Οι βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής στην Ουκρανία, μάλλον περιέπλεξαν ακόμη περισσότερο τις πολιτικές εξελίξεις, παρά τις ξεκαθάρισαν, όπως υπολόγιζαν διάφοροι πολιτικοί αναλυτές. Κι αυτό γιατί οι κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί των 5 κομμάτων που κατάφεραν να περάσουν το όριο του 3% και να εκπροσωπηθούν στην προσεχή σύνθεση του κοινοβουλίου, διαμορφώνουν μια «εκρηκτική χημεία», που κάθε άλλο παρά «σταθερότητα» προμηνύει. Αλλά ας δούμε καταρχήν το αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με τα τελικά αλλά ανεπίσημα αποτελέσματα που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Πέμπτη το βράδυ, προηγείται το «Κόμμα των περιοχών», του φιλορώσου πρώην πρωθυπουργού Β. Γιανουκόβιτς, με ποσοστό 32,12% (το συγκεκριμένο κόμμα αποτελεί συγχώνευση άλλων μικρότερων και δεν μπορεί να γίνει σύγκριση του αποτελέσματός του με το 2002).

Ωφελημένη βγαίνει η πρώην πρωθυπουργός Γιούλια Τιμοσένκο και το κόμμα της «ΜΠΙΟΥΤ», που αποχωρώντας έγκαιρα από την «πορτοκαλί» κυβέρνηση, όχι μόνο κατάφερε να διατηρήσει, αλλά και να αυξήσει τις δυνάμεις της, ερχόμενη δεύτερη με 22,27% (7,2% το 2002).

Αντίθετα, ο συνασπισμός του νυν Προέδρου Β. Γιούστσενκο, 14 μήνες μετά τις προεδρικές εκλογές και την «πορτοκαλί επανάσταση» είδε τις δυνάμεις του να συρρικνώνονται στο 13,94% (23,5% το 2002).

Κάμψη παρουσιάζει και το άλλο κυβερνητικό «πορτοκαλί» κόμμα, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας με 5,67% (6,9% το 2002).

Επίσης, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας με 3,66% (το 1998 πήρε 24,7%, το 2002 19,98%, το 2004 στις προεδρικές 4,97%) παρουσιάζει σοβαρή συρρίκνωση της εκλογικής του δύναμης.

Τέλος, με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, το αριστερό, φιλορωσικό μπλοκ της «Λαϊκής αντιπολίτευσης» της Ν. Βιτρένκο πήρε 2,93% και δεν έπιασε το εκλογικό μέτρο για 0,03% και είναι φανερό ότι αυτό το κόμμα, αλλά και το κόμμα του Β. Γιανουκόβιτς θα κάνουν το παν, μέχρι και επανακαταμέτρηση των ψήφων, ώστε «να βρεθούν» οι ψήφοι που λείπουν.

Ετσι τα 25 εκατομμύρια Ουκρανών ψηφοφόρων, (η συμμετοχή έφτασε το 67,1%) έθεσαν στους πολιτικούς της χώρας μια δυνατή «σπαζοκεφαλιά», για το μέλλον της νέας κυβέρνησης, αφού κανένα κόμμα δεν έχει απόλυτη πλειοψηφία στη νέα βουλή και όποιο σενάριο κι αν επιλεγεί έχει μεγάλο βαθμό πολιτικής αστάθειας. Πριν, όμως, από αυτό χρειάζεται να πούμε λίγα πράγματα για το προεκλογικό κλίμα.

