Σε μια κρίσιμη περίοδο για το «ενεργειακό μέλλον» όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και όλου του κόσμου, το μεγάλο κεφάλαιο και οι πολιτικοί υπηρέτες του στην Ευρώπη επιδιώκουν να παρέμβουν ριζικά στο ενεργειακό «τοπίο», να καθορίσουν τις προτεραιότητες και να απολαύσουν τους «καρπούς των κόπων τους» με περισσότερα κέρδη και έλεγχο, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό.

Με δεδομένο ότι η ενεργειακή ζήτηση αυξάνεται, τα αποθέματα δεν είναι ανεξάντλητα και ότι νέες μορφές ενέργειας ξεπροβάλλουν ως πιο συμφέρουσες έως και οι μοναδικές μελλοντικά, οι ενεργειακοί κολοσσοί ανασκουμπώνονται και:

• συνάπτουν νέες συμφωνίες
• εξαπλώνονται στις νέες μορφές ενέργειας
• χαράζουν νέους ενεργειακούς δρόμους δίνοντας το «πράσινο φως» στις κυβερνήσεις να ξεμπλοκάρουν έργα που επί χρόνια έμεναν στάσιμα. Οπως για παράδειγμα, ο πετρελαϊκός αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης.

Οι πραγματικές λαϊκές ανάγκες για ενέργεια, η ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος, η σωστή και φθηνή κάλυψη των αναγκών, έχουν τεθεί από τις πολυεθνικές και τους κυβερνώντες στο περιθώριο των διεργασιών, με σκοπό να αγνοηθούν πλήρως.

Η προώθηση από την κυβέρνηση σε «δημόσια διαβούλευση» - λίγων ημερών και με την αποστολή... γραπτών παρατηρήσεων - των «προσχεδίων νόμου» της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την «απελευθέρωση» των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, αποτελεί το τελικό βήμα αυτής της εγκληματικής για το λαό διαδικασίας σε νομοθετικό επίπεδο. Η βάση έχει διαμορφωθεί ανεξάρτητα από επιμέρους αποφάσεις που μπορεί να απαιτηθούν στη συνέχεια και το μόνο που απομένει είναι η ουσιαστική, ποσοτικά και ποιοτικά εμπλοκή των ιδιωτών. Η διαδικασία αυτή έχει άμεση σχέση με τις μεταβολές σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Εντάσσει και τη χώρα μας στις νέες «αγορές», μερικές από τις οποίες δημιουργούνται από το μηδέν με βάση αυτού του είδους τα νομοθετήματα. Εξάλλου και οι υφιστάμενοι νόμοι για την ενέργεια και τα νέα προσχέδια, έχουν δημιουργηθεί στη βάση των εντολών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα η κατάσταση χαρακτηρίζεται από τα εξής:

• Συντελούνται οι τελευταίες λεπτομέρειες για την έναρξη των εργασιών κατασκευής του πετρελαϊκού αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης. Εκτιμάται ότι θα χρειαστούν μερικοί μήνες ακόμη για να συγκεντρωθούν οι εταιρίες που θα αναλάβουν την κατασκευή και την εκμετάλλευση του αγωγού.
• Εγκαινιάστηκαν από τους πρωθυπουργούς των δύο χωρών τα έργα κατασκευής (στην Ελλάδα είναι ήδη έτοιμα μερικά χιλιόμετρα) του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας - Τουρκίας.
• Εχει υπογραφεί το πρωτόκολλο συνεργασίας της Ελλάδας με την Ιταλία για την κατασκευή του ελληνοϊταλικού αγωγού φυσικού αερίου.
• Αναμένεται τον Οκτώβρη να υπογραφεί στην Αθήνα η Συνθήκη για την Ενιαία Ενεργειακή Αγορά Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην οποία συμμετέχουν μέλη και μη μέλη της ΕΕ.
• Εγκρίνονται νέες άδειες ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στις οποίες κυριαρχούν οι ιδιώτες. Ταυτόχρονα εγκρίνονται όλο και μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις.

Με απλά λόγια, στο πετρέλαιο κάνουν «παιχνίδι» οι μεγάλες εταιρίες και τα αποτελέσματα είναι ορατά καθημερινά, με τις τεράστιες αυξήσεις της λιανικής τιμής των υγρών καυσίμων στο όνομα των διεθνών τιμών που αποτελεί ένα πελώριο πρόσχημα. Αντίστοιχα, θα αναλάβουν τον έλεγχο στον ηλεκτρισμό και στο φυσικό αέριο, καθώς και σε κάθε νέο τρόπο παραγωγής ενέργειας.

Τα κρατικά μονοπώλια καταργούνται και ο κρατικός έλεγχος παραμένει μόνο και μόνο για να επιτελέσει το ρόλο του «διαιτητή» ανάμεσα στους επιχειρηματίες που θα εμπλακούν και για να αναλάβει τυχόν κόστος που απαιτείται ακόμη για τη λειτουργία των νέων αγορών. Και είναι σκληρές αυτές οι «αγορές» όπως φαίνεται και στο ζήτημα της συμφωνίας που ετοιμάζονται να συνάψουν πολλές χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αλλάζουν τη νομοθεσία τους, εκσυγχρονίζουν μονάδες για να τις παραδώσουν έτοιμες στους ιδιώτες, εκλιπαρούν για την είσοδο ξένων επενδύσεων. Η λεηλασία των δημόσιων συστημάτων ενέργειας έχει προδιαγραφεί. Μάλιστα η ελληνική κυβέρνηση πρωτοστατεί οργανωτικά σε αυτό το, επίσης, πολιτικό έγκλημα.

