Με τη διεξαγωγή της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης για τα ζητήματα της νεολαίας, ο πήχης των απαιτήσεων μπαίνει αντικειμενικά πολύ ψηλά. Τον θέτουν η φύση του ζητήματος και η κρισιμότητα που έχει για το παρόν και το μέλλον του Κόμματος, η σημασία για την οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου αλλά και η πορεία της ΚΝΕ από την ανασυγκρότηση μέχρι σήμερα.

Η νεολαία είναι από τους τομείς εκείνους όπου σημειώθηκαν τα πιο αξιοσημείωτα και διακριτά βήματα και επιτυχίες από την ανασυγκρότηση του Κόμματος. Από το '89-'91 στο σήμερα, από το 17ο στο 31ο Φεστιβάλ, από το φύλλο 782 του «Οδηγητή» στο 921 διανύθηκε μια πορεία που είναι μοναδική και για τα μέχρι σήμερα διεθνή δεδομένα. Η πείρα αυτή είναι πολύτιμη. Είναι πηγή αυτοπεποίθησης, όπλο και σύμβουλος για το ξεπέρασμα των δυσκολιών που εμφανίζονται σε αυτή τη φάση ανάπτυξης του νεολαιίστικου κινήματος και της ΚΝΕ. Χρειάζεται συνεχώς και με επιμονή να ανατρέχουμε σε αυτή, να ελέγχεται η αφομοίωσή της από τα ΚΝίτικα όργανα, η αξιοποίησή της από το Κόμμα.

Με το 6ο Συνέδριο η ΚΝΕ αποκαθιστά τη σωστή αντίληψη για τη φύση και θέση της νεολαίας ως διαταξικής κοινωνικής κατηγορίας, την αντίληψή της για το κίνημα της νεολαίας. Απορρίπτει λαθεμένες απόψεις που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια της κρίσης του Κόμματος και που είτε αποσπούσαν το νεολαιίστικο κίνημα από το πλαίσιο της ταξικής πάλης είτε προσέδιδαν στην εργαζόμενη νεολαία ρόλο κοινωνικής πρωτοπορίας στο κίνημα της νεολαίας, με συνέπεια να καταλήγουν στην αλλοίωση του χαρακτήρα της ΚΝΕ είτε σε «κινηματική» κατεύθυνση ή στην κατεύθυνση μετατροπής της σε κόμμα της νεολαίας.

Το 6ο Συνέδριο διευκρινίζει πως η σύνδεση του νεολαιίστικου με το εργατικό κίνημα πραγματοποιείται στη βάση του προσανατολισμού. Επισημαίνει πως ο αντιιμπεριαλιστικός προσανατολισμός του κινήματος της νεολαίας δεν είναι δεδομένος, αλλά και δεν εξαντλείται, ούτε καθορίζεται αποκλειστικά από τους στόχους πάλης των διάφορων αγώνων, αλλά από τη συνολική ανάπτυξη και πορεία του κινήματος. Εκτιμιέται πρώτα και κύρια στο επίπεδο της συνείδησης. Ετσι το Συνέδριο ορθά επισημαίνει τη σημασία και της διεκδικητικής και της δημιουργικής συλλογικής διάστασης του νεολαιίστικου κινήματος.

Στη βάση των αποφάσεων του 6ου Συνεδρίου η ΚΝΕ αποκαθιστά τα φυσιογνωμικά της χαρακτηριστικά, αρχίζει να οικοδομείται από την αρχή. Με όπλο την πολιτική του Κόμματος, με εμπιστοσύνη στη νεολαία, με επιμονή στην ενασχόληση με τα προβλήματα και τις ανησυχίες της νεολαίας, το κίνημα και τους φορείς του. Με ξεχωριστή φροντίδα για τις μικρές ηλικίες και επιμονή στην κρισιμότατη και ιδιαζόντως δύσκολη και απαιτητική δουλιά στους μαθητές. Δυναμώνοντας τη νεανική της φυσιογνωμία η ΚΝΕ ενισχύει παράλληλα τον επαναστατικό της χαρακτήρα. Καθοριστική σημασία έχει το γεγονός ότι σε εκείνη τη φάση δε θεωρητικοποιήθηκαν οι δυσκολίες. Αντιμετωπίστηκαν αποφασιστικά πιέσεις του συσχετισμού και λαθεμένες απόψεις που αντιπαρέθεταν την «ποσότητα» στην ποιότητα της στρατολογίας οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν ολέθρια επίδραση στην εξέλιξη αλλά και στη φυσιογνωμία της ΚΝΕ.

