Ηταν 1987. Η αναλύτρια της CIA Κάθριν Χολ ζητούσε έγκριση για μια μελέτη του AIDS, που χαρακτήριζε «στρατηγική διεθνή απειλή». Υψηλόβαθμος στρατιωτικός, όταν του εξέθεσε την ανησυχία της για την επιδημία και τις προβλέψεις της ότι θα έκανε θραύση στην Αφρική, αντιγύρισε: «Αυτό είναι καλό. Η Αφρική έχει, ούτως ή άλλως, υπερπληθυσμό». Ο Ουίλιαμ Ουέμπστερ, τότε διευθυντής της CIA, ανησυχούσε για «το πρόβλημα που θα μπορούσε να δημιουργήσει από πλευράς προπαγάνδας η σύνδεση αυτού του επώδυνου θέματος με εμάς». Σοβιετικοί αξιωματούχοι είχαν διατυπώσει την υπόθεση πως η CIA είχε δημιουργήσει τον ιό, στο πλαίσιο πειραμάτων βιολογικού πολέμου - άρα, η μελέτη του φαινομένου «θα μπορούσε» να αποδοθεί σε μια «προσπάθεια παρακολούθησης των πράξεών μας». Η μελέτη εγκρίθηκε το 1990. Παραδόθηκε το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς. Είχε τίτλο «Η Παγκόσμια Καταστροφή του AIDS». Προέβλεπε 45 εκατομμύρια κρουσμάτων έως το 2000, στην πλειοψηφία τους στην Αφρική. Ο αριθμός υπερέβαινε τον αριθμό των θυμάτων του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίων Πολέμων, των πολέμων της Κορέας και του Βιετνάμ μαζί. Αλλά το μνημόνιο των Χολ και Ουόλτερ Μπάροουζ, με κωδικό Interagency Intelligence Memorandum 91-10005, αντιμετωπίστηκε με χαρακτηριστική αδιαφορία. «Ναι, αυτή είναι η πιο κατάλληλη λέξη», είπε το 2000 η Χολ στην Ουάσινγκτον Ποστ.

Ενα χρόνο μετά την υποβολή του μνημονίου, τα κεφάλαια που διέθετε η κυβέρνηση των ΗΠΑ για τον έλεγχο του AIDS διεθνώς, ήταν 124,5 εκατ. δολάρια, ποσό ίσο με τα μισά από τα χρήματα που κατέβαλαν οι Αμερικανοί για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης. Για επτά χρόνια, ο προϋπολογισμός των κυβερνήσεων Μπους πατρός και Κλίντον για την αντιμετώπιση του AIDS παρέμεινε στάσιμος. Κατά τον ΟΗΕ, αυτήν την περίοδο, προσβλήθηκαν 17.873.939 άνθρωποι, εκ των οποίων όσοι δεν εξέπνευσαν ήδη «είναι νεκροί, απλώς περπατούν ακόμη», όπως το θέτει Αμερικανός αξιωματούχος. Τον Ιούνη του 1992, θυμάται ο Νοτιοαφρικανός οικονομολόγος Αλαν Ουάιτσαϊντ, σε εμπιστευτική μελέτη της, η Παγκόσμια Τράπεζα προέβλεπε «θετικές συνέπειες» από την επιδημία! «Αν ως αποτέλεσμα της επιδημίας του AIDS μειωθεί ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού», ανέφερε η έκθεση, «θα αυξανόταν το κατά κεφαλήν εισόδημα, καθ' οποιοδήποτε εύλογο οικονομικό μοντέλο». Ο Ουάιτσαϊντ δηλώνει πικρά: «Μόνον η Παγκόσμια Τράπεζα θα τολμούσε να βάλει μια τέτοια φράση στο χαρτί».

