Τι κάνουν τα "θηρία", όταν τα προβλήματα του ελληνικού κινηματογράφου φλέγονται; Μα φυσικά κοιμούνται, αν δε χαριεντίζονται πίσω από τα μεγαλόσχημα γραφεία και τους υπεροπτικούς τίτλους τους. Ομως, στα χρόνια προβλήματα του παρελθόντος συσσωρεύονται καινούρια, ενώ η "δύναμη" της αδράνειας και της αναβλητικότητας αχρηστεύει κάθε προσπάθεια αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους.Αρμόδιοι και μη εξαντλούν τη δραστηριότητά τους σε εξαγγελίες, δαπανηρά ταξίδια, εκδηλώσεις και υποτιθέμενες "διεθνοποιήσεις", χωρίς κανένα ανταποδοτικό όφελος για την ελληνική κινηματογραφία. Την πολιτική της υποτίμησης των νομίμων εκπροσώπων των φορέων ακολουθεί και ο νυν υπουργός Πολιτισμού, Σταύρος Μπένος,ο οποίος από τη στιγμή που τοποθετήθηκε στη θέση αυτή αρνείται να δεχτεί τους εκπροσώπους των 14.000 εργαζομένων στον κλάδο του κινηματογράφου.

Η χάραξη πολιτικής, ασφαλώς, ανήκει στο υπουργείο. Πώς όμως αυτή θα μπορέσει να είναι αποτελεσματική; Η πολιτική δεν παράγεται με παρθενογένεση, αλλά σε συνεργασία και με γόνιμο διάλογο με τους φυσικούς γνώστες των προβλημάτων, που είναι οι επαγγελματικοί φορείς. Η κατάργηση των αντιπροσωπευτικών οργάνων των εργαζομένων αποδεικνύει την αντιλαϊκή και αριστοκρατική πολιτική της κυβέρνησης.

Από την πλευρά τους, οι επαγγελματικοί φορείς, επειδή δεν μπορούν να περιμένουν πότε θα ξυπνήσουν τα "θηρία", αγωνίζονται, συζητούν και προτείνουν. Κοινή διαπίστωση όλων των επαγγελματικών φορέων, που ενώνουν τη φωνή τους μέσα στη Διασωματειακή Επιτροπή Κινηματογράφου, είναι η επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τον ελληνικό κινηματογράφο.Εκσυγχρονισμού, που να ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα και να οδηγεί στην ανάπτυξη, ισορροπώντας ανάμεσα στις δύο αλληλένδετες και συμπληρωματικές διαστάσεις του κινηματογραφικού προϊόντος, την οικονομική και την πολιτισμική.

Ο κάθε φορέας, στις αρχές του περασμένου Μάρτη, κατέθεσε τις προτάσεις του στην Επαγγελματική Συνδιάσκεψη,που διοργάνωσε η Διασωματειακή Επιτροπή Κινηματογράφου και σήμερα έχουμε στα χέρια μας τις προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου στους τομείς της εθνικής κινηματογραφικής πολιτικής, παιδείας - κατάρτισης, καθώς και προτάσεις για άμεσα μέτρα, που είναι αποτέλεσμα ενός γόνιμου διαλόγου των φορέων.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη δημιουργία όχι μόνο σύγχρονου, αλλά και αποτελεσματικού πλαισίου - σύμφωνα με τις προτάσεις της Διασωματειακής - αποτελούν: Η χάραξη πορείας ανάπτυξης, συνδυάζοντας την κρατική παρέμβαση με δέσμη νομοθετικών ρυθμίσεων και οικονομικών κινήτρων, η απαραίτητη συμμετοχή των επαγγελματικών φορέων στο σχεδιασμό και την εποπτεία εφαρμογής της εθνικής κινηματογραφικής πολιτικής, συναπόφαση πολιτείας και φορέων για τη φιλοσοφία και τους στόχους, εφαρμογή και αξιοποίηση δυνατοτήτων, που παρέχει το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός των οργάνων άσκησης της κινηματογραφικής πολιτικής.

Για την άσκηση κινηματογραφικής πολιτικής προτείνονται τα εξής όργανα:

* Ανώτατο Συμβούλιο Κινηματογράφου.Αναβάθμιση του σημερινού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Κινηματογράφου και μετεξέλιξή του σε ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, με συμμετοχή εκπροσώπων όλων των φορέων κινηματογράφου, που θα έχει ρόλο τόσο συμβουλευτικό, όσο και αποφασιστικό. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του πρέπει να είναι: Ο σχεδιασμός και η εποπτεία εφαρμογής του θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου, η εποπτεία των κινηματογραφικών σχολών και επιμορφωτικών προγραμμάτων, εποπτεία και ευθύνη εφαρμογής του άρθρου 7 του ν. 1866/89 για τη διάθεση του 1,5% των εσόδων από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, στην παραγωγή ή συμπαραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, καθώς και η διαχείριση του θεσμού των κρατικών βραβείων, με δυνατότητα αναβάθμισης του θεσμού, του τρόπου απονομής κλπ.

* Σύσταση Γενικής Γραμματείας Οπτικοακουστικού,η οποία θα υπάγεται στο ΥΠΠΟ, αλλά θα βρίσκεται σε άμεση και συνεχή συνεργασία με τα υπουργεία Ανάπτυξης, Τύπου και ΜΜΕ, Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικών. Επίσης αρμοδιότητα της Γραμματείας θα είναι ο γενικός συντονισμός λειτουργίας και ανάπτυξης της οπτικοακουστικής βιομηχανίας. Η σύστασή της κρίνεται απαραίτητη, καθώς η υφιστάμενη πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων και η έλλειψη συντονισμού, σε συνδυασμό με τη μη συμμετοχή του υπουργού Πολιτισμού στις κυβερνητικές επιτροπές, καθιστούν απαγορευτική την ανάπτυξη του κλάδου του κινηματογράφου ως οικονομικό μέγεθος, στερώντας του δυνατότητες απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων, δημιουργίας ισχυρών μονάδων παραγωγής και διανομής, πρόσβασης και ανταγωνιστικότητας στην ευρωπαϊκή αγορά.

* Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου μπορεί να εξακολουθήσει να αποτελεί εργαλείο εφαρμογής της κινηματογραφικής πολιτικής, με σκοπούς: Τη χρηματοδότηση ταινιών, είτε με σύστημα επιλογής, είτε συμμετέχοντας ως συμπαραγωγός, ή παρέχοντας προκαταβολές έναντι εισπράξεων, ή παρέχοντας εγγυήσεις χρηματοδότησης τρίτων. Χρηματοδότηση μέχρι και 100% πειραματικών ή σπουδαστικών ταινιών. Την ενθάρρυνση δημιουργίας ευρωπαϊκών και διεθνών συμπαραγωγών. Τη διενέργεια μελετών και ερευνών για θέματα κινηματογράφου. Και, βέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση για αποτελεσματική λειτουργία είναι η εξασφάλιση σταθερών οικονομικών πόρων. Αναγκαία είναι η διατήρηση του ειδικού φόρου των εισιτηρίων, με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση συγκεκριμένου ετήσιου ποσοστού από τα έσοδα του ΛΟΤΤΟ. Οι υπηρεσίες του Κέντρου Κινηματογράφου προτείνεται να χωριστούν σε διευθύνσεις ή τμήματα με τομείς ευθύνης, όπως: Διεύθυνση Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης, Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Ανάπτυξης, Μελετών και Νέων Τεχνολογιών, Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Ταινιοθήκης και Αρχείου, Διοικητικής Υποστήριξης.

* Για την καλύτερη δυνατή εμπορική προώθηση απαιτείται η σύσταση νέου ανεξάρτητου "Οργανισμού Προβολής και Προώθησης του Ελληνικού Κινηματογράφου",που θα τελεί υπό την κρατική εποπτεία και θα έχει την ευθύνη και το συντονισμό της εμπορικής προώθησης στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

* Τέλος, σύσταση Οργανισμού Φεστιβάλ και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων και Ανταλλαγών,που θα έχει σκοπό το συντονισμό, τη λειτουργία και ανάπτυξη των Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, σε συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς ή φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την προβολή και προώθηση του ελληνικού κινηματογράφου σε όλο τον κόσμο με την οργάνωση εκδηλώσεων, πολιτιστικών ανταλλαγών, κλπ.

Διαπιστώνεται από όλους, ακόμη και από την πολιτεία, ένα τεράστιο κενό στον τομέα της κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής, γενικότερα, παιδείας και κατάρτισης. Ενα κενό, που δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη σχετικού νομοθετικού πλαισίου, αλλά κυρίως στη χρόνια απουσία διαλόγου, μέριμνας και πρακτικών, στοιχεία απαραίτητα για τη σταδιακή ανάπτυξη του τομέα αυτού. Ετσι, λοιπόν, προτείνεται: Το ΥΠΠΟ να εξαγγείλει ένα πρόγραμμα διάρκειας τριών χρόνων με σκοπό το σχεδιασμό άμεσων πρακτικών και μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων για τη δημιουργία Ανώτατης Κινηματογραφικής Παιδείας,το διάλογο μεταξύ εκπαιδευτικών, ειδικών επιστημόνων και των επαγγελματικών φορέων, για το περιεχόμενο των παραπάνω μέτρων, καθώς και τη σύσταση Εθνικού Οργανισμού Οπτικοακουστικής Παιδείας και Κατάρτισης.Ο Οργανισμός αυτός θα είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των υπουργείων Πολιτισμού, Παιδείας, Εργασίας, του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου και θα εξασφαλίζει το συντονισμό και την αξιοποίηση όλων των δυνατών πόρων και προγραμμάτων, ώστε να λειτουργήσει η Σχολή. Αναγκαία θεωρείται η συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας για τη σταδιακή εισαγωγή μαθημάτων για τον κινηματογράφο και τις οπτικοακουστικές τέχνες σε βαθμίδες της εκπαίδευσης.Ενώ, απαραίτητος θεωρείται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση Εθνικού Αρχείου,καθώς και εκπόνηση μελέτης για την ίδρυση Εθνικού Κινηματογραφικού Μουσείου.

Η Διασωματειακή Επιτροπή Κινηματογράφου είναι σε θέση να βοηθήσει στην πρακτική υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων και είναι φυσικά ανοιχτή σε διάλογο. Απομένει η βούληση της πολιτείας.Αλλά, επειδή, η κινηματογραφική παραγωγή και διανομή δε σταματά περιμένοντας το νέο θεσμικό πλαίσιο, προτείνεται μια σειρά άμεσων μέτρων, τα οποία θα διευκολύνουν την παραγωγή και θα προετοιμάσουν το έδαφος για το καινούριο που μακάρι να 'ρθει. Τα μέτρα που προτείνονται είναι: Καλύτερη αξιοποίηση πόρων από τα ΜΜΕ. Κατοχύρωση σταθερών πόρων για το Κέντρο Κινηματογράφου και τετραπλασιασμός των κονδυλίων για την επόμενη τετραετία. Σειρά μέτρων ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων παραγωγής και επιδότηση επιτοκίου δανείων για την παραγωγή ταινιών. Η επιβολή ΦΠΑ για τις πρώτες ύλες, τα μηχανήματα και τον κύκλο εργασιών, με τον κατώτατο συντελεστή 4%. Παροχή κινήτρων στους αιθουσάρχες για την προβολή ελληνικών ταινιών. Αμεση εφαρμογή της διάθεσης του 1,5%. Αναβάθμιση του θεσμού Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου. Δραστηριοποίηση της Διεύθυνσης Κινηματογραφίας της ΕΡΤ ΑΕ, με στόχο τη χρηματοδότηση ελληνικών κινηματογραφικών ταινιών. Αμεση επικύρωση της ευρωπαϊκής σύμβασης συμπαραγωγών και σύναψη διμερών συμβάσεων συνεργασίας και συμπαραγωγής. Επιβολή τέλους για την προβολή της ελληνικής ταινίας από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, με σκοπό τα χρήματα αυτά να συγκεντρωθούν για τη δημιουργία ενός "Ειδικού Ταμείου Χρηματοδότησης Ελληνικής Κινηματογραφικής Παραγωγής".

Σ. ΑΔΑΜΙΔΟΥ