«Το μεγαλύτερο μέρος των μελετών που αφορούν στο κοινωνικό φαινόμενο των ναρκωτικών κινείται μεταξύ παθολογίας και εγκληματικότητας», σημειώνει ο Ηλ. Μιχαλαρέας και υπογραμμίζει ότι «τα ναρκωτικά είναι γενικότερα ένα ζήτημα αξιών, τρόπου ζωής, ένα ζήτημα που αφορά στην κοινωνική κρίση. Απ' αυτή την άποψη, τα ναρκωτικά έχουν σχέση με την ανεργία, τη σχολική αποτυχία, τη φτώχεια, κλπ.».

«Ολες αυτές, συνεχίζει, οι παράμετροι κατανέμονται μέσα στο γεωγραφικό χώρο με τέτοιον τρόπο που σχηματίζουν χώρους, οι οποίοι συγκεντρώνουν προβλήματα και μπορούν να χαρακτηριστούν σαν χώροι ιδιαίτεροι. Ετσι, ο γεωγραφικός χώρος μπορεί να είναι ταυτόχρονα υπόβαθρο, αποτέλεσμα αλλά και το τίμημα των κοινωνικο - οικονομικών σχέσεων».

«Το κοινωνικό φαινόμενο των ναρκωτικών έχει αποκτήσει επιδημικές διαστάσεις», υπογραμμίζει σε άλλο σημείο ο Ηλ. Μιχαλαρέας και τονίζει: «Τη θέση της τοξικομανίας έχει πάρει η πολυτοξικομανία, ο μέσος ηλικιακός όρος εισόδου στη χρήση πέφτει διαρκώς και η χώρα μας έχει τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης αλκοόλ και διαλυτών. Παρατηρείται, επίσης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλματώδης αύξηση της χρήσης χασίς και φαρμάκων υπό τη μορφή χαπιών. Είναι, λοιπόν, αναγκαίο να υπάρξει ένας κεντρικός σχεδιασμός για την αντιμετώπισή του τόσο στο επίπεδο της πρόληψης και της θεραπείας όσο και σε αυτό της κοινωνικής επανένταξης των εξαρτημένων ατόμων. Ενας τέτοιος σχεδιασμός οφείλει να διέπεται από μια ανθρωποκεντρική και ενιαία φιλοσοφία. Η γνώση όλων των παραμέτρων του φαινομένου, οι πιθανές διαφοροποιήσεις του, η σωστή αξιολόγηση των υπαρχουσών θεραπευτικών δυνατοτήτων είναι μερικές βασικές προϋποθέσεις για τη σωστότερη αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι λάθος η προβολή απόψεων που διαχωρίζουν τα σκληρά και μαλακά. Είναι λάθος, επίσης, η δημιουργία σύγχυσης, μεταξύ υποκατάστασης και θεραπείας. Τέτοιου είδους λάθη δημιουργούν ψεύτικες ελπίδες και υποθηκεύουν το μέλλον χιλιάδων νέων ανθρώπων. Η διαχείριση του προβλήματος των ναρκωτικών έτσι όπως εκφράζεται και μέσα από τις πολιτικές «περιορισμού της βλάβης» στοχεύει - μεταξύ άλλων - στο να μας μάθουν να ζούμε με το πρόβλημα. Για όλους αυτούς τους λόγους, αλλά και γιατί τα ναρκωτικά αφορούν το σύνολο της κοινωνίας είναι σημαντική η δραστηριοποίησή μας, στην κατεύθυνση της στελέχωσης ενός ευρύτατου κοινωνικού κινήματος που θα παλεύει για μια κοινωνία ελεύθερη από ναρκωτικά».