Associated Press

Στρατιώτες φρουρούν το χώρο της έκρηξης

Αναμονή και ανησυχία. Αυτές θα μπορούσαν να είναι οι δύο βασικές έννοιες που χαρακτηρίζουν το κλίμα που επικρατεί στο Λίβανο, μία ημέρα μετά τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού και ισχυρού άνδρα της λιβανικής αντιπολίτευσης, Ραφίκ Χαρίρι. Ταυτοχρόνως, οι υπόνοιες σε βάρος της Συρίας πολλαπλασιάζονται και διογκώνονται σε διεθνές επίπεδο, μετά τις επίσημες κατηγορίες που διατύπωσε εναντίον της η λιβανική αντιπολίτευση. «Λάδι στη φωτιά», ρίχνει η είδηση ότι η Ουάσιγκτον ανακάλεσε την πρέσβειρά της στη Δαμασκό.

Ερημοι δρόμοι, στρατιωτικά φυλάκια σε πολλά κεντρικά σημεία της Βηρυτού, κλειστά καταστήματα, τράπεζες και δημόσιες υπηρεσίες, ήταν η εικόνα της λιβανικής πρωτεύουσας, χτες. Στη χώρα έχει κηρυχτεί τριήμερο εθνικό πένθος, ενώ η ατμόσφαιρα, όπως μεταδίδουν οι διεθνείς ανταποκριτές, είναι εξαιρετικά δύσθυμη και «παγωμένη». Οι λιβανικές αρχές έχουν τεθεί σε κατάσταση ετοιμότητας. Ο λιβανικός στρατός κήρυξε γενική επιστράτευση, ενώ από στρατιώτες, πλέον, φρουρούνται όλα τα δημόσια κτίρια, αλλά και πολλοί κομβικοί οδικοί άξονες.

Η κηδεία του Χαρίρι θα γίνει σήμερα στο τέμενος Μουχάμαντ αλ Αμίν της πρωτεύουσας. Η οικογένειά του απηύθυνε έκκληση συμμετοχής στο λιβανικό λαό, αλλά ζήτησε από την κυβέρνηση να μην εκπροσωπηθεί ούτε από χαμηλόβαθμους αξιωματούχους. Το λιβανικό υπουργείο Εσωτερικών, από την πλευρά του, ανακοίνωσε ότι όλα τα στοιχεία συγκλίνουν στην πιθανότητα «να επρόκειτο για επίθεση αυτοκτονίας με παγιδευμένο αυτοκίνητο», ενώ επιβεβαιώθηκε ότι έχει, ήδη, γίνει μία σύλληψη.

Οπως έγινε γνωστό, έρευνα έγινε και στο σπίτι του 22χρονου Παλαιστινίου που εμφανίζεται να αναλαμβάνει την ευθύνη για τη δολοφονική επίθεση κατά του Χαρίρι, εκ μέρους μιας άγνωστης οργάνωσης. Ο ίδιος ο 22χρονος δεν ήταν παρών και δεν αποκλείεται να ήταν ο καμικάζι. Ο τελικός απολογισμός αναφέρει 15 νεκρούς, συμπεριλαμβανομένου του κομάντο αυτοκτονίας.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου επιβεβαίωσε ότι η χώρα του προσέφυγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ζητώντας μια δέσμευση για την εδαφική ακεραιότητα και τη σταθερότητά της. Απέφυγε, πάντως, να σχολιάσει αν η λιβανική ηγεσία συμφωνεί με το αίτημα που έχει διατυπώσει η Γαλλία, και υποστήριξαν επισήμως η Γερμανία και η Σαουδική Αραβία και ανεπισήμως οι ΗΠΑ, να διεξαχθεί «διεθνής έρευνα υπό τον ΟΗΕ για τη διαλεύκανση της δολοφονικής επίθεσης και την εξεύρεση των ενόχων». Μέχρι αργά χτες, που το Συμβούλιο Ασφαλείας συνεδρίαζε γι' αυτό το θέμα, δεν είχε αποσαφηνιστεί αν τελικά ο ΟΗΕ θα αναλάβει αυτήν την ευθύνη.

