ΠΑΡΙΣΙ. -

Το ΝΑΤΟ και η Ρωσία υπέγραψαν χτες στο Παρίσι σε πανηγυρική τελετή στο μέγαρο των Ηλυσίων την "ιστορική συμφωνία", που θα διέπει τις μεταξύ τους σχέσεις και θα αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της συνεργασίας για την ασφάλεια στην Ευρώπη. Στην πανηγυρική τελετή, την οποία άνοιξε με ομιλία του ο Πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ, παραβρέθηκαν οι ηγέτες και εκπρόσωποι των 16 χωρών - μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας. Τη λεγόμενη "Ιδρυτική Πράξη" (έγγραφο 16 σελίδων) υπέγραψαν ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα. Μετά τις ομιλίες του Σιράκ, του Γιέλτσιν και του ΓΓ του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα, οι υπόλοιποι δεκαπέντε ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ, με επικεφαλής τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, εκφώνησαν με τη σειρά τους ένα σύντομο λόγο. Καταλήγοντας την ομιλία του, ο Σιράκ είπε: "Σήμερα οικοδομούμε την ειρήνη. Γυρίζουμε τη σελίδα μισού αιώνα ασυνεννοησίας, αντιπαράθεσης και διαίρεσης της ηπείρου μας".

Από τη μεριά του, ο Γιέλτσιν, μιλώντας στη διάρκεια της τελετής, επανέλαβε την αντίθεση της χώρας του στην επικείμενη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, τόνισε, ωστόσο, ότι η "Ιδρυτική Πράξη" αποτελεί "νίκη της λογικής". Επίσης, ο Γιέλτσιν, προκαλώντας την έκπληξη και τα χειροκροτήματα των παριστάμενων ηγετών δήλωσε ότι πήρε την απόφαση "να απομακρυνθούν όλες οι πυρηνικές κεφαλές που στρέφονται κατά των χωρών, οι ηγέτες των οποίων κάθονται γύρω απ' αυτό το τραπέζι". Σχετικά μ' αυτή την απροσδόκητη ανακοίνωση του Γιέλτσιν, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Σεργκέι Γιαστζέμπσκι διευκρίνισε αργότερα στους δημοσιογράφους ότι ο Πρόεδρος Γιέλτσιν εννοούσε ότι θα αφαιρεθούν οι πυρηνικές κεφαλές από τους ρωσικούς πυραύλους που σκοπεύουν τα κράτη, τα οποία υπέγραψαν την "Ιδρυτική Πράξη" ΝΑΤΟ - Ρωσίας. Πρόσθεσε ότι η ανακοίνωση αυτή αποτελεί μια κίνηση καλής θέλησης και πως ο Πρόεδρος, πράγματι, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο απομάκρυνσης των πυρηνικών κεφαλών από τους πυραύλους στο μέλλον.

Η "Ιδρυτική Πράξη" της συμφωνίας, που για τους τέσσερις μήνες της διαπραγμάτευσής της αποτέλεσε το αντικείμενο οξύτατης αντιπαράθεσης, διανοίγει σε οριακό βαθμό το δρόμο για την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ενάμιση μήνα πριν τη Σύνοδο της Μαδρίτης (8 - 9 Ιούλη), κατά την οποία θα αποφασιστεί ποιες πρόκειται να είναι οι πρώτες χώρες, που θα ενταχθούν στη δομή του ΝΑΤΟ.

Κύρια παράμετρος των μελλοντικών σχέσεων Ρωσίας - ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την "Ιδρυτική Πράξη", είναι η δημιουργία ενός μόνιμου, κοινού Συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ρωσίας, με έδρα τις Βρυξέλλες, έργο του οποίου θα είναι η συμμετοχή της Μόσχας στη λήψη ορισμένων αποφάσεων του ΝΑΤΟ. Με τη διαφορά ότι η Ρωσία δε θα διαθέτει κανένα δικαίωμα "βέτο" στις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ.

Στο μεταξύ, οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ συναντώνται την Πέμπτη και την Παρασκευή στην πόλη Σίντρα της Πορτογαλίας, για να εξετάσουν τις υποψηφιότητες των 12 ανατολικοευρωπαϊκών χωρών που θέλουν να ενταχθούν στη Συμμαχία. Οι υπουργοί αναμένεται, πάντως, να εγκρίνουν τις υποψηφιότητες της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Ουγγαρίας. Οι υποψηφιότητες της Ρουμανίας και της Σλοβενίας έχουν διχάσει τα μέλη του ΝΑΤΟ. Η Γερμανία θεωρεί ότι για πρακτικούς λόγους δεν είναι δυνατή η άμεση ένταξη της Ρουμανίας και της Σλοβενίας. Αντίθετα, άλλες χώρες - μέλη με επικεφαλής τη Γαλλία πιστεύουν ότι η ένταξη και των δύο αυτών χωρών θα βοηθήσει στην επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στο βορρά και το νότο της Συμμαχίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία δεν έχουν εκφράσει ακόμα άποψη για το μέλλον της Ρουμανίας και της Σλοβενίας.

Οπως είναι γνωστό, η Ρωσία αντιδρά έντονα στην προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, κυρίως των Βαλτικών χωρών (Λιθουανία, Εσθονία και της Λετονία) και είναι εξοργισμένη από την άρνηση του ΝΑΤΟ να αποκλείσει μελλοντική ένταξή τους.