Στην επαρχία της Σητείας, βορειανατολικά της Κρήτης, βρίσκεται τουλάχιστο δώδεκα αιώνες το φοινικόδασος Βάι. Μια περιοχή σπάνιας ομορφιάς, που δε συναντάς σ' άλλη τοποθεσία χώρας, λόγω ιδιαιτερότητας της χλωρίδας του, αλλά και του σημείου όπου αυτή φύεται. Τ' όνομά του οφείλεται απ' τα κλαδιά των φοινίκων που ονομάζονται βάγια ή βάια. Οσο για την προέλευσή του υπάρχουν πολλές εκδοχές. Υποστηρίζεται ότι οι Φοίνικες ήταν αυτοί που το έφτιαξαν ως οι πρώτοι άποικοι του Ιτάνο. Να σημειώσουμε ότι το δάσος βρίσκεται ανάμεσα σε δυο αρχαιολογικούς χώρους - Ιτάνο και Ελεία. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι Σαρακηνοί επιδρομείς, τον ένατο αιώνα, με αρχηγό τον Αμπού Χαφς Ομάρ, ήταν οι δημιουργοί του (σ. σ. γιατί είναι παραπάνω από σίγουρο τεχνητό). Ορισμένοι εξετάζουν την περίπτωση να έγινε από σπόρους του βασιλιά Μυθριδάτη. Η εγκυρότερη εκδοχή είναι αυτή που συσχετίζει την ύπαρξη του Βάι με τους Αιγύπτιους στρατιώτες επί βασιλείας Πτολεμαίου, όταν βρέθηκαν στην Κρήτη σαν σύμμαχοι των Ιτανίων, που βρίσκονταν σε διαμάχη με τους Πραίσιους και τους Ιεροπυτύνιους.

Σε μια βραχώδη έκταση, που καταλήγει σε μιας εξαιρετικής ομορφιάς παραλία, υπάρχουν χιλιάδες φοίνικες, που σε μεταφέρουν σε μια παραμυθένια τοποθεσία. Ολη η περιοχή, που βρίσκεται το δάσος, είναι μια φυσική εδαφολογική λεκάνη συγκέντρωσης των βρόχινων νερών. Τα υπόγεια νερά που σχηματίζονται αποτελούν τη δεξαμενή άντλησης νερών για τις ρίζες των δέντρων. Τα πλούσια υδατικά αποθέματα σε συνδυασμό με το μεγάλο ποσοστό ηλιοφάνειας συντελούν στην ανάπτυξη των φοινίκων. Αυτόν το φυσικό παράδεισο βάλθηκαν να ξεκάνουν, όπως θα δούμε αμέσως παρακάτω. Αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και σ' ένα κράτος, που το μόνο ενδιαφέρον του είναι η εξυπηρέτηση των πελατειακών σχέσεων και φυσικά η "παροχή υπηρεσιών" στα υψηλά - ξένα και εγχώρια - συμφέροντα, όλα μπορούν να συμβούν.

