Associated Press

Οποια και αν είναι η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ η παλαιστινιακή αντίσταση θα συνεχιστεί όσο συνεχίζεται η κατοχή

Σύμφωνα με τα τελικά επίσημα αποτελέσματα, τα κόμματα που μπαίνουν στη Βουλή είναι: το «Καντίμα» με 21,8% και 29 έδρες, το Εργατικό Κόμμα με 15,1% και 20 έδρες, το θρησκευτικό «Σας» με 9,6% και 12 έδρες, το δεξιό Λικούντ με 9% και 12 έδρες, το ακροδεξιό κόμμα των επαναπατρισμένων από τη Ρωσία «Γίσραελ Μπεϊτένου» με 9% και 11 έδρες, ο συνασπισμός 4 θρησκευτικών κομμάτων «Εθνική Ενότητα - Εθνικό θρησκευτικό κόμμα» με 6,9% και 9 έδρες, το κόμμα των Συνταξιούχων με 5,9% και 7 έδρες, το θρησκευτικό «Ενωμένο Τοράχ Ιουδαϊσμός» (συνεργασία άλλων 2 θρησκευτικών κομμάτων) με 4,8% και 6 έδρες, το «κεντροαριστερό» Μέρετζ με 3,6% και 5 έδρες, το αραβικό «Ράαμ» με 3,1% και 3 έδρες, το «Χαντάς» όπου κορμός είναι το ΚΚ Ισραήλ, με 2,8% και 3 έδρες, το αραβικό Μπάλαντ με 2,4% και 3 έδρες. Υπενθυμίζεται ότι στο Ισραήλ το εκλογικό σύστημα είναι απλή αναλογική.

Η απώλεια 28 εδρών από το Λικούντ ήταν αναμφιβόλως η μεγάλη έκπληξη της εκλογικής αναμέτρησης. Αν και η συρρίκνωση της εκλογικής του δύναμης θεωρούνταν βέβαιη, δεδομένης της αποχώρησης αρκετών υψηλόβαθμων στελεχών του με τον Σαρόν στο «Καντίμα», ουδείς μπορούσε να προβλέψει αυτό που ο ισραηλινός Τύπος ονόμασε «τέλος εποχής για το ιστορικό κόμμα της ισραηλινής δεξιάς».

Εκπληξη, αν και όχι τόσο μεγάλη, αποτέλεσε και το υψηλό ποσοστό που συγκέντρωσε το ακροδεξιό κόμμα των παλιννοστούντων εβραίων από τη Ρωσία, υπό τον Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, που ανέβασε την εκλογική του δύναμη κατά 8 έδρες. Οι πρώτες εκτιμήσεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι πολλοί οπαδοί του Λικούντ που θα επέλεγαν το «Καντίμα» αν ηγούνταν ο Αριέλ Σαρόν, κατέληξαν τελικά στο «Γίσραελ Μπεϊτένου», θεωρώντας «αδύναμο» ηγετικά τον Εχούντ Ολμέρτ.

Εξίσου μη αναμενόμενο ήταν το υψηλό ποσοστό που συγκέντρωσε το πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα των Συνταξιούχων. Κύριος, αν όχι αποκλειστικός κορμός, του προγράμματός του, όπως δείχνει και η ονομασία του, είναι αιτήματα συνταξιοδοτικού περιεχομένου (τα όρια συνταξιοδότησης, η αύξηση της σύνταξης, η ιατρική περίθαλψη και η ασφάλιση κ.ο.κ.). Κατά πολλούς, η δημιουργία αλλά και η καλή εκλογική επίδοσή του αποδεικνύει τα σοβαρότατα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ισραηλινοί πολίτες. Προβλήματα που έχουν επιδεινωθεί ιδιαιτέρως μετά και από την εφαρμογή μέτρων λιτότητας και περικοπών στις κοινωνικές παροχές που εφάρμοσε η κυβέρνηση Σαρόν.

Τέλος, ο παράγοντας που οι πολιτικοί παρατηρητές στο Ισραήλ θα κληθούν, σίγουρα, να εξετάσουν σε μεγαλύτερο βάθος είναι η μειωμένη συμμετοχή των ψηφοφόρων, που δεν ξεπέρασε το 63,2%, ποσοστό πρωτοφανώς χαμηλό για τα δεδομένα της πολιτικής ιστορίας της χώρας. Μια πρώτη εξήγηση θέλει πολλούς Ισραηλινούς να απείχαν της ψηφοφορίας θεωρώντας δεδομένη τη νίκη του «Καντίμα». Αναμφιβόλως, η ερμηνεία αυτή δεν αποτελεί παρά μια πρώτη προσέγγιση, καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η διαρκής κατάσταση πολέμου υπό την οποία ζει ο ισραηλινός λαός και οι συνέπειες που προκύπτουν από αυτήν σε κοινωνικό και σε οικονομικό επίπεδο.