To 7ο Συνέδριο είναι σημείο καμπής. Επεξεργάζεται τα καθήκοντα της ΚΝΕ υπό το φως του νέου προγράμματος του Κόμματος, γι' αυτό και οι αποφάσεις του έχουν ένα ευρύτερο, «προγραμματικό» χαρακτήρα και ορίζοντα. Συγκεντρώνει την προσοχή του στο κύριο καθήκον της ΚΝΕ: Στην αποφασιστική συμβολή της ΚΝΕ και του κινήματος της νεολαίας στην οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου.

Η ΚΝΕ μετά το 7ο Συνέδριο μπαίνει σε φάση ορμητικής ανάπτυξης. Η ανοδική της πορεία επιδρά και στο κίνημα της νεολαίας. Δημιουργούνται νέοι φορείς, αναστρέφεται η πορεία μείωσης της συμμετοχής στις φοιτητικές και σπουδαστικές εκλογές, ξεσπούν πρωτοφανείς αγώνες με τον καθοριστικό-πρωταγωνιστικό ρόλο της ΚΝΕ. Η νεολαία συμμετέχει μαζικά στο κίνημα ενάντια στον πόλεμο του NATO στη Γιουγκοσλαβία, τροφοδοτώντας με νέο αίμα το φιλειρηνικό κίνημα, καταγράφονται βήματα στην εργαζόμενη νεολαία.

Οι επεξεργασίες του 7ου Συνεδρίου έχουν καθοριστική συμβολή στην εξέλιξη της οργάνωσης. Με εκείνη τη γραμμή η ΚΝΕ αρχίζει να ξαναποκτά μαζικά χαρακτηριστικά. Ακριβώς επειδή είναι μαζική πολιτική οργάνωση νεολαίας, η νεολαία του ΚΚΕ καταφέρνει να γίνει σημείο αναφοράς για ευρύτερες μάζες που ριζοσπαστικοποιούνταν. Παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανασύνταξη, συνέχεια και ανάπτυξη του διεθνούς κινήματος της νεολαίας και της ΠΟΔΝ, η οποία της εμπιστεύεται την προεδρία της. Ιδιαίτερα σημαντική πλευρά, που βρήκε άμεση εφαρμογή στους αγώνες της περιόδου με αποκορύφωμα τις μεγαλειώδεις μαθητικές κινητοποιήσεις του '97-'99, είναι οι κατευθύνσεις και επεξεργασίες του 7ου Συνεδρίου για το κίνημα της νεολαίας. Διαμορφώνεται μια προσανατολισμένη και ευέλικτη τακτική οικοδόμησης συσπειρώσεων σε πολλά επίπεδα: Στο πλαίσιο των φορέων του κινήματος, μεταξύ των φορέων του κινήματος και συνδυασμένες πολύμορφες συσπειρώσεις που κεφαλαιοποιούνται άμεσα στο καμίνι σημαντικών αγώνων και διεργασιών (συντονιστικά των μαθητών, ΝΔΕ, αναβαθμισμένος ρόλος της Πανσπουδαστικής, νυχτερινοί μαθητές, κ.ά.).

Η σημασία αυτών των κατευθύνσεων επισημαίνεται στο 7ο Συνέδριο και από την παρέμβαση της ΓΓ της ΚΕ: «Εκτιμώ ότι ένα από τα πιο σημαντικά τμήματα της εισήγησης του ΚΣ είναι αυτό που αναφέρεται στα μέτωπα και στις επί μέρους πολύμορφες νεολαιίστικες συσπειρώσεις γύρω από προβλήματα, δικαιώματα, ανάγκες και ενδιαφέροντα της νεολαίας. Αυτές οι κατευθύνσεις δεν είναι συνηθισμένες, έχουν πρόσθετη αξία σήμερα γιατί αποτελούν τα ρυάκια που θα τροφοδοτήσουν με νεανικές αγωνιστικές δυνάμεις τη διαδικασία συγκρότησης του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου».