Η κυβέρνηση επαναλαμβάνει μονότονα ότι οι παρεμβάσεις της, με την εγχώρια «απελευθέρωση» των αγορών ενέργειας και τις συμφωνίες για τους νέους αγωγούς, γίνονται για το... καλό της χώρας και του λαού. Οι παρεμβάσεις αυτές, υποστηρίζουν οι κυβερνώντες, θα προσφέρουν πρώτα απ' όλα στον ελληνικό λαό και τους λαούς της ευρύτερης περιοχής, φθηνή ενέργεια και οικονομικά οφέλη από την επιχειρηματική δραστηριότητα, τόνωση της απασχόλησης κλπ. Για να μην... παρεξηγηθεί δεν παραλείπει να τονίσει ότι η Ελλάδα θα γίνει «ενεργειακός κόμβος», άρα η οικονομία της θα ωφεληθεί ακόμη περισσότερο.

Αυτά όμως είναι για τα αυτιά του κόσμου. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Κ. Καραμανλή στα εγκαίνια του ελληνοτουρκικού αγωγού: «Προετοιμαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις μελλοντικές ενεργειακές ανάγκες των αγορών μας». Αγορές που δημιουργούνται όχι για την κάλυψη λαϊκών αναγκών, αλλά για να πουλιέται και να αγοράζεται η ενέργεια με τον πλέον κερδοφόρο τρόπο για το μεγάλο κεφάλαιο από χώρα σε χώρα.

Τις οικονομικές παραμέτρους έθεσε ο υπουργός Ανάπτυξης Δ. Σιούφας, μετά τη σχετική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου πριν από λίγες μέρες, τονίζοντας ότι η «απελευθέρωση» των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου και η άρση εμποδίων για τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα αποφέρουν μεταξύ 2005-2009 επενδύσεις περισσότερων από 3,5 δισ. ευρώ! Το κέρδος όμως στο οποίο προσβλέπουν οι εταιρίες, μικρές και μεγάλες, αντιστοιχεί σε πολλές δεκάδες δισ. ευρώ. Συνολικότερες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για επενδύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το ίδιο διάστημα, ύψους 70 δισ. ευρώ και οι εταιρίες σκοπεύουν να αντλήσουν πολλαπλάσιο κέρδος!

Με το προσχέδιο νόμου για την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την Κοινοτική Οδηγία 54/2003, τροποποιείται ο υφιστάμενος νόμος 2773/99, για την ηλεκτρική ενέργεια. Οι διατάξεις του προβλέπουν την πλήρη αποδέσμευση του Διαχειριστή Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ) από τη ΔΕΗ και κυρίως το διαχωρισμό του Δικτύου Διανομής που σήμερα ελέγχεται από τη ΔΕΗ. Το προσχέδιο νόμου προβλέπει ότι το αργότερο μέχρι τη 1/7/2007 «ιδρύεται ανώνυμη εταιρία, η οποία αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες του Διαχειριστή του Δικτύου». Το σύστημα ηλεκτρισμού κατακερματίζεται και τροποποιείται ώστε να εξυπηρετεί τις «μπίζνες» των εταιριών, αγοραπωλησίες, μεταφορές, παραγωγή. Ιδιαίτερα προνόμια εξασφαλίζονται στο κεφάλαιο για την είσοδό του στην «αγορά», προνομιακή μεταχείριση για τις αγοραπωλησίες και στην τιμολόγηση για τη γρήγορη απόσβεση και κερδοφορία. Η «αγορά» επιβάλλεται δικτατορικά και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος αναμένεται να πάρουν την ανηφόρα για τα νοικοκυριά.

Ακολούθησε στην ίδια λογική και το προσχέδιο για την «απελευθέρωση» και της αγοράς του φυσικού αερίου, με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 55/2003. Προβλέπει νομικό διαχωρισμό του κεντρικού συστήματος μεταφοράς, το οποίο σήμερα κατέχει και διαχειρίζεται η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ). Το αργότερο μέχρι τις 15/11/2006 δημιουργείται ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «Διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου ΑΕ» (ΔΕΣΦΑ), 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ, στην οποία θα μεταβιβαστεί «χωρίς δικαίωμα περαιτέρω μεταβίβασης» η κυριότητα του κεντρικού αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου. Τα μέλη της διοίκησης της θυγατρικής εταιρίας θα διορίζονται και θα ανακαλούνται για 10 χρόνια από τον υπουργό Ανάπτυξης. Αυτό δε σημαίνει ότι η ΔΕΠΑ δεν μπορεί να πουληθεί με συνέπεια την εισβολή των ιδιωτών και στο σύστημα μεταφοράς που έχει δημιουργηθεί με δημόσιο χρήμα, σε μια περίοδο που κανείς επιχειρηματίας δεν είχε πρόθεση να διαθέσει δεκάρα τσακιστή γι' αυτό. Σταδιακά, με αρχή την έναρξη ισχύος του νόμου, οι εταιρίες θα αρχίσουν να επιλέγουν αυτές τον προμηθευτή τους, μέχρι και το Νοέμβρη του 2009.