Τέλος της δεκαετίας του '50, όταν το κράτος της Δεξιάς ως μόνο μέλημα είχε τις διώξεις των αριστερών και την εκποίηση της εθνικής περιουσίας, μια σειρά αποφάσεων των τότε κυβερνήσεων, στα πλαίσια μιας λαϊκίστικης πολιτικής, έφεραν ανεπανόρθωτες ζημιές στο περιβάλλον. Μιλάμε για αποξηράνσεις λιμνών και παραχωρήσεις δασικών εκτάσεων για γεωργοκτηνοτροφική χρήση. Ετσι και στην περίπτωση στο Βάι. Πάνω από το 60% της έκτασης εκχερσώθηκε και διανεμήθηκε σε γεωργούς, αν και τα συγκεκριμένα εδάφη κατακλύζονται από νερά και ειδικά για γεωργική χρήση ήταν τελείως ακατάλληλα. Ομως κάτι τέτοια ήταν λεπτομέρειες για τους κυβερνώντες. Επρεπε να δείξουν ότι ενδιαφέρονται για το λαό! Τα χρόνια πέρασαν κι ο τουρισμός αναδείχτηκε η πρώτη (κι όπως προχωρά η αποβιομηχάνιση και η εγκατάλειψη της γεωργίας), η κύρια οικονομική δραστηριότητα της χώρας. Κάθε χώρος που διαθέτει πράσινο, καθαρά νερά κι όμορφες ακρογιαλιές μπαίνει στο μάτι του κυκλώνα. Δηλαδή των πάσης φύσης αεριτζήδων, που με ξενοδοχειακά συγκροτήματα - μαμούθ καταστρέφουν ό,τι βρεθεί στο διάβα τους. Καταπατώντας φυσικά κάθε έννοια νομιμότητας, με τις πλάτες της κεντρικής εξουσίας. Ολη η Ελλάδα τείνει να γίνει ένα απέραντο ξενοδοχείο για την αναψυχή των Βορειοευρωπαίων και Αμερικανοϊαπώνων επισκεπτών. Ετσι η περιοχή Βάι δε θα μπορούσε να μείνει έξω από το χορό.

Τα τελευταία χρόνια ένα τεράστιο πάρκινγκ έχει κατασκευαστεί (σ. σ. με άδεια τίνος;) μεταξύ δάσους και παραλίας, για να επαληθευτεί άλλη μια φορά το γεγονός που θέλει μια μερίδα - δυστυχώς μεγάλη - νεοελλήνων, αν είναι δυνατό να μπαίνουν στη θάλασσα ...αγκαλιά με το αυτοκίνητό τους. Η περίπτωση στο Λαγανά της Ζακύνθου είναι ενδεικτική. Από κοντά και η αθλιότητα με τις πλαστικές ξαπλώστρες και πολυθρόνες, που είναι ο κυρίαρχος των πλαζ. Αυτές οι παρεμβάσεις έχουν ως αποτέλεσμα να παρασέρνουν την άμμο και να καταστρέφουν το χορτάρι. Οι ρίζες των φοινικόδεντρων βγαίνουν στην επιφάνεια και τα δέντρα γίνονται ευάλωτα. Ιδίως όταν φυσούν άνεμοι, φαινόμενο συχνό στην περιοχή. Αυθαίρετες εγκαταστάσεις, σκουπίδια, παράγκες, ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος που πληγώνει τη νότια πλευρά του δάσους και μια περίφραξη, που μόνο τέτοια δεν είναι, συμπληρώνουν το τοπίο.

Το δημόσιο ξαφνικά (;) ανακάλυψε το Βάι διεκδικεί 26.000 στρέμματα, τα οποία ανήκουν (όπως ισχυρίζεται η ίδια) στη μονή Τομπλού Σητείας. Ξενοδόχοι προσπαθούν να βάλουν στο χέρι την περιοχή (μάλιστα κάποιος συνδέεται συγγενικά με ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος, όπως καταγγέλθηκε στον τοπικό Τύπο), τη στιγμή που η μονή διαπραγματεύεται με Αγγλους επιχειρηματίες. Οι "σοσιαλιστές" βουλευτές και νομάρχης πνέουν μένεα ενάντια στη μονή. Κι όχι γιατί διαπραγματεύεται την παραχώρηση έκτασης, που κι ο πλέον ανίδεος μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει αυτό για το δάσος, αλλά γιατί δεν προκρίνονται οι "δικοί" τους. Ο καυγάς για το πάπλωμα, δηλαδή. Κι ο χορός σε βάρος του περιβάλλοντος και της εθνικής μας κληρονομιάς καλά κρατεί. Το τελευταίο διάστημα οι διαπραγματεύσεις έχουν παγώσει, γιατί δεν τα βρίσκουν μονή και επιχειρηματίες ως προς την περιοχή λένε. Κι έτσι να είναι, το Βάι μπήκε σε μια δύσκολη ατραπό, γιατί τίποτα δεν αποκλείει την αναθέρμανση του ενδιαφέροντος.