Εχουμε Ιούλη του 2004. Η UNAIDS δημοσιοποίησε την έκθεσή της, για την κατάσταση όσον αφορά στο AIDS στον κόσμο. Σύμφωνα με αυτήν: Κάπου 38 εκατομμύρια ζουν με τον HIV παγκοσμίως. 20 εκατομμύρια έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους από το AIDS τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Από τη Σύνοδο της Βαρκελώνης για το AIDS, το 2002, 9,2 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν και 5,6 εκατομμύρια πέθαναν από τον ιό. 2,9 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν μόνο το 2003 - εξ αυτών, 490.000 ήταν παιδιά κάτω των 15 ετών. 15 εκατομμύρια παιδιά μικρότερα από 10 ετών έχουν χάσει τον ένα ή και τους δύο γονείς τους από το AIDS, τα 12 εκατομμύρια στην υποσαχάρεια Αφρική. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 45 εκατομμύρια νέα κρούσματα έως το 2010. Πέντε έως έξι εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται φάρμακα για την αντιμετώπιση του HIV σε φτωχές χώρες, η βοήθεια όμως φθάνει μόλις στο 7% εξ αυτών, ή 400.000 ασθενείς, πράγμα που σημαίνει ότι τα φάρμακα δε φθάνουν στο 93% των ασθενών. Η Αφρική, όπου ζει το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει το 70% των κρουσμάτων. Ο κοινωνικός στιγματισμός εμποδίζει την αντιμετώπιση της νόσου - στη Νότια Αφρική, μόλις 10% των προσβεβλημένων με HIV γνωρίζουν ότι πάσχουν από τον ιό. Αν οι σημερινοί ρυθμοί εξάπλωσης της επιδημίας παραμείνουν αναλλοίωτοι, και δεν υπάρξει ευρύτερη πρόσβαση σε φάρμακα, το 60% των παιδιών που είναι σήμερα 15 χρόνων δε θα φθάσουν ποτέ τα 60 τους χρόνια. Στην Ασία, όπου ζει το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, υπήρχαν 1,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα μόνο μέσα στο 2003 - τη μεγαλύτερη κατ' απόλυτους αριθμούς αύξηση μέσα σε ένα χρόνο. Μόνον η Ινδία έχει 5,1 εκατομμύρια ανθρώπους με HIV, το μεγαλύτερο απόλυτο αριθμό μετά τη Νότια Αφρική, με 5,3. Οι αυξήσεις είναι αλματώδεις σε Κίνα, Ινδονησία και Βιετνάμ, ενώ η Ρωσία, με πάνω από τρία εκατομμύρια ναρκομανείς που χρησιμοποιούν σύριγγες και 860.000 κρούσματα, είναι μια από τις χώρες που έχει πληγεί περισσότερο, πολύ περισσότερο επειδή το 80% των προσβληθέντων είναι κάτω των 30 ετών και 1 στα 3 κρούσματα είναι γυναίκες. Στην Κεντρική Ασία, όπου μια δόση της αφγανικής ηρωίνης είναι πιο φθηνή από ένα αναψυκτικό, η διάδοση του HIV εκφράζονται φόβοι ότι θα εκραγεί. Η UNAIDS υπολογίζει ότι αν δεν υπάρξει δράση άμεσα, έως το 2010 η Ασία θα έχει 10 εκατομμύρια νέα κρούσματα.

Η 15η Διεθνής Σύνοδος για το AIDS γίνεται αυτό το Σαββατοκύριακο στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης. «Δεν είναι ώρα για παρερμηνείες των ενδείξεων», προειδοποιεί ο Βέλγος επιδημιολόγος Πίτερ Πίοτ, επικεφαλής της UNAIDS. «Η Ασία έχει να αντιμετωπίζει επιλογές ζωής και θανάτου, στην προσπάθεια πρόληψης μιας καταστροφής». Η κατάσταση στην Αφρική δεν πρέπει να παραπλανά κανέναν: Η «σταθεροποίηση» του αριθμού των ασθενών οφείλεται στο ότι περισσότεροι πεθαίνουν από την ασθένεια, όχι λόγω της μείωσης των νέων κρουσμάτων. Παρά το ότι οι διεθνείς δαπάνες για το AIDS 15πλασιάστηκαν από τα 300 εκατ. δολάρια το 1996 σε σχεδόν 5 δισ. δολάρια το 2003, το ποσό δε φθάνει ούτε το μισό αυτού που εκτιμάται ότι χρειάζονται οι αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2005, τις ανάγκες, που, κατά τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις της UNAIDS, θα φθάσουν τα 12 δισ. δολάρια το 2005 και τα 20 δισ. το 2007. Οι λαϊκιστικές κορόνες του Τζορτζ Μπους, περί θεαματικής αύξησης της βοήθειας που παρέχουν οι ΗΠΑ στα 3 δισ. δολάρια ετησίως, παραμένουν ανεκπλήρωτες - η δημοσιογράφος Ναόμι Κλάιν χαρακτήριζε, σε άρθρο της στην εφημερίδα Γκάρντιαν, «προδοτική» τη στάση της Ουάσινγκτον, προσθέτοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος της «βοήθειας» που δίνει κατευθύνεται στις πολυεθνικές, που παράγουν πατενταρισμένα φάρμακα κατά του ιού. Ενας από τους βασικούς λόγους που τα φάρμακα δε φθάνουν σε αυτούς που τα χρειάζονται είναι το κόστος των πατενταρισμένων φαρμάκων και η εμμονή της αμερικανικής κυβέρνησης, που έως πρόσφατα έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να εμποδίσει τη διανομή φθηνών, συνδυαστικών αντιγράφων φαρμάκων, που παράγονται από επιχειρήσεις της Βραζιλίας και της Ινδίας, μεταξύ άλλων. Ακόμη και οι ιατρικές έρευνες που καταδεικνύουν ότι τα φθηνά φάρμακα είναι εξίσου «αποτελεσματικά» (αφού, χωρίς να αποτελούν θεραπεία, μειώνουν σε σημαντικό βαθμό τα επίπεδα του HIV στο αίμα των ασθενών) δε μοιάζουν να εξωθούν την κυβέρνηση Μπους στο να αναθεωρήσει τη στάση της. Η διατήρηση του επιπέδου των κερδών των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιριών μοιάζει να βρίσκεται υψηλότερα στη λίστα των προτεραιοτήτων της. Οπως το έθετε ο Τζόναθαν Μαν, που έπαιξε ρόλο στο να γίνουν γνωστές οι πραγματικές διαστάσεις της ασθένειας, ερευνώντας τη διάδοσή της από το 1984: «Η ουσία είναι ότι η επιδημία μπορεί να θερίζει στην Αφρική, αλλά εμείς να την ελέγχουμε. Είμαστε οι πλούσιες ΗΠΑ. Χρειαζόμαστε την Αφρική;».