Το Μεξικό γύρισε την περασμένη Κυριακή σελίδα, ισχυρίστηκαν πολλοί, καθώς εξοστράκισε στο «πυρ το εξώτερον» το κόμμα που ήταν συνυφασμένο όχι μόνο με την κυβέρνηση, αλλά το ίδιο το κράτος και τη χώρα για τα τελευταία 71 χρόνια. Το «Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα» (PRI), που προήλθε ως «φυσική και λογική συνέχεια» της αστικοδημοκρατικής επανάστασης που ηγήθηκε ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, πέρασε πια σε δεύτερο ρόλο, παραδίνοντας τη σκυτάλη της εξουσίας στο συντηρητικό «Κόμμα Εθνικής Δράσης» (ΡΑΝ), αφού έχασε την προεδρία και υπέστη συντριπτικές ήττες και στις κοινοβουλευτικές και τοπικές εκλογές. Μια «ιστορική νίκη» όπως χαρακτηρίστηκε...

Ιστορική νίκη, όχι μόνο για τον παραγκωνισμό του κόμματος -που το καθιστούσε το μακροβιότερο καθεστώς του 20ού αιώνα, αλλά και για την οριστική μετάβαση σε μία «άλλη εποχή». Μια νίκη που θα λειτουργήσει ως καταλύτης όχι μόνο για τη μεγαλύτερη και πιο πολυάνθρωπη χώρα του ισπανόφωνου κόσμου -ο πληθυσμός του Μεξικού υπερβαίνει σήμερα τα 100 εκατομμύρια άτομα- αλλά και για την υπόλοιπη Λατινική Αμερική.

Το «πέρασμα στην άλλη εποχή» θα γίνει με ηγέτη αυτή τη φορά το νικητή των εκλογών Βινσέντε Φοξ του ΡΑΝ -πρώην πρόεδρος της «Κόκα - Κόλα» και κυβερνήτης της πολιτείας Γκουαναχουάτο- ο οποίος κατόρθωσε να ξεπεράσει και τις προβλέψεις των σφυγμομετρήσεων, αφού σύμφωνα με τα αποτελέσματα απέσπασε το 44%, έναντι μόλις 34% του υποψήφιου του PRI, Φρανσίσκο Λαμπαστίδα, και 16,9% του υποψήφιου του «Κόμματος της Δημοκρατικής Επανάστασης» (PRD), Καουατεμόκ Κάρδενας. Το ΡΑΝ κατάφερε επίσης να αποσπάσει την πρωτοκαθεδρία για τις 22 από το σύνολο των 34 Πολιτειών, σε σύγκριση με τις 9 του PRI και μόλις μίας για το PRD. Οσο για το Κογκρέσο, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα αποτελέσματα, το PRI έρχεται και πάλι πρώτο με 38% των ψήφων, το PAN ακολουθεί με 36% και το PRD με 19%. Κανένα κόμμα όμως δε φαίνεται να εξασφαλίζει την πλειοψηφία στο Κογκρέσο και ο Φοξ έκανε την «αναγκαία χειρονομία» αφού δήλωσε ότι προτίθεται να αναζητήσει συμμαχίες με άλλα κόμματα. Αυτό ήταν και το απαραίτητο και επιζητούμενο για τη μετάβαση στην «άλλη εποχή».

Το άρωμα της «άλλης εποχής» έγινε απολύτως φανερό κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, όπου το θέμα που μονοπώλησε το ενδιαφέρον ήταν η δίκαιη εκλογική διαδικασία. Είναι σε όλους γνωστό, στην κοινή γνώμη του Μεξικού, ότι τόσο η Ουάσιγκτον όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν επρόκειτο να αποδεχτούν καμία απόπειρα αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος, όπως είχε γίνει αντιστοίχως το 1988, όπου ο υποψήφιος του αποσχισθέντος τμήματος του PRI, o Καουτεμόκ Κάρδενας, ήταν ο νικητής αλλά δεν είχε γίνει ποτέ πρόεδρος. Τότε οι ΗΠΑ και τα διεθνή πιστωτικά ιδρύματα σιώπησαν, μια και η προοπτική εκλογής ενός σχετικά πιο ριζοσπαστικού προέδρου πιθανά δυσχέραινε τους σχεδιασμούς που είχαν τεθεί σε εφαρμογή.

To Μεξικό πέρασε επιτυχώς το «τεστ δημοκρατίας», όπως είχε χαρακτηρίσει τις τριπλές εκλογές της 2ας Ιούλη σε πρόσφατο άρθρο του, στους «Νιου Γιορκ Τάιμς», ο Περουβιανός συγγραφέας Μάριο Βάργκας Γιόσα.

Το «τεστ δημοκρατίας» αφορούσε αν οι εκλογές θα αποτελούσαν μια διαυγή και ανόθευτη δημοκρατική διαδικασία, καθώς το Επαναστατικό Θεσμικό Κόμμα (PRI) παρέμεινε «καρφωμένο στην εξουσία» επί 71 χρόνια, έχοντας κερδίσει 14 διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, σχεδόν χωρίς εξαιρέσεις και παραλλαγές, όλες «στημένες». Φυσικά όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτή την εκλογική διαδικασία είχαν «προετοιμαστεί» για να περάσουν τις «εξετάσεις». Το πρώτο βήμα έγινε όταν για πρώτη φορά στην ιστορία του PRI αντί ο απερχόμενος πρόεδρος -σε αυτή την περίπτωση ο Ερνέστο Ζεντίγιο- να χρίσει προσωπικά ο ίδιος τον υποψήφιο πρόεδρο, αυτός εκλέχτηκε από το Συνέδριο του Κόμματος σε μία διαδικασία μάλλον διάτρητη. Εξάλλου, ο υποψήφιος του κυβερνώντος κόμματος, ο Φρανσίσκο Λαμπαστίδα, πρώην κυβερνήτης της πολιτείας Σιναλόα, έχει ένα δύσκολο δίλημμα: ή να χάσει τις εκλογές, ώστε η χώρα του επιτέλους να «απελευθερωθεί από το ζυγό» του PRI, ή να καταγάγει μια πύρρεια νίκη, που όλοι θα θεωρούσαν πλαστή. Ο ίδιος, δήλωνε ότι πρώτος στόχος του αν εκλεγεί «θα είναι να εργαστεί για τον εκδημοκρατισμό του συστήματος και να καταπολεμήσει τη διαφθορά».

Ετσι, το «αναμενόμενο» έγινε και για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, υποψήφιος του PRI, ο Λαμπαστίδα, λίγες ώρες μετά τις εκλογές έκανε δηλώσεις όχι νικητή, αλλά ηττημένου, αποδεχόμενος την πανωλεθρία που υπέστη το κόμμα του και συγχαίροντας τον Βινσέντε Φοξ και το συντηρητικό «Κόμμα Εθνικής Δράσης» για τη νίκη τους.