«Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2006». Οσο βαρύγδουπος ακούγεται ο εν λόγω τίτλος, αλλά τόσο και περισσότερο ψευδεπίγραφος είναι. Οι υποδομές για τη φιλοξενία και εκτέλεση πολιτιστικών και καλλιτεχνικών προγραμμάτων της τέταρτης σε πληθυσμό πόλης της χώρας εξαντλούνται στο Αρχαίο Ωδείο που είναι κατασκευασμένο κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (πριν από 2.000 χρόνια περίπου) και το θέατρο «Απόλλων» που κατασκευάστηκε το 19ο αιώνα!!!

Η Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2006 ξεκινά χωρίς να υπάρχει καμιά δημοτική υποδομή. Μάλιστα, προκρίθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή του θεσμού μεγάλος όγκος του προγράμματος να εκτελεστεί σε ιδιωτικούς χώρους (νεοκλασικά κτίρια), οι οποίοι - με χρήματα του ελληνικού λαού - θα ανακατασκευαστούν και αναπαλαιωθούν, ώστε να είναι ικανοί να φιλοξενήσουν τις όποιες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις για το 2006 και στη συνέχεια να αποδοθούν στους ιδιοκτήτες τους! Το σκάνδαλο γίνεται δε μεγαλύτερο από τη στιγμή που ανάλογοι τέτοιοι χώροι που ανήκουν στο δήμο κρίθηκαν... ακατάλληλοι!!! Παράλληλα, η συμμετοχή και ανάδειξη του πολιτισμού της πόλης και των φορέων τους - σύμφωνα με το πρόγραμμα των εκδηλώσεων του καλλιτεχνικού προγράμματος - είναι από ελάχιστη ως μηδαμινή.

Οσο για το περιεχόμενο και τελικά τη σκοπιμότητα του συγκεκριμένου θεσμού; Η εμπειρία από την αρχή της δημιουργίας του δείχνει ότι όχι μόνο φθίνει συνεχώς στις συνειδήσεις των λαών, αλλά ουσιαστικά ο θεσμός της πολιτιστικής πρωτεύουσας χρησιμοποιείται για την ευρωπαϊκή πολιτιστική ομογενοποίηση και κυρίως την ισοπέδωση και εξαφάνιση του λαϊκού πολιτισμού, την περιθωριοποίηση της προοδευτικής καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας.

Το παραμύθι ξεκίνησε το 1998 με την ανάθεση στην Πάτρα του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2006, σύμφωνα με το οποίο, η Πολιτιστική θα ενίσχυε την ανάπτυξη της περιοχής και θα άλλαζε την όψη της πόλης. Μάλιστα στην «Εισήγηση Τεχνικού Προγράμματος Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» από το Δήμο Πατρέων οι ψεύτικες διακηρύξεις και υποσχέσεις απογειώθηκαν: Το γεωγραφικό σημείο της πόλης, τα μνημεία της περιοχής, η πολιτιστική της παράδοση και οι υποδομές «δίνουν τη δυνατότητα στην Πάτρα να γίνει ένα τουριστικό και πολιτιστικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου». (...) «Το 1998, η Δημοτική Αρχή με δήμαρχο τον Αντρέα Καράβολα και με στόχο η Πάτρα να αποκτήσει διεθνή τουριστική και πολιτιστική ταυτότητα και φυσιογνωμία, επιδίωξε να αναλάβει τη διεξαγωγή το 2006 των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για να αποκτήσει η πόλη: α) Φήμη - Τουριστική διαφήμιση, β) Πολιτική ισχύ, γ) Πολιτιστική αναβάθμιση, δ) Εργα - πολιτιστικής ανάπτυξης, ε) Εργα - επίλυσης δημοτικών προβλημάτων, στ) Ανάπτυξη». Ο αστικός πολιτικαντισμός σε όλο του το μεγαλείο...

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο εν λόγω πόνημα αναφέρονται και οι παρεμβάσεις πολιτιστικής υποδομής που θα πραγματοποιούνταν και θα ήταν έτοιμες μέχρι το 2006. Τα αναφέρουμε - όχι όλα γιατί είναι πολλά - με τη σειρά που παρατίθενται στην εισηγητική έκθεση κι ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος της απίστευτης κοροϊδίας:

- Κατασκευή Μεγάρου Μουσικής και Θεάτρου στο χώρο του Λαδόπουλου (τίποτα απολύτως).

- Ευρωμεσογειακό Πολιτιστικό Κέντρο στο χώρο του Λαδόπουλου, το οποίο όπως αναφέρεται «θα σηματοδοτεί "το αύριο της Πάτρας"». α) Το Κέντρο Εικονικής Πραγματικότητας (στις ελληνικές καλένδες), β) Καρναβαλικό Μουσείο Ομοιωμάτων - εργαστήρια καρναβαλικών στολών και αναμνηστικών (στις ελληνικές καλένδες), γ) Καλλιτεχνικά εργαστήρια (ομοίως), δ) Βιομηχανικό - Τεχνολογικό Μουσείο (ομοίως), ε) Μουσείο Τύπου και Μέσων Επικοινωνίας (ομοίως), στ) Εκθεσιακοί χώροι (ομοίως), καθώς κι αρκετά άλλα που δε θα γίνουν.

- Δημιουργία νέων δημοτικών πολιτιστικών υποδομών (τίποτα απολύτως).

Η κατάσταση συνεχίζεται με αρκετά έργα που ποτέ δεν πρόκειται να γίνουν, σε ελάχιστους χώρους όπως το Παλαιό Νοσοκομείο (προϋπήρχε) θα υπάρξουν βελτιώσεις, ενώ σε ορισμένα από τα έργα που αναγράφονται υπάρχει η διαβεβαίωση (;!) ότι θα γίνουν στα επόμενα χρόνια...

