Σημαντική αύξηση των δαπανών των νοικοκυριών για στέγαση, για υγεία και εκπαίδευση, μεταφορές και επικοινωνίες κατέγραψαν οι υπηρεσίες της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας (ΕΣΥΕ) μεταξύ των ετών 1988 και 1994, στα πλαίσια της κατάρτισης του νέου τιμάριθμου. Αντίθετα την ίδια περίοδο τα νοικοκυριά μείωσαν τις δαπάνες τους για διατροφή, ένδυση και υπόδηση, αναψυχή και πολιτιστικές δραστηριότητες.

Η αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς των νοικοκυριών αποτυπώνει σε ένα βαθμό την εφαρμογή της νεοσυντηρητικής πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, στα πλαίσια των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει τα δύο αυτά κόμματα απέναντι στην οικονομική ολιγαρχία της χώρας και το διεθνή παράγοντα.

Είναι η περίοδος όπου υπάρχει σωρεία "απελευθερώσεων" των διαφόρου τύπου αγορών, γεγονός που οδήγησε στην άνοδο των τιμών βασικών καταναλωτικών εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Παράλληλα η ολική ή μερική ιδιωτικοποίηση τομέων δημόσιου συμφέροντος, πολιτική η οποία εκδηλώθηκε με διάφορους τρόπους (π. χ. λειτουργία κρατικών επιχειρήσεων με τα λεγόμενα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, η υποκατάσταση υπηρεσιών κρατικών από ιδιωτικές εταιρίες), οδήγησε τελικά σε αύξηση των δαπανών των εργαζομένων στους τομείς αυτούς.

Ο πίνακας των 12 ομάδων εμπορευμάτων και υπηρεσιών που παρακολουθεί η ΕΣΥΕ για τη μηνιαία κατάρτιση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, και τον οποίο παρουσιάζουμε, είναι αρκετά αποκαλυπτικός για τις επιδράσεις της οικονομικής πολιτικής στην καταναλωτική συμπεριφορά των ελληνικών νοικοκυριών. Κι όχι μόνο αυτό. Δείχνουν παράλληλα το πόσο στρεβλή εικόνα παρουσιάζει ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, επί του οποίου υποτίθεται ότι υπολογίζονταν οι εισοδηματικές αυξήσεις που δίνονταν όλα τα τελευταία χρόνια. Οι 12 αυτές ομάδες αθροιζόμενες μας δίνουν πάντα τον αριθμό 1.000. Στις 1.000 δηλαδή δραχμές τόσα ξοδεύει μια οικογένεια για διατροφή, τόσα για στέγαση κλπ.

Πάντα με την επιφύλαξη των μέσων όρων που χρησιμοποιεί η στατιστική, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση του πίνακα είναι τα ακόλουθα:

Η ομάδα διατροφής μεταξύ των ετών 1988 και 1994 μειώθηκε κατά 18 περίπου μονάδες. Η τάση αυτή γενικώς χαρακτηρίζεται σαν θετική. Αυτό όμως που δημιουργεί απορία είναι ότι την εξεταζόμενη αυτή περίοδο τα λαϊκά εισοδήματα υπέστησαν σημαντική μείωση και η μείωση των δαπανών για είδη διατροφής είναι συνήθως η τελευταία λύση για νοικοκυριά με χαμηλά και μειούμενα εισοδήματα.

Απόλυτα εξηγήσιμη είναι η άνοδος των δαπανών για στέγαση,υγεία,μεταφορές,επικοινωνίες και εκπαίδευση.Ολοι σχεδόν αυτοί οι τομείς γεύτηκαν τα αγαθά της "απελεύθερωσης", κάτι που οδήγησε σε άνοδο των τιμών. Η άνοδος των δαπανών για επικοινωνίες, όπου παρατηρείται σημαντική αύξηση των αγορών ιδιωτικών αυτοκινήτων, απλώς καταδεικνύει τις αρνητικές συνέπειες των καταναλωτικών προτύπων, που μέσω των διαφημίσεων αλλά και άλλων μέσων επιχειρείται να επιβληθούν στους απροστάτευτους αγοραστές.