Μέσα στην βδομάδα, ο Πρόεδρος του Ισραήλ Μοσέ Κατσάβ θα κληθεί να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, κατ' αρχάς, στον επικεφαλής του πρώτου κόμματος. Ο Εχούντ Ολμέρτ δηλώνοντας ανοιχτά ότι κεντρικός στόχος της πολιτικής που θα ακολουθήσει είναι η χάραξη οριστικών συνόρων του Ισραήλ, μετέτρεψε, κατά πολλούς, την εκλογική αναμέτρηση σε δημοψήφισμα για το μέλλον της Δυτικής Οχθης. Κατ' αρχάς, πολλοί ερμήνευσαν την επικράτηση του «Καντίμα», έστω και με λιγότερες έδρες από ό,τι αναμενόταν, ως λαϊκή έγκριση της τακτικής των μονομερών αποχωρήσεων που εισήγαγε ο Αριέλ Σαρόν, αποσύροντας στρατεύματα και εποίκους από τη Λωρίδα της Γάζας τον περασμένο Αύγουστο.

Τότε, τόσο η Παλαιστινιακή Αρχή όσο και πολλοί αναλυτές είχαν επισημάνει ότι, ασχέτως του θετικού στοιχείου της αποχώρησης μιας κατοχικής δύναμης, ο μονομερής χαρακτήρας της απόφασης δημιουργούσε ένα προηγούμενο, που η ισραηλινή ηγεσία θα επιδίωκε να αξιοποιήσει. Αν και ο Σαρόν ουδέποτε μίλησε ανοιχτά για μονομερή αποχώρηση από τη Δυτική Οχθη, έθεσε, εμμέσως πλην σαφώς, το ζήτημα όταν προχώρησε στην απόσχισή του από το Λικούντ, υποστηρίζοντας ότι «δεν μπορούσε πλέον να αντέξει τους περιορισμούς που του επιβάλλονταν στο χειρισμό της διαδικασίας με τους Παλαιστινίους», καθώς είναι γνωστό ότι η αποχώρηση από τη Γάζα προκάλεσε βαθύ διχασμό στο κόμμα, του οποίου τα μέλη, σε εσωτερικό δημοψήφισμα, δεν την ενέκριναν.

Ο Ολμέρτ έθεσε το ζήτημα απροκάλυπτα. Ξεκαθάρισε ότι η συνοριακή γραμμή θα είναι κατά μήκος του διαχωριστικού τείχους που ανεγείρεται στη Δυτική Οχθη, δηλαδή θα οδηγεί στην προσάρτηση επιπλέον παλαιστινιακών εδαφών (περίπου ένα 11%), στα οποία βρίσκονται όλα τα μεγάλα εποικιστικά συγκροτήματα αλλά και οι πλουσιότεροι υδάτινοι πόροι, ενώ καντονοποιείται το παλαιστινιακό έδαφος που απομένει. Επίσης, προσαρτάται η ανατολική Ιερουσαλήμ, προοπτική που θα προκαλέσει αντιδράσεις στον ευρύτερο μουσουλμανικό χώρο αφού στο έδαφός της βρίσκεται ο τρίτος ιερότερος τόπος του Ισλάμ, το τέμενος αλ Ακσα.

Αν και ο Ολμέρτ δήλωσε έτοιμος για συνομιλίες με τους Παλαιστινίους (εφόσον φυσικά η «Χαμάς» υλοποιήσει τους όρους που της έχουν τεθεί και από το Κουαρτέτο, δηλαδή αναγνώριση του Ισραήλ και των υπαρχόντων ισραηλινο-παλαιστινιακών συμφωνιών, αποκήρυξη της βίας), κατέστησε σαφές ότι δεν προτίθεται να διαπραγματευτεί για το περιεχόμενο της αποχώρησης αλλά για τον τρόπο. Από αυτό προκύπτει η αίσθηση ότι η ισραηλινή ηγεσία, για άλλη μια φορά, περιφρονώντας προκλητικά όλες τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το λεγόμενο «διεθνές δίκαιο», είχε λάβει αποφάσεις, τις οποίες θα υλοποιούσε ασχέτως των αποτελεσμάτων των παλαιστινιακών εκλογών. Φαίνεται, απλώς, ότι η εκλογή της «Χαμάς» αξιοποιείται ως ένα ακόμη πρόσχημα. Πόσο μάλλον, που μέχρι σήμερα, ουδείς έχει πιέσει το Ισραήλ να εφαρμόσει όλα όσα παραβιάζει εδώ και δεκαετίες.

