ΑΓΚΥΡΑ. -

Η κυβέρνηση του Μεσούτ Γιλμάζ δείχνει να ρισκάρει, σε αρκετά και διαφορετικά μέτωπα. Αν πετύχει, θα εδραιώσει τη θέση της. Αν όχι, θα κατακρημνιστεί...

-Πρώτο μέτωπο, το Κουρδικό ζήτημα. Πριν λίγο καιρό, με αφορμή την κουρδική γιορτή του Νεβρόζ, ο Γιλμάζ επιχείρησε διπλωματική προσέγγιση των μετριοπαθών κουρδογενών. Μίλησε για άρση της απαγόρευσης χρήσης της γλώσσας τους και για άρση της απαγόρευσης εκπομπής κουρδικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Ουσιαστικά, υποσχέθηκε την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος των πιο διαλλακτικών Κούρδων. Αυτό ήταν το... "καρότο". Ακολούθησε το "μαστίγιο": Η "καθιερωμένη" ετήσια επιχείρηση του στρατού κατά των αυτονομιστών κουρδογενών του Εργατικού Κόμματος των Κούρδων, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Και, μέχρι στιγμής, εξελίσσεται σε νίκη του στρατού, τη μεγαλύτερη των τελευταίων χρόνων. Χτες, ο αριθμός των νεκρών Κούρδων ανταρτών είχε φτάσει τους 91, ενώ οι απώλειες των κυβερνητικών δυνάμεων τους 27.

Οι μάχες συνεχίζονταν χτες με σφοδρότητα στις επαρχίες Τουντσελί, Μπινγκόλ, Σιρτ και Μαρντίν. Ενας στόχος της επιχείρησης είναι να εξοντωθούν 300 μαχητές που εδρεύουν σε ένα ορεινό στρατόπεδο, κοντά στο Ντιγιαρμπακίρ. Κατά τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Ναχίτ Μεντεσέ, οι Κούρδοι "κάνουν τις τελευταίες τους προσπάθειες για να διατηρηθούν σε αυτή τη ζώνη, αλλά θα σαρωθούν"...

Παραμένει αμφίβολο αν ο ηγέτης του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, θα διατάξει τις δυνάμεις του να παύσουν τη μονομερή ανακωχή που είχε κηρύξει το Δεκέμβρη. Αν το πράξει, ο "εσωτερικός εμφύλιος" της Τουρκίας θα μετατραπεί σε ολομέτωπη σύγκρουση μέχρις ενός.

Η επιχείρηση του τουρκικού στρατού, η οποία ονομάζεται "Γεράκι", αποτελεί ρίσκο για την κυβέρνηση Γιλμάζ στο εξής: Αν πετύχει, η κυβέρνηση θα βρεθεί σε θέση ισχύος έναντι συλλήβδην των Κούρδων. Αν αποτύχει, ή αν οι Κούρδοι απαντήσουν με εκτενή τρομοκρατική βία στη βία, η κυβέρνηση θα βρεθεί προ αδιεξόδου. Και, ασφαλώς, οι υποσχέσεις Γιλμάζ για άρση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης θα πάνε... περίπατο.

-Δεύτερο μέτωπο, οι σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο. Οι αντιδράσεις των αραβικών κρατών της Μέσης Ανατολής, όσον αφορά τη συμφωνία - "φάντασμα", με το Ισραήλ (κατά τους Ισραηλινούς, καθόλου φάντασμα... ), για αμοιβαία χρήση στρατιωτικών αεροδρομίων και εναέριου χώρου, οξύνονται διαρκώς.

Στις φωνές που καταδικάζουν τη συμφωνία αυτή προστέθηκαν χτες αυτές της Λιβύης, του Ιράκ και του Ιράν. Το υπουργείο Αραβικής ενότητας της Λιβύης εξέδωσε χτες ένα ανακοινωθέν, με το οποίο χαρακτηρίζει τη συμφωνία ενάντια "στα συμφέροντα του αραβικού έθνους και των Μουσουλμάνων", ενώ το Ιράν διά στόματος του υπουργού των Εξωτερικών, Αλί Ακμπάρ Βελαγιατί, τόνισε ότι η συμφωνία είναι "πολύ θλιβερή".

Πάντως, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις αντιδράσεις από τη Συρία και τους υπόλοιπους ισχυρούς του αραβικού κόσμου, η Τουρκία μίλησε για "εκπαιδευτική συνεργασία" και όχι συμμαχία. Ενώ, παράλληλα, ανώτερος αξιωματούχος της τουρκικής διπλωματίας, ο οποίος μετέβη στην Τεχεράνη για συνομιλίες διαβεβαίωσε την ιρανική ηγεσία ότι "δε θα επιτρέψει στο σιωνιστικό καθεστώς να χρησιμοποιήσει τον εναέριο χώρο και τις βάσεις της" (η διατύπωση ανήκει στο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων ΙΡΝΑ).

Η υπόθεση της συμφωνίας διογκώθηκε υπέρμετρα, αλλά η βάση της είναι υπαρκτή. Το "ρίσκο" που ανέλαβε η τουρκική ηγεσία (διά... χειρός του Προέδρου Ντεμιρέλ, ο οποίος την υπέγραψε) είναι να κερδίσει μεν την εύνοια του Ισραήλ, αλλά να χάσει τα όποια ερείσματά της στον αραβικό κόσμο και να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις της με τη Συρία...

-Τρίτο μέτωπο, η οικονομία. Η κυβέρνηση Γιλμάζ επιχειρεί με νύχια και με δόντια να φρενάρει τον καλπάζοντα πληθωρισμό και να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό. Ακόμα, να καταφέρει να βρει ζωτικό χώρο για τις τουρκικές επιχειρήσεις. Αν τα καταφέρει, οι οικονομικοί δείκτες δεν αποκλείεται να βελτιωθούν δραματικά. Ηδη, γράφει στο αμερικανικό περιοδικό "Business Week" από την Κωνσταντινούπολη ο Τζον Ντόξι, το χρηματιστήριο ανέβηκε κατά 41%. Αν όχι, λόγω π. χ. της αδύνατης πλειοψηφίας της στην τουρκική εθνοσυνέλευση, η οικονομία θα βουλιάξει...