Η βία και η νοθεία δεν είναι κάτι άγνωστο στη «δημοκρατική» Ουκρανία, αν και οι διεθνείς παρατηρητές, που έχουν από τα πριν συνάψει τις εκθέσεις τους, ανάλογα με τα συμφέροντα αυτών που εκπροσωπούν, δεν είδαν τίποτα επιλήψιμο. Να αναφέρουμε μόνο τις επιθέσεις σε γραφεία του ΚΚ, τη δολοφονία ενός στελέχους του ΚΚ Ουκρανίας, από οπαδό των «πορτοκαλί» στη Δυτική Ουκρανία και τον βαρύ τραυματισμό τουλάχιστον ενός άλλου στην περιοχή του Ντονιέτσκ. Ηδη στην περιοχή της Κριμαίας όχι μόνο το ΚΚ, αλλά και άλλα 8 κόμματα αμφισβητούν το αποτέλεσμα που ανακοινώθηκε, ενώ παρατηρήθηκαν και σοβαρά προβλήματα με τους εκλογικούς καταλόγους. Μόνο στην περιοχή Λουγκάνσκ περίπου 200 χιλιάδες ψηφοφόροι διαγράφτηκαν από τους καταλόγους, «κατά λάθος» και δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν. Ομως αυτά ήταν η «κορυφή του παγόβουνου» του κλίματος που επικράτησε, εντελώς διαφορετικού από τις εκλογές του 2002. Ετσι, στο εκλογικό αποτέλεσμα αυτών των εκλογών επέδρασε και ο τεχνητός διαχωρισμός της κοινωνίας σε «ρωσόφιλους» και «δυτικόφιλους», αμβλύνοντας ακόμη περισσότερο τα ταξικά κριτήρια της ψήφου, κάτι που το πλήρωσε το ΚΚ. Ειδικά, στις ανατολικές και νότιες περιοχές της χώρας, όπου το ΚΚ Ουκρανίας είχε παραδοσιακά μεγάλη εκλογική επιρροή, φαίνεται να επικράτησε η λογική ότι τώρα ψηφίζουμε να μην μπει η χώρα στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, για να μη διευρυνθεί το χάσμα με τη Ρωσία, για να προωθηθεί ο «Ενιαίος οικονομικός χώρος» με τη Ρωσία και για να γίνει η ρώσικη γλώσσα δεύτερη επίσημη γλώσσα, κάτι που σε όλους τους τόνους δήλωνε ότι εγγυάται ο «φιλορώσος» Β. Γιανουκόβιτς.

Ταυτόχρονα, τόσο η φιλοδυτική, όσο και η φιλορώσικη κάστα της ουκρανικής αστικής τάξης επιδίωξαν να επιλύσουν έναν κοινό στόχο: Να συρρικνώσουν έως και να εμποδίσουν την ύπαρξη του ΚΚ στη νέα σύνθεση της ουκρανικής βουλής. Κάτι που πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό, συρρικνώνοντας την εκλογική δύναμη του ΚΚ, που θα περιοριστεί στους 21 βουλευτές (μεταξύ των 450 που έχει το ουκρανικό κοινοβούλιο).

Το ότι το ΚΚ Ουκρανίας δεν κατάφερε να εμποδίσει αυτό το σχέδιο, είναι ζήτημα που αναμένεται να συζητηθεί από τα όργανα και τις οργανώσεις του κόμματος στη διαδικασία αποτίμησης του αποτελέσματος, που ξεκινάει αυτές τις μέρες, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί.

Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα, το πιθανότερο σενάριο για τη διαμόρφωση κυβέρνησης είναι να «ανασυγκολλήσουν» τα 3 κόμματα της λεγόμενης «πορτοκαλί επανάστασης», δηλαδή το «ΜΠΙΟΥΤ», η «Ουκρανία μας» και το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας, που φαίνεται ότι μπορούν να έχουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία 250 εδρών (στις 450 που έχει το Κοινοβούλιο). Υπέρ αυτού του σεναρίου ήδη τοποθετήθηκαν αξιωματούχοι των ΗΠΑ. Γι' αυτό το σενάριο, όμως, υπάρχουν επίσης σοβαρά προβλήματα. Γιατί μπορεί αυτές οι 3 δυνάμεις να έχουν κοινό «ευρωατλαντικό προσανατολισμό», (άλλωστε, οι ηγέτες τους, Τιμοσένκο, Γιανουκόβιτς, Γιουστσένκο, πρωτοστάτησαν στην καταλήστευση της λαϊκής σοσιαλιστική περιούσιας), αλλά ταυτόχρονα σπαράσσονται από εσωτερικές συγκρούσεις, για το ποιος θα «κόψει» μεγαλύτερο «κομμάτι» από την «πίτα» της αναδιανομής της μεγάλης ιδιοκτησίας, που αναμένεται να εξελιχθεί με νέα ένταση το επόμενο διάστημα.