Η προοπτική μερικής μονομερούς αποχώρησης από τη Δυτική Οχθη θα είναι ένας από τους βασικούς άξονες των διαβουλεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης. Αρχικώς είχε εκτιμηθεί ότι το «Καντίμα» θα προσανατολιζόταν στην αναζήτηση κυβερνητικών εταίρων, μάλλον, μεταξύ του Εργατικού Κόμματος, του κόμματος των Συνταξιούχων, του «κεντροαριστερού» Μέρετζ, ή ακόμη και των αραβικών κομμάτων, προκειμένου να διασφαλίσει τη συναίνεσή τους στο σχέδιο.

Εντούτοις, το ενδεχόμενο αυτό έχει δύο «αγκάθια»: το Εργατικό κόμμα, το Μέρετζ και τα αραβικά διαφωνούν με το μονομερή χαρακτήρα της αποχώρησης (το Εργατικό και το Μέρετζ, πάντως, δεν έχουν σαφώς διαφωνήσει με τη χάραξη των συνόρων κατά μήκος του τείχους και όχι στα όρια του '67). Επιπλέον, τα τρία αυτά κόμματα μαζί και με το κόμμα των Συνταξιούχων (και αυτό είναι το κύριο) προβάλλουν ιδιαιτέρως τα κοινωνικά και οικονομικά τους αιτήματα, που ουδόλως συνάδουν με τις αντίστοιχες θέσεις του «Καντίμα».

Ενδεικτικό είναι ότι ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος, Αμίρ Περέτζ, έχει ήδη αποδυθεί σε επαφές με στελέχη αυτών των κομμάτων αλλά και του θρησκευτικού «Σας», προκειμένου να καταρτιστεί μια «κοινή κοινωνική ατζέντα» με βασικούς πυλώνες την αύξηση του κατώτερου μισθού, την ενίσχυση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και περίθαλψης, την αύξηση των συντάξεων κλπ. Γι' αυτό, άλλωστε, ο Περέτζ φέρεται αποφασισμένος να διεκδικήσει, σε περίπτωση κυβερνητικής συνεργασίας, το υπουργείο Οικονομικών, ενώ δεν αποκλείεται, αν εξασφαλίσει μια ευρεία συναίνεση, να θέσει ακόμη και ζήτημα πρωθυπουργίας σε μια προσπάθεια άσκησης περαιτέρω πίεσης για την αποδοχή των προγραμματικών του θέσεων.

Λίγα 24ωρα μετά την εκλογική αναμέτρηση, ο Ολμέρτ φερόταν διατεθειμένος να αναζητήσει συμμάχους προς τα δεξιά του, ακόμη και αν πρόκειται για το ακροδεξιό «Γίσραελ Μπεϊτένου», εκτιμώντας ότι σταδιακά μπορεί να καμφθεί η αντίρρησή του για τη μερική μονομερή αποχώρηση από τη Δυτική Οχθη, όταν πειστεί, προφανώς, ότι θα είναι προς όφελος του Ισραήλ και των μεγάλων εποικιστικών συγκροτημάτων. Επιπλέον, η πολιτική του στον εσωτερικό τομέα δε διαφέρει από τις βασικές αρχές της απελευθέρωσης της αγοράς, των περικοπών και της λιτότητας που πρεσβεύει και το «Καντίμα».

Με όλα τα κυβερνητικά σενάρια ανοιχτά, λοιπόν, τα ισραηλινά κόμματα της άρχουσας τάξης εισέρχονται σε μια μακρά περίοδο διαβουλεύσεων, που είναι σαφές ότι δεν πρόκειται να επηρεάσει τις πάγιες θέσεις των ισραηλινών ηγεσιών απέναντι στους Παλαιστινίους, οι οποίες έχουν αποδειχτεί ότι μόνο σε ενίσχυση του κύκλου αίματος οδηγούν.