Τα συλλυπητήρια μηνύματα έφθαναν το ένα μετά το άλλο στην οικογένεια του Χαρίρι, αλλά και στη λιβανική ηγεσία. Ο λιβανικός Τύπος, στην πλειοψηφία του, θρηνεί τον πρώην πρωθυπουργό ως «μια αναντικατάστατη απώλεια, αφού ήταν ο άνθρωπος που ενσάρκωσε την εθνική συμφιλίωση και την ανοικοδόμηση της χώρας». Γενική εκτίμηση είναι ότι στόχος των δραστών της επίθεσης είναι η εθνική ενότητα της χώρας. Ως κυριότερος φόβος, όμως, αποτυπώνεται όχι το ενδεχόμενο πρόκλησης μιας νέας εμφύλιας σύρραξης, (πιθανότητα που δεν αποκλείεται αλλά θεωρείται μικρή), αλλά η προδιαγραφόμενη οικονομική κρίση, καθώς το οικονομικό κύρος του Χαρίρι θεωρούνταν εγγύηση για την προσέλκυση επιπλέον επενδύσεων.

Ως «επικίνδυνη εγκληματική ενέργεια» παρουσιάζεται η δολοφονική επίθεση κατά του Χαρίρι στο σύνολο σχεδόν του αραβικού και διεθνούς Τύπου, με τις περισσότερες εκτιμήσεις να συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι «στόχος των δολοφόνων ήταν η πρόκληση αστάθειας στο Λίβανο». Επισημαίνεται, βέβαια, ότι το σενάριο της συριακής εμπλοκής είναι τόσο προφανές, που πιθανότατα να μην είναι αληθές. Παρ' όλα αυτά, δε λείπουν οι έμμεσες ή και άμεσες νύξεις σε βάρος της συριακής ηγεσίας.

Το ότι ο ισραηλινός Τύπος και οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι θα επέμεναν στην αρχική τους θέση περί εμπλοκής της Συρίας στη δολοφονία Χαρίρι, δεν αποτελεί έκπληξη. Μόνη εξαίρεση η εφημερίδα «αλ Ιστιχάρ», του ισραηλινού ΚΚ, που αναφέρει ξεκάθαρα ότι η ενοχή βαραίνει το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, καθώς και την εκστρατεία που έχουν αρχίσει κατά της Συρίας. Ανάλογες με του ισραηλινού Τύπου, είναι και οι απόψεις που διατυπώνει η γαλλική «Λιμπερασιόν», που, λόγω των στενών σχέσεων Παρισιού - Βηρυτού, αφιερώνει εκτενή άρθρα στο θέμα.

«Στόχος των δολοφόνων του Χαρίρι είναι η αποσταθεροποίηση του Λιβάνου και η διατήρηση της συριακής κατοχής», εκτιμά η γαλλική εφημερίδα, που φαίνεται ότι ταυτίζεται με τον εξόριστο, στο Παρίσι, Λιβανέζο στρατηγό Μισέλ Αούν, ο οποίος υποστηρίζει ότι «με τον τρόπο αυτό η Δαμασκός έστειλε ένα σαφές μήνυμα: αν παραμείνουν τα συριακά στρατεύματα στο Λίβανο εγγυόμαστε τη σταθερότητα, αν φύγουν εγγυόμαστε την αποσταθεροποίηση». Ο συριακός και ο ιρανικός Τύπος, αντίθετα, στρέφουν το βλέμμα τους στο Ισραήλ, τονίζοντας ότι το Τελ Αβίβ «έχει συμφέρον να προκαλέσει ένταση στο Λίβανο και να την αξιοποιήσει σε βάρος της Συρίας».

Η Ουάσιγκτον, αν και δεν έχασε ευκαιρία για να επαναλάβει την ανάγκη «τερματισμού της συριακής κατοχής στο Λίβανο», αρνήθηκε επισταμένα να διατυπώσει συγκεκριμένες υπόνοιες. Εντούτοις, αργά χτες έγινε γνωστό από αμερικανικές διπλωματικές πηγές ότι η ΥΠΕΞ Κοντολίζα Ράις ανακάλεσε την Αμερικανίδα πρέσβειρα, Μάργκαρετ Σομπέι, από τη Δαμασκό «άμεσα, εξαιτίας των εντάσεων που πυροδοτεί η δολοφονία Χαρίρι». Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι η Σομπέι αποχωρώντας παρέδωσε «διάβημα διαμαρτυρίας» προς τη συριακή ηγεσία. Την ίδια στιγμή, και χωρίς να έχει τίποτε επιβεβαιωθεί επισήμως, ο εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική «ένιωθε την ανάγκη» να καταστήσει σαφές ότι η ΕΕ «δε βλέπει κανέναν λόγο για να αλλάξει τις σχέσεις της με τη Συρία στην παρούσα φάση».