"Σκοπός της λειτουργίας των Φοιτητικών Εστιών είναι η προσφορά ευκαιριών και διευκολύνσεων στη σπουδάζουσα νεολαία της πατρίδας μας, για καλύτερους όρους σπουδών και διαβίωσης". Αυτό αναφέρει ο κανονισμός λειτουργίας των Φοιτητικών Εστιών που υπάγονται στο Εθνικό Ιδρυμα Νεότητας. Ομως, δυστυχώς, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τη θεωρία. Μάλιστα, όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι ο φοιτητές που διαμένουν στις Εστίες της Θεσσαλονίκης, καθημερινά περικόπτονται όλο και περισσότερο οι παροχές από το κράτος, με αποτέλεσμα τη συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας ζωής μέσα σ' αυτές.

Πρόσφατο παράδειγμα είναι η προωθούμενη αλλαγή του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Εστιών, που επιχειρεί να δώσει λύση στα οικονομικά προβλήματα, βάζοντας τους φοιτητές, εκτός από την ετήσια εγγύηση των 18.000 δραχμών, να πληρώνουν και μηνιαίο ενοίκιο. Μέχρι στιγμής πάντως οι φοιτητές, μέσα από αγώνες, καταφέρνουν να προασπίζουν κεκτημένα δικαιώματά τους και, όπως δηλώνουν, δε θα αποδεχτούν την εφαρμογή του νέου μέτρου που ουσιαστικά καταργεί τη δωρεάν σίτιση και στέγαση. Συνείδηση, όμως, όλων είναι πως υπάρχει ειλημμένη απόφαση για σταδιακή περικοπή όλων των παροχών, στο πλαίσιο της προσπάθειας ιδιωτικοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Συνολικά, οι πέντε Φοιτητικές Εστίες της Θεσσαλονίκης διαθέτουν 1.750 δωμάτια (κυρίως μονόκλινα), τα οποία πρέπει να καλύψουν τις ανάγκες, όσων - από τις 60.000 συνολικά φοιτητές που σπουδάζουν στην πόλη - αδυνατούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά στις ανάγκες σίτισης και στέγασης.

Οι Α, Β και Γ Εστίες έχουν χτιστεί πριν από 30 χρόνια, ενώ η Δ στεγάζεται σε κτίριο πολύ παλιότερης κατασκευής. Η πιο καινούρια είναι αυτή που βρίσκεται στην Καλαμαριά και έγινε το 1985. Οι ανάγκες, όμως, κάθε χρόνο αυξάνονται. Για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος που διανύουμε υποβλήθηκαν 572 αιτήσεις και έγιναν δεκτές μόνο οι 327.

Οι υπάρχουσες Εστίες, όμως, δεν είναι ό,τι καλύτερο για τη διαβίωση των φοιτητών. Οι κακοσυντηρημένες υδραυλικές εγκαταστάσεις, οι καταστραμμένοι από την υγρασία πάγκοι στους κοινόχρηστους χώρους, τα ξεκολλημένα πλακάκια, η υγρασία στους τοίχους και το ελάχιστο ηλεκτρικό ρεύμα, είναι η εικόνα που επικρατεί στα κτίρια. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, αν τεθούν ταυτόχρονα σε λειτουργία δύο αερόθερμα σε δύο διαφορετικά δωμάτια του ίδιου ορόφου, πέφτουν οι ασφάλειες. Θέρμανση έχουν δύο ώρες το πρωί και δύο το βράδυ. Ομως και το ζεστό νερό θεωρείται πολυτέλεια, αφού παρέχεται συνολικά τέσσερις ώρες τη μέρα. Στην Α, Β και Γ Εστία αναλογεί μόνο ένα μπάνιο σε 15 δωμάτια.

Η καθαριότητα αποτελεί άλλο ένα στοιχείο της εγκατάλειψης. Οι καθαρίστριες διαρκώς μειώνονται, αφού δεν αναπληρώνονται όσες συνταξιοδοτούνται, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι τουαλέτες να μένουν ακαθάριστες για τρεις και τέσσερις μέρες. Οπως καταγγέλλουν τα μέλη του ΔΣ του Συλλόγου Φοιτητών Εστιών, κάποτε γινόταν απολύμανση στους ορόφους, τώρα γίνεται σπάνια και μόνο στις τουαλέτες. Αρκεί να αναφέρουμε ότι συνολικά οι καθαρίστριες δεν ξεπερνούν τις 20 και πρόσφατα αποφασίστηκε, η καθαριότητα της Γ Εστίας να δοθεί σε ιδιώτη εργολάβο. Αλλος ένας τομέας, λοιπόν, μετά τα εστιατόρια, σταδιακά παραχωρείται σε ιδιώτες.

Παλιότερα υπήρχαν πλυντήρια και στεγνωτήρια στους ορόφους, τελευταία όμως έχουν εξαφανιστεί και οι φοιτητές, όταν δεν προλαβαίνουν να πάρουν σειρά για να πλύνουν στο μπάνιο, αναγκάζονται να πληρώνουν έξω. Καταργήθηκε ακόμη και το οργανωμένο ιατρείο, όπου υπήρχε γιατρός και νοσοκόμα.