Να προσθέσουμε, επίσης, ότι αρχικά τα χρήματα που θα διατίθονταν και είχαν ανακοινωθεί με πανηγυρικό τρόπο οριοθετούνταν στα 100 εκατομμύρια ευρώ. Στη συνέχεια τα κονδύλια περιορίστηκαν κατά πολύ. Ετσι, το συνολικό ποσό για τη λειτουργία του φορέα της Πολιτιστικής έφτασε τα 23 εκατομμύρια ευρώ (συν τα προσδοκώμενα κέρδη από τα εισιτήρια και τις χορηγίες) και δόθηκαν κι άλλα 5 εκατομμύρια για τη διαμόρφωση των υποδομών.

Στο διά ταύτα. Από τις δημοτικές υποδομές που έχουν επιλεγεί να φιλοξενήσουν ένα μικρό μέρος των εκδηλώσεων ουσιαστικά δεν έχει ξεκινήσει τίποτα. Το μόνο που βρίσκεται σε εξέλιξη - στο αρχικό του στάδιο - είναι η κατασκευή κλειστού λυόμενου θεάτρου. Στα ιδιόκτητα κτίρια, οι εργασίες έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί με χρήματα - επαναλαμβάνουμε - από τον κρατικό προϋπολογισμό και σε λίγο θα είναι έτοιμα προς χρήση. Συγκεκριμένα, το πρώην κτίριο Μαραγκόπουλου που ανήκει στον ξενοδόχο Τσιμάρα με 320.000 ευρώ, οι πρώην μύλοι του Αγίου Γεωργίου και συγκεκριμένα ο 6ος όροφος που ανήκει στο ΚΤΕΛ Αχαΐας με 250.000 ευρώ, η «Αχάια Κλάους» για κατασκευές διαμόρφωσης χώρου με 250.000 ευρώ και το Πτωχοκομείο, το οποίο έχει επινοικιαστεί στους αδελφούς Χριστόπουλου (ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων) για τουλάχιστον δέκα χρόνια, με 350.000 ευρώ. Μάλιστα, ο ένας εκ των δύο αδερφών έχει δηλώσει πως με τη λήξη της Πολιτιστικής θα χρησιμοποιήσει το χώρο ως νυχτερινό κέντρο ή αλλιώς - για να είμαστε και στο πνεύμα του θεσμού - ως πολιτιστικό κέντρο!

Οταν ρωτήθηκε, πριν από ένα χρόνο περίπου, ο Θάνος Μικρούτσικος (προσφάτως παραιτηθείς), καλλιτεχνικός διευθυντής της Πολιτιστικής, ως αποκλειστικά υπεύθυνος για την επιλογή των συγκεκριμένων ιδιωτικών χώρων κι όχι άλλων που ανήκουν στο δήμο, απάντησε σχετικά πως «οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που εγώ έχω εισηγηθεί για να παρουσιαστούν μπορούν να εκτελεστούν με αρτιότητα μόνο στους συγκεκριμένους ιδιωτικούς χώρους»...

Σε τραγική κατάσταση έχουν περιέλθει εκατοντάδες πολιτιστικοί φορείς της πόλης που κυριολεκτικά φυτοζωούν, χωρίς καμιά ουσιαστική μέριμνα και χρηματοδότηση από το κράτος, τη στιγμή που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είναι το ζωντανό κύτταρο της πολιτιστικής δημιουργίας της πόλης. Πέρα από την απουσία των κτιριακών υποδομών δε δίδονται ούτε τα στοιχειώδη για την εκτέλεση απλών καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το χορευτικό τμήμα του Δήμου Πατρέων που λειτουργεί εδώ και 30 χρόνια και συμμετέχουν 700 περίπου νέοι δεν μπορεί να αγοράσει παραδοσιακές στολές για τις ανάγκες του χορευτικού προγράμματος. Επιπρόσθετα, 1.500 περίπου προτάσεις για πολιτιστικές δραστηριότητες από φορείς της Πάτρας απορρίφθηκαν ως μη συμβατικές με το πνεύμα της Πολιτιστικής. Ως φυσικό επακόλουθο, στο πρόγραμμα εκδηλώσεων, ελάχιστες θα είναι οι παρουσίες των πολιτιστικών φορέων της πόλης.

Εν κατακλείδι: Με όσα έχουν προηγηθεί αναφορικά με την Πολιτιστική, αποκαλύπτεται ότι οι μεγάλες προσδοκίες που συστηματικά καλλιεργήθηκαν από τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, τη Νομαρχία Αχαΐας, το Δήμο Πατρέων, αλλά και τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς για εκατό έργα, για επενδύσεις, για θέσεις εργασίας αποτελούν προπαγανδιστικό τρικ για να συσκοτίσουν ότι από τη διοργάνωσή της θα κερδίσουν οι εργολάβοι, οι έμποροι της τέχνης (αφού οι εκδηλώσεις είναι οι περισσότερες με εισιτήριο, όπως η πρώτη έκθεση έργων του Ντα Βίντσι που ξεκίνησε την Τρίτη). Επίσης κερδισμένοι θα είναι οι διάφοροι χορηγοί, οι μεγάλοι τουριστικοί όμιλοι και οι λοιποί χρυσοκάνθαροι και θα πληρώσει ακριβά το μάρμαρο ο λαός. Οι όποιες αντιπαραθέσεις κι διενέξεις υπήρξαν, με πιο πρόσφατη την παραίτηση Μικρούτσικου, σχετίζονται με το «διαχειριστικό» μέρος, αφού οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στήριξαν και στηρίζουν το συγκεκριμένο θεσμό που είναι μακριά από τις λαϊκές ανάγκες.