Ανέτρεψε όλα τα προγνωστικά. Ο πρώην δήμαρχος της Τεχεράνης, που εμφανιζόταν στις δημοσκοπήσεις τελευταίος από τους υποψηφίους, θα αναλάβει και επισήμως τα προεδρικά του καθήκοντα τον Αύγουστο. Ο 49χρονος καθηγητής Συγκοινωνιολογίας και Μεταφορών, λέκτορας του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης, είναι γνήσιο τέκνο της ισλαμικής επανάστασης και του θεοκρατικού καθεστώτος.

Ο ίδιος ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, παρουσιάζοντας τον εαυτό του, με περηφάνια, τονίζει ότι εθελοντικώς έγινε μέλος του σώματος των Φρουρών της Επανάστασης, αφού οργάνωσε την ένωση φοιτητών που κατέλαβε το 1979 την αμερικανική πρεσβεία. Υπήρξε μέλος των ειδικών μυστικών δυνάμεων των Φρουρών της Επανάστασης που ειδικεύτηκαν τόσο στις δολιοφθορές, κατά των Ιρακινών στη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου, όσο και στον εντοπισμό και στην εξολόθρευση Ιρανών αντικαθεστωτικών, τόσο εντός όσο και εκτός Ιράν. Στο πρόσωπό του, πολλοί πρώην κρατούμενοι αναγνώρισαν τον δεσμοφύλακα - βασανιστή τους, και ο ίδιος δεν τους διέψευσε.

Η μεγάλη έκπληξη, βέβαια, αν κανείς αναλύσει σε λίγο μεγαλύτερο βάθος την κατάσταση που επικρατεί στο Ιράν, δεν είναι η σαρωτική του επικράτηση (62%) επί του αντιπάλου του, πρώην Προέδρου, Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί (35,9%) στο δεύτερο γύρο. Η σημαντική ανατροπή σημειώθηκε στον πρώτο γύρο, οπότε ο Αχμαντινετζάντ «προκρίθηκε» πίσω από τον Ραφσαντζανί.

Ηδη, βέβαια, ήταν ξεκάθαρο ποιοι στηρίζουν τον άνθρωπο, που θα γίνει ο πρώτος μη κληρικός Πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Μπορεί ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ να μην εξέφρασε άποψη, όμως, όπως καταγγέλλουν άλλοι υποψήφιοι, παρατηρητές του υπουργείου Εσωτερικών και πολίτες, τόσο οι ισχυρότατοι «Φρουροί της Επανάστασης», όσο και το «βοηθητικό» παραστρατιωτικό σώμα «Μπάσιτζ» ενεπλάκησαν ποικιλοτρόπως στην εκλογική διαδικασία. Προπαγάνδισαν με ομιλίες την υποψηφιότητα Αχμαντινετζάντ, παρενέβησαν στην ψηφοφορία και στην καταμέτρηση. Οι καταγγελίες για παρατυπίες και νοθεία έφταναν κατά κύματα στο υπουργείο Εσωτερικών.

Φυσικά, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι η νίκη του Αχμαντινετζάντ βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στη νοθεία. Αντίθετα, είναι πασιφανές ότι ένα μεγάλο κομμάτι των Ιρανών ψηφοφόρων επέλεξε τον 49χρονο καθηγητή Συγκοινωνιολογίας, κρίνοντας, όπως προκύπτει τουλάχιστον από τις συνομιλίες με απλούς πολίτες που είχαν πολλοί δημοσιογράφοι, λόγω της προσωπικής του «ακεραιότητας», της απόστασης που είχε τηρήσει «από τα φαινόμενα διαφθοράς» και κυρίως λόγω των δεσμεύσεών του για «αναδιανομή του πλούτου υπέρ των φτωχών».

Σε μια χώρα, περίπου 70 εκατομμυρίων κατοίκων, από τους οποίους περισσότεροι από τους μισούς είναι μικρότεροι των 25 χρόνων, ενώ το ποσοστό ανεργίας και φτώχειας καλπάζει, οι υποσχέσεις του Αχμαντινετζάντ για «αξιοκρατία, ισονομία και υποστήριξη των αδυνάμων» αποδείχτηκαν ισχυρότατο όπλο, μετά τη βαθιά απογοήτευση από τις ανεπαρκείς αλλαγές που προώθησαν οι «μεταρρυθμιστές». Πόσο μάλλον, που, στο δεύτερο γύρο, απέναντί του βρισκόταν ο Ραφσαντζανί, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της χώρας, σταθερό μέλος της πολιτικής και οικονομικής ελίτ, που ως Πρόεδρος υιοθέτησε φιλελεύθερα μέτρα και ιδιωτικοποίησε επιχειρήσεις, ανοίγοντας ακόμη περισσότερο την ψαλίδα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Επιπλέον, ο Ραφσαντζανί ήταν ξεκάθαρα ο «εκλεκτός» της Ουάσιγκτον.

Μια διακυβέρνηση «μετριοπάθειας και ειρήνης» υποσχέθηκε ο νέος Πρόεδρος αμέσως μετά την εκλογή του. Επανέλαβε τις δεσμεύσεις του για «αναδιανομή του πλούτου» και προανήγγειλε μέτρα ενίσχυσης των ιρανικών επιχειρήσεων. Βασιζόμενος, αναμφιβόλως, και στη μεγάλη αύξηση της τιμής του μαύρου χρυσού (ας μην ξεχνά κανείς ότι το Ιράν είναι στις πρώτες θέσεις των πετρελαιοπαραγωγών χωρών παγκοσμίως), εκτίμησε ότι η χώρα του «δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη ούτε τη συμπάθεια ούτε τη βοήθεια των ΗΠΑ». Παρ' όλα αυτά, απέφυγε τις κορόνες και δήλωσε ότι οι συνομιλίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα με την ΕΕ θα συνεχιστούν κανονικά.

Μία πρώτη γεύση για το πώς αντιλαμβάνεται ο Αχμαντινετζάντ τις διαπραγματεύσεις αυτές, θα λάβουμε πολύ σύντομα. Ενας νέος γύρος επαφών της ευρωπαϊκής τρόικας (Βρετανία - Γαλλία - Γερμανία) με Ιρανούς αξιωματούχους έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Ιούλη. Τότε, σύμφωνα με διαρροές, η τρόικα θα παρουσιάσει στο Ιράν κατάλογο προτάσεων, με τις οποίες επιδιώκει να διασφαλιστεί η μη κατασκευή πυρηνικών όπλων, αλλά και η συνέχιση του πυρηνικού προγράμματος για ειρηνικούς ενεργειακούς σκοπούς. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι ανάμεσα στα ανταλλάγματα, που προσφέρουν οι Ευρωπαίοι, είναι η παροχή τεχνογνωσίας, οι προνομιακές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις και η διπλωματική αποκατάσταση, διεθνώς, της Τεχεράνης, νύξη που αφορά σαφώς στις διπλωματικές και οικονομικές κυρώσεις που έχει επιβάλει εναντίον της η Ουάσιγκτον.

Δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν ότι, ασχέτως δηλώσεων, η νέα ιρανική ηγεσία θα ακολουθήσει την τακτική των προκατόχων της στο συγκεκριμένο θέμα, αποδεχόμενη, σταδιακά, τις ευρωπαϊκές προτάσεις. Πιθανώς, κρίνοντας ως εξαιρετικά πιθανή μια τέτοια εξέλιξη, η Μόσχα αποπειράθηκε να κερδίσει οικονομικό και πολιτικό «έδαφος», προσφερόμενη να αναλάβουν ρωσικές εταιρίες την κατασκευή και άλλων πυρηνικών αντιδραστήρων, εκτός του Μπουσχέρ που ανεγείρεται ήδη. Και αυτό, γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, η επίτευξη μιας ικανοποιητικής συμφωνίας μεταξύ Ιράν και ΕΕ, θα εξασφάλιζε «προνομιακή» μεταχείριση στα ευρωπαϊκά κεφάλαια.

Η Ουάσιγκτον ήταν η μόνη, που απροκάλυπτα δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της για την εκλογή Αχμαντινετζάντ. Ο Πρόεδρος Μπους μίλησε για έλλειμμα δημοκρατίας και διαβλητές εκλογές στο Ιράν, την ώρα που τελείωνε τη συνάντησή του με τον Τζαφάρι, «πρωθυπουργό» που αναδείχτηκε μέσα από μια διάτρητη εκλογική διαδικασία σε ένα κατεχόμενο Ιράκ. Τα ειρωνικά σχόλια και οι παραλληλισμοί ήταν αναπόφευκτα.

