Πέμπτη 13 Γενάρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 31
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Εξωραϊσμός» του τζαμιού Χαμζά Μπέη

Φωτογραφία του 1980, στην οποία διακρίνονται τα καταστήματα, η ταμπέλα του κινηματογράφου, αλλά και κάποιες απόπειρες στήριξης του μνημείου
Φωτογραφία του 1980, στην οποία διακρίνονται τα καταστήματα, η ταμπέλα του κινηματογράφου, αλλά και κάποιες απόπειρες στήριξης του μνημείου
«Μνημείο» αδιαφορίας, απαξίωσης και ατολμίας εκ μέρους του συστήματος - ανεξαρτήτως των κατά καιρούς κομματικών διαχειριστών του - αποτελεί το τζαμί Χαμζά Μπέη (επί της λεωφόρου Εγνατίας) στη Θεσσαλονίκη, γνωστότερο ως «Αλκαζάρ».

Σε πλήρη εγκατάλειψη, που το οδήγησε σε κατάσταση ετοιμορροπίας, το μνημείο βρίσκεται στο επίκεντρο της γνωστής - και από πολλές άλλες περιπτώσεις - διαμάχης για το ιδιοκτησιακό του καθεστώς, αφού από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα ακόμη είχε χρησιμοποιηθεί από εμπορικά καταστήματα, αλλά και σαν κινηματογράφος, ο «Αλκαζάρ». Από το 1977 ανήκει στον Ερυθρό Σταυρό μετά από δωρεά του τότε ιδιοκτήτη του, Ομηρου Πιζάνη και έκτοτε παρακμάζει. Φυσικά, οι χρόνιες μη συμβατές χρήσεις του προκάλεσαν πολλές φθορές, προσθήκες, αλλά και κατακερματισμό των χώρων του. Σήμερα, τα μαγαζιά έχουν απομακρυνθεί, εκτός από δύο, ενώ ο ενοικιαστής του κινηματογράφου εξακολουθεί να ζητάει το χώρο ως χρησικτησία.

Σε όλο αυτό το διάστημα η πολιτεία ήταν, ουσιαστικά, απούσα. Το 1983 η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων είχε εκπονήσει μελέτη αποκατάστασης, η οποία δεν εφαρμόστηκε ποτέ και μόλις... προχτές επανήλθε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο επικαιροποιημένη. Από το 1994 έως το 2003 η Εφορεία είχε εγκαταστήσει όργανα μέτρησης για την κατάσταση του μνημείου από το σεισμό του 1978. Οι ρηγματώσεις που προέκυψαν από το σεισμό δεν έδειξαν σημάδια επιδείνωσης, ωστόσο το μνημείο φέρει πολλά σημάδια ετοιμορροπίας.

Το ΚΑΣ γνωμοδότησε υπέρ της... «μισής» αποκατάστασης του μνημείου, δηλαδή μόνο των εξωτερικών του όψεων, θεωρώντας αυτές τις εξωρραϊστικές επεμβάσεις ως «πρώτο βήμα» για την ολική του αποκατάσταση και τη δέουσα χρήση του, αν κάποτε περάσει στην ιδιοκτησία του δημοσίου. Δηλαδή αν δεχτεί ο Ερυθρός Σταυρός να το παραχωρήσει. Μέχρι τότε, το κράτος «καλύπτεται» πίσω από τη νομική του υποχρέωση για τη διάσωση των μνημείου, αλλά μέχρι το βαθμό που του επιτρέπει το σημερινό ιδιοκτησιακό καθεστώς. Αλλωστε, καμία κυβέρνηση δεν προτίθεται να κάνει πράξη το γεγονός ότι τα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς του λαού ανήκουν σε αυτόν και μόνο.

Το Χαμζά Μπέη είναι ένα από τα πρώτα μουσουλμανικά τεμένη που κτίστηκαν το 15ο αιώνα μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς το 1430. Κτίσθηκε μεταξύ 1467-1468 σε πολύ σημαντική θέση, σε μια από τις κεντρικές οδικές αρτηρίες της πόλης. Στα τέλη του 16ου αιώνα στο αρχικό κτίριο προστέθηκαν δύο πλευρικοί χώροι, ενώ το 1620 επισκευάστηκε από τις ζημιές που προκλήθηκαν από σεισμό ή πυρκαγιά. Ζημιές υπέστη και από την πυρκαγιά του 1917. Ο μιναρές του κατεδαφίστηκε το 1925 μαζί με άλλους μιναρέδες της πόλης.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