Ακόμη και στο φαγητό (που αρκετές φορές είναι κακής ποιότητας) γίνονται περικοπές. Για πρωινό ούτε που συζητάνε, ενώ τα Σαββατοκύριακα τρώνε μόνο μεσημέρι και για το βράδυ παίρνουν κονσέρβα. Το καλοκαίρι, όσοι αναγκάζονται να μείνουν στις Εστίες για διάφορους λόγους, δε δικαιούνται ούτε φαγητό, μα ούτε και ζεστό νερό.

Τώρα, μάλιστα, που η σίτιση πέρασε στο Εθνικό Ιδρυμα Νεότητας, αναμένονται ακόμη μεγαλύτερες περικοπές, αφού τα κονδύλια είναι πολύ μικρά. Αρκεί να αναφέρουμε πως εδώ και χρόνια το ημερήσιο κουπόνι σίτισης είναι καθηλωμένο στις 400 δραχμές.

Ο Γ. Ξοπολίδης,μέλος του Συλλόγου Εστιακών Φοιτητών, αναφέρει: "Καθημερινά είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε παραστάσεις στη Διεύθυνση, γιατί προσπαθεί να λύσει όλα τα προβλήματα με τη λογική της ανταποδοτικότητας". Κοινώς παραδεκτό είναι πως οι ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή και προσωπικό είναι μεγάλες και η Διεύθυνση δεν παίρνει μέτρα για τη λύση των προβλημάτων που δημιουργούνται.

Οπως αναφέρει ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στις Φοιτητικές ΕστίεςΓιάννης Τζημαγιώργης,οι εργαζόμενοι δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών και την άμεση αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων προκύπτουν. "Συνολικά διοικητικό, τεχνικό και προσωπικό καθαριότητας είμαστε 130 άτομα. Εδώ και χρόνια έχουμε επισημάνει στη Διεύθυνση τις σοβαρές ελλείψεις σε τεχνικό προσωπικό και καθαρίστριες, όμως δεν κάνει τίποτε για να τις αντιμετωπίσει". Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μαραγκοί. Από τους τρεις που υπάρχουν, σε ένα μήνα οι δύο θα βγουν στη σύνταξη και ακόμη δεν έχει γίνει καμία κίνηση για την κάλυψη των θέσεων. Αλλο παράδειγμα είναι αυτό με τους τηλεφωνητές, που αναγκάζονται να παίζουν και το ρόλο του φύλακα. Ετσι στη Δ Εστία, για παράδειγμα, δεν υπάρχει τηλεφωνητής μέχρι το μεσημέρι, γιατί ένας από αυτούς θα πρέπει να εργάζεται το βράδυ ως φύλακας του κτιρίου. Πέρα όμως από το προσωπικό, μειώνονται και τα χρήματα. Οπως λέει ο Γ. Τζημαγιώργης, "δεν υπάρχουν χρήματα για να γίνει σωστή συντήρηση των Εστιών, με αποτέλεσμα χρόνο με το χρόνο να ρημάζουν".

Ο Β. Τόλης, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου, καταγγέλλει πως το καλοκαίρι οι Εστίες μετατρέπονται σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους φοιτητές που έρχονται από άλλες χώρες μέσω των προγραμμάτων φιλοξενίας και ανταλλαγής. "Και αυτό γίνεται γιατί οι Εστίες πληρώνονται για τα δωμάτια. Ετσι, βλέπουμε τους ξένους φοιτητές στο διάστημα που φιλοξενούνται στις Εστίες να έχουν καλύτερες συνθήκες διαμονής και διατροφής". Για την εξυπηρέτηση αυτών των αναγκών, πολλές φορές διακόπτεται το καλοκαίρι η διαμονή των Ελλήνων φοιτητών.

Προβλήματα υπάρχουν και με τους αλλοδαπούς φοιτητές, που δικαιούνται συνολικά μαζί και με τους Κύπριους το 8% των δωματίων. Μέχρι πριν 6 χρόνια, το ποσοστό εισαγωγής των αλλοδαπών στις σχολές ήταν 4,5%, ενώ σήμερα μειώθηκε στο μισό.

Τέλος, άλλο σημαντικό ζήτημα, το οποίο καλούνται να αντιμετωπίσουν οι φοιτητές είναι ο περιορισμός του χρόνου παραμονής τους στις Εστίες μέχρι το τέλος του προγράμματος σπουδών του τμήματος που φοιτούν. Αυτό δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα, ιδίως σε εκείνη την κατηγορία των φοιτητών που είναι αναγκασμένοι να εργάζονται ταυτόχρονα με τις σπουδές τους, γεγονός που τους οδηγεί σε καθυστέρηση της αποφοίτησής τους.

"Ολα τα παραπάνω προβλήματα, αναφέρει ο φοιτητής Ν. Καπούλας, είναι άμεσα συνδεδεμένα με την πολιτική υποβάθμισης της εκπαίδευσης, που εφαρμόζουν χρόνια τώρα οι κυβερνήσεις και εντάσσεται στο πλαίσιο των αποφάσεων της ΕΕ. Εμείς ως φοιτητές θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και μόρφωσης, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% και να παλεύουμε για την κατοχύρωση και αναβάθμιση της τριτοβάθμιας δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης. Δε βλέπουμε να υπάρχει άλλος δρόμος για να ανατρέψουμε τα σχέδια που στόχο έχουν την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης". Αννα ΑΝΑΝΙΑΔΟΥ