Οι κατευθύνσεις αυτές εμπλουτίστηκαν στο 8ο Συνέδριο της ΚΝΕ και διατηρούν ακέραιη την επικαιρότητά τους ιδιαίτερα σε συνθήκες όπως οι σημερινές όπου το φάσμα των προβλημάτων, ανησυχιών και δικαιωμάτων της νεολαίας έχει την τάση να διευρύνεται. Το σύστημα αντιθέσεων στον σύγχρονο καπιταλισμό όχι μόνο δεν απλοποιείται αλλά γίνεται όλο και πιο σύνθετο, όπως και η επίδρασή του στη ζωή και στη συνείδηση της νεολαίας. Η αντιφατικότητα στη συμπεριφορά της επιτείνεται.

Εμφανίζονται νέα φαινόμενα και προβλήματα ή με νέα μορφή με ιδιαίτερες πλευρές και ιδιομορφίες, οι οποίες δεν πρέπει να υποτιμούνται και απαιτούν προσοχή και επικέντρωση, όπως, η παρέμβαση στους νέους μετανάστες.

Ωστόσο το γεγονός παραμένει: Στη βάση της έκρηξης των αντιθέσεων του ιμπεριαλισμού υπάρχει η δυνατότητα να συσπειρωθεί η πλατιά πλειονότητα της νεολαίας στην κοίτη του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα στο πλευρό της εργατικής τάξης.

Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν αυτά τα συμπεράσματα. Τα τελευταία χρόνια είδαμε διεθνώς μια έκρηξη της νεανικής δραστηριότητας, γύρω από στόχους άλλες φορές γενικότερους άλλες φορές μερικούς, που ωστόσο παίρνει περισσότερο μορφή πλημμυρίδας και άμπωτης και δύσκολα βρίσκει οργανωμένη αποκρυστάλλωση. Στους απεργιακούς αγώνες, στο αντιπολεμικό κίνημα, στους αγώνες ενάντια στην ΕΕ και το NATO, στις κινητοποιήσεις «κατά της παγκοσμιοποίησης», συμμετέχουν όλο και περισσότερο φρέσκες νεανικές δυνάμεις, οι οποίες τροφοδοτούν την ανασυγκρότηση των ΚΝ και σε αρκετές περιπτώσεις και τα ΚΚ.

Γύρω από το κέρδισμα τέτοιων δυνάμεων που φέρουν τα σημάδια μιας αδιαμόρφωτης συνείδησης και λειψής πείρας οξύνεται η ιδεολογική πάλη σήμερα. Ειδικό ρόλο στην καθήλωση της συνείδησης της νεολαίας αναλαμβάνει στο κίνημα ο οπορτουνισμός - αριστερός και δεξιός. Τα συμπεράσματα των σύγχρονων ρευμάτων του είναι λίγο - πολύ κοινά: Υπερτονίζονται οι αλλαγές στο σύγχρονο καπιταλισμό για να τεκμηριωθεί πως μεταβάλλονται τα τυπικά χαρακτηριστικά και ο ρόλος της εργατικής τάξης, τονίζεται η «κεντρικότητα του κινήματος» σε βάρος της πολιτικής πάλης, ισχυρίζονται πως οι τοπικοί μετασχηματισμοί με την πάροδο του χρόνου τείνουν να υποκαταστήσουν την ανάγκη της κατάληψης της εξουσίας, αντί για κόμμα της εργατικής τάξης προτείνονται διαταξικά πολιτικά υποκείμενα, η έννοια του πολιτικού προγράμματος ταυτίζεται με ένα πρόγραμμα στόχων πάλης, ο σοσιαλισμός υποβιβάζεται σε μια θολή και φιλελεύθερη έννοια «πλήρους δημοκρατίας».

Και αυτές οι εξελίξεις υπογραμμίζουν την επικαιρότητα των συμπερασμάτων και της πείρας της ανασυγκρότησης. Αναδείχνουν την ευθύνη του Κόμματος και τον αναντικατάστατο ρόλο της ΚΝΕ στη συνθετότητα της πάλης. Να αξιοποιήσουμε την πείρα, με εμπιστοσύνη στη νεολαία και στη δύναμη των ιδεών μας.

Νίκος Σερετάκης