Διαφωνίες υπάρχουν και σχετικά με τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου από την Ουκρανία. Ηδη η Γ. Τιμοσένκο δήλωσε όχι μόνο ότι θα ήθελε τον πρωθυπουργικό θώκο, αλλά και πως πρώτη της δουλιά θα είναι η ακύρωση των συμφωνιών με τη Ρωσία τον περασμένο Δεκέμβρη.

Ετσι, καθόλου τυχαία δεν ακούστηκε η δήλωση του Β.Γιούστσενκο, περί ανάγκης να «ξεπεραστεί το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης» της χώρας. Σύμφωνα με πληροφορίες των ΜΜΕ, ο σημερινός πρόεδρος, δε θέλει να βρεθεί «όμηρος» για άλλη μια φορά στα σχέδια της Τιμοσένκο. Γι' αυτό και προτείνει τη συγκρότηση κυβέρνησης «μεγάλου συνασπισμού», δηλαδή των 3 μεγαλύτερων κομμάτων, με πρωθυπουργό μια «άφθαρτη» φιγούρα. Την πρόταση δεν την αποκλείει ο «φιλορώσος» Β. Γιανουκόβιτς. Μάλιστα σε περίπτωση άρνησης της Τιμοσένκο τα δύο αυτά κόμματα (των Γιανουκόβιτς - Γιούστσενκο) έχουν τη δυνατότητα διαμόρφωσης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Βέβαια, μια τέτοια κυβέρνηση θα έχει τις «δυσκολίες» της, ιδιαίτερα σ' ό,τι αφορά τη στάση απέναντι στην ένταξη στον «Ενιαίο οικονομικό χώρο», με τη Ρωσία, ή στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Ομως δεν αποκλείεται οι δύο «φατρίες» να τα βρούνε, έστω προσωρινά, για κάποιο διάστημα, για να ξεκαθαρίσουνε ζητήματα που αφορούν το ξαναμοίρασμα της ιδιοκτησίας, της ιδιωτικοποίησης κι άλλων «κομματιών» της δημόσιας περιουσίας και των φυσικών πόρων της Ουκρανίας, «παγώνοντας» γι' αυτό το διάστημα τις «στρατηγικές» επιλογές που θα πρέπει να κάνει η χώρα τους.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Οι υπόγειες επαφές και πληροφορίες διαδέχονται η μία την άλλη. Το σίγουρό όμως είναι ένα. Είναι η αστάθεια που θα χαρακτηρίζει τη νέα κυβέρνηση, (ανεξαρτήτως σύνθεσης και μεγέθους του κυβερνητικού συνασπισμού που θα συγκροτηθεί), εξαιτίας της ρευστότητας των εξελίξεων στη χώρα, όσο και των επεμβάσεων των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και οργανισμών στην περιοχή. Ηδη βλέπουμε την προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη για την ανατροπή του Λουκασένκο στη Λευκορωσία ή την ένταση με την Υπερδνειστερία, ή τις πυκνές ανταλλαγές κατηγοριών μεταξύ Ρωσίας - ΗΠΑ για διάφορα ζητήματα. Αυτή η αστάθεια τόσο στη χώρα, όσο και στη συγκεκριμένη περιοχή αυξάνει ακόμη περισσότερο τα περιθώρια επέμβασης των ξένων. Ή όπως λέει ο λαός μας: «Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται».