(1) Νικολάου Τζαφούρη (;): "Η άκρα ταπείνωση".Μονή Ζωοδόχου Πηγής Σινά. Στη βυζαντινή τέχνη κυριαρχούν η αφαίρεση και η σχηματοποίηση. Η ρυθμική και πνευματική βάση της σύνθεσης είναι πολύ πιο σημαντικές από οποιαδήποτε νατουραλιστική απόδοση της φύσης. Ο συνειδητός αντινατουραλισμός της βυζαντινής αντίληψης υπογραμμίζει τη ριζική της διαφοροποίηση από τον αρχαίο κόσμο, την έντονη βούλησή της να αποδώσει, μέσα από εικόνες - σύμβολα, το υπερβατικό.

(2) Πάνω Μαζάτσιο: "Σταύρωση".Εθνικό Μουσείο του Καποντιμόρε, Νεάπολη. Η ρεαλιστική απόδοση του δράματος είναι από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της τέχνης της εποχής εκείνης, αλλά και όλων των εποχών.

(3) Δεξιά Πιέρο ντέλα Φραντσέσκα: "Η ανάσταση του Χριστού".Σαν Σεπόλκρο, Δημοτική Πινακοθήκη. Ο ζωγράφος τονίζει σ' αυτό το έργο το συμβολικό στοιχείο που χαρακτηρίζει ολόκληρη τη δημιουργία του. Λίγα χρόνια πριν, προκάλεσε τους σύγχρονούς του με το έργο "Παναγία Κυοφορούσα".Ζωγραφίζοντας μια Παναγία για τους χωρικούς, δε δίστασε να την παρουσιάσει κυοφορούσα, δίνοντας την ανθρώπινη διάσταση της μητρότητας.

(4) Δεξιά Βαν ντερ Βάιντεν: "Η αποκαθήλωση".Μαδρίτη, Μουσείο Πράντο. Για την ισορροπία της σύνθεσης, τη συμμετρική διάταξη των προσώπων και την έντονη εκφραστικότητα, το έργο αυτό δίκαια θεωρείται σαν ένα αριστούργημα του μεγάλου Φλαμανδού καλλιτέχνη.

(5) Μιχαήλ Αγγελος: "Πιετά".Ρώμη, Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Το βασικό θέμα της τέχνης του ήταν ο άνθρωπος. Η Παναγία με τον νεκρό Χριστό στην αγκαλιά της, δηλαδή η Πιετά, εκφράζουν, εκτός των άλλων, το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη για τη σχέση μητέρας και παιδιού.

(6) Καραβάτζιο: "Η αποκαθήλωση".Ρώμη, Μουσείο του Βατικανού. Από τους μεγάλους καινοτόμους στην ιστορία της τέχνης, απέρριπτε την αναγεννησιακή αναζήτηση του ιδεώδους. Δάσκαλό του θεωρούσε τη φύση. Τόσο η συνήθειά του να ζωγραφίζει κατευθείαν από το μοντέλο, όσο και η από μέρους του επιλογή μοντέλων από τον υπόκοσμο, που τα απεικόνιζε όπως ακριβώς ήταν ακόμη, και στα μεγάλα του θρησκευτικά έργα, έρχονταν σε πλήρη σύγκρουση με την παράδοση. Το δραματικό στοιχείο ενισχύεται μέσω ενός κατασκευασμένου φωτισμού.

(7) Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: "Η ανάσταση του Χριστού".Μαδρίτη, Μουσείο Πράντο. Οπως σημείωνε ο Ν. Καζαντζάκης το 1937, "ο Γκρέκο, όλος ανησυχία και πείσμα, περιφρονώντας τους συνηθισμένους κανόνες της τέχνης, προσηλωμένος μονάχα στο δικό του όραμα, παίρνει το πινέλο του όπως ο ιππότης το σπαθί του και ξεκινάει".

(8) Πολ Γκογκέν: "Ο κίτρινος Χριστός".Μπούφαλο, ΗΠΑ. Χρησιμοποιώντας τα χρώματα με αυθαίρετη τόλμη, ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης του τέλους του προηγούμενου αιώνα, βρήκε στη λαϊκή τέχνη μια ειλικρίνεια απογυμνωμένη από κάθε τέχνασμα. Εδωσε στα αισθήματά του μια φανερή γνησιότητα.