν της βοήθειας σε υλικό, παρέχεται εκπαίδευση σε άνδρες του Βασιλικού Στρατού (συνολικής δύναμης 70.000 ανδρών), ώστε να γίνουν «μαχητές πρώτης γραμμής στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Οι μαοϊκοί αντάρτες απορρίπτουν κάθε σύνδεσή τους με την «τρομοκρατία»: «Ο Οσάμα μπιν Λάντεν και ο Σαντάμ Χουσεΐν υπήρξαν δημιουργήματα των Αμερικανών. Δε μας αφορούν. Κάνουμε μια επανάσταση για το λαό του Νεπάλ», είπε ένας μαοϊκός μαχητής στον Μπράιαντ. Για τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Νεπάλ, Μάικλ Μαλινόφσκι, το τι λένε οι αντάρτες είναι εκτός θέματος. «Ανησυχούμε, μήπως περιοχές όπως το Νεπάλ καταστούν εκτός ελέγχου, μήπως γίνουν ένα κενό όπου μπορούν να μετακινηθούν τρομοκρατικές ομάδες και να χρησιμοποιήσουν το Νεπάλ για οτιδήποτε», δηλώνει. Διαθέτει ο πρεσβευτής οποιαδήποτε απόδειξη ότι το μαοϊκό αντάρτικο έχει σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις; Καμία. Τι έχει να πει ο πρεσβευτής για τις ωμότητες και τις σφαγές του στρατού σε βάρος των αμάχων και τις εξαφανίσεις τουλάχιστον 700 πολιτών; Ασφαλώς, «ο Βασιλικός Στρατός έχει δρόμο να διανύσει, ειδικά όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά σημειώνεται πρόοδος... δε νομίζω ότι θα έπρεπε να απολογηθούμε γι' αυτό. Νομίζω ότι θα έπρεπε να είμαστε περήφανοι γι' αυτό» (ναι!). Αλλωστε, οι μαοϊκοί είναι «χειρότεροι εγκληματίες».

Οι ΗΠΑ στηρίζουν ένα βασιλιά, που βασίζει την πολιτική του σε δύο ολέθριες παραδοχές: «Το ότι νομίζει πως τα πάντα μπορούν να λυθούν με τα όπλα είναι μέρος του προβλήματος», δηλώνει ο Σάιαμ Σρέστα, επικεφαλής της Mulyankan, εβδομαδιαίας εφημερίδας του Νεπάλ. «Και το ότι μπορεί να καταλύσει τη δημοκρατία, οποιαδήποτε στιγμή». Ως προς το πρώτο, οι περισσότεροι αναλυτές συνομολογούν ότι καμία πλευρά δεν μπορεί να νικήσει στρατιωτικά. Ως προς το δεύτερο, σε μια χώρα 25 εκατομμυρίων με το 42% του λαού κάτω από το όριο της φτώχειας και άγρια εκμετάλλευση από τους μεγάλους γεωιδιοκτήτες -κύρια εγχώρια δεξαμενή πολιτικής ισχύος του παλατιού - οι κοινωνικές εντάσεις δεν μπορεί παρά να αυξάνονται, όσα σύγχρονα τουφέκια κι αν χαρίσουν στο στρατό οι Αμερικανοί. Παρότι έως τώρα τα νόμιμα πολιτικά κόμματα δε φθάνουν στο σημείο να θέσουν το ζήτημα - ταμπού ανατροπής της μοναρχίας και πλήρους απεμπόλησής της, αν η κρίση συνεχίσει να κλιμακώνεται, τίποτα δεν αποκλείεται.