Εξίσου αναπόφευκτοι ήταν και κάποιοι πρώτοι συνειρμοί. Η αμερικανική ηγεσία είναι οφθαλμοφανές ότι επιδιώκει καθεστωτική αλλαγή στο Ιράν, με στόχο τον απόλυτο έλεγχο της πολύτιμης αυτής χώρας, τόσο λόγω των πλουτοπαραγωγικών πηγών, όσο και λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης. Τα πολυάριθμα σχετικά σχέδια επί χάρτου έχουν δει, ως ένα βαθμό, ακόμη και το φως της δημοσιότητας. Ολα τα υπόλοιπα, περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατίας και πυρηνικής απειλής, εντάσσονται σε μια γνωστότατη επωδό, που έμαθε καλά όλη η ανθρωπότητα και πριν από τον πόλεμο στο Ιράκ.

Για τις αμερικανικές βλέψεις, η ανάδειξη ενός «εκλεκτού» στην ιρανική ηγεσία θα διευκόλυνε σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι δε θα επιδιωχτεί το άνοιγμα διαύλων και με τον νέο Πρόεδρο. Ας μην ξεχνάμε ότι ο «σκληρός» Αγιατολάχ διατηρεί τέτοιους διαύλους επικοινωνίας με το Λευκό Οίκο, διά μέσου επαφών που γίνονται στην Ελβετία σε χαμηλόβαθμο επίπεδο. Αν αυτά δεν αποδώσουν καρπούς, τότε ένας «σκληροπυρηνικός» Πρόεδρος που δεν κρύβει ούτε ο ίδιος την ανάμειξή του σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί, κάλλιστα, να αναλάβει τον αναγκαίο ρόλο «του κακού που πρέπει να ξορκιστεί» (βλ. Σαντάμ, Μιλόσεβιτς κλπ.).

Δημοσιογράφοι όπως ο Σέιμουρ Χερς, αλλά και αναλυτές, όπως ο πρώην επιθεωρητής του ΟΗΕ Σκοτ Ρίτερ, επιμένουν ότι ο πόλεμος κατά του Ιράν έχει, ήδη, ξεκινήσει. Σύμφωνα με αυτούς, ειδικές ομάδες Κούρδων κομάντος που εκπαιδεύονται στο βόρειο Ιράκ με τη βοήθεια και Ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, έχουν εισέλθει στο Ιράκ για να εντοπίσουν «τους πρώτους στόχους» μιας ενδεχόμενης αεροπορικής επιδρομής. Επίσης, γεγονός είναι ότι η αντικαθεστωτική οργάνωση «Μουτζαχεντίν Χαλκ», που στρατοπέδευε στο Ιράκ και υποστηριζόταν από τον Σαντάμ Χουσεΐν, φέρεται αναμεμειγμένη, υπό αμερικανική καθοδήγηση, στις τελευταίες βομβιστικές αιματηρές επιθέσεις που συγκλόνισαν τις αραβόφωνες επαρχίες του Ιράν.

Τέλος, ο Ρίτερ αναφέρει ότι ο αμερικανικός στρατός προετοιμάζει μια γιγαντιαία στρατιωτική βάση στο γειτονικό Αζερμπαϊτζάν, που μπορεί να χρησιμεύσει ως κέντρο επιχειρήσεων. Στην ίδια περιοχή, συμπληρώνει, εκπαιδεύονται ειδικές μονάδες για «υπόγειο πόλεμο», ενώ στο πρόγραμμα είναι και η αξιοποίηση των εθνικών δεσμών των Αζερμπαϊτζανών με τη μειονότητα των Αζέρων που κατοικεί στο βόρειο Ιράν και η Ουάσιγκτον θα ήθελε πολύ να τη δει να μετατρέπεται σε μιαν εμπροσθοφυλακή, ανάλογη με αυτήν των Κούρδων πεσμέργκα στο Ιράκ.

Υπό αυτήν την έννοια, εκτιμούν ορισμένοι, η εκλογή Αχμαντινετζάντ στο Ιράν δεν αλλάζει σε τίποτε τον κεντρικό ιμπεριαλιστικό σχεδιασμό των ΗΠΑ. Απλώς, επηρεάζει τους τρόπους και το χρόνο που αυτός θα εκδηλωθεί. Αλλωστε, η αυστηρή προσήλωση του Αχμαντινετζάντ στον ισλαμικό νόμο και η ανάκληση των ελαχίστων προσωπικών ελευθεριών που είχαν παραχωρήσει οι «μεταρρυθμιστές» στον ιρανικό λαό, μπορεί να καλλιεργήσει ένα έδαφος λαϊκής δυσαρέσκειας, που οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αξιοποιήσουν.