Βάναυση πρόκληση κατά των χιλιάδων μικρών αποταμιευτών άλλα και κατά των εκατομμυρίων εργαζομένων, αποτελεί η χτεσινή απόφαση της ιδιωτικής Τράπεζας Πίστεως να ανακοινώσει μείωση των επιτοκίων καταθέσεων και παράλληλα αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, από τη Δευτέρα 10 Ιούνη, τα επιτόκια καταθέσεων μειώνονται κατά 0,25 μονάδες, ενώ τα επιτόκια χορηγήσεων αυξάνονται από 0,25 μέχρι και 1 μονάδα.

Την πρωτοφανή και θρασύτατη κίνηση της Πίστεως αναμένεται να ακολουθήσουν τις επόμενες μέρες και οι υπόλοιπες εμπορικές τράπεζες, υλοποιώντας με τον τρόπο αυτό την άτυπη συμφωνία με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, να διατηρήσουν άθικτα τα κέρδη τους μεταφέροντας το όποιο κόστος της πιστωτικής πολιτικής στους καταθέτες.

Η μείωση των επιτοκίων καταθέσεων είχε συμφωνηθεί άτυπα μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και των εμπορικών τραπεζών, πριν από 10 περίπου μέρες, μιας και οι δύο πλευρές συμφώνησαν το μεν υπουργείο να μην αυξήσει - όπως ζητούσαν αρχικά οι τράπεζες - αλλά να διατηρήσει τα επιτόκια των κρατικών τίτλων σταθερά, ενώ οι τελευταίες να κερδίσουν μέσω της μείωσης των επιτοκίων καταθέσεων. Τα μέτρα που εξάγγειλε την προηγούμενη Τρίτη η Τράπεζα της Ελλάδας επιτάχυναν τις ειλημμένες ήδη αποφάσεις από την πλευρά των εμπορικών τραπεζών. Πρόκειται για σαφές μήνυμα ότι δεν είναι διατεθειμένες να μειώσουν ούτε στο ελάχιστο τα κέρδη τους, στο όνομα των όποιων αντιπληθωριστικών μέτρων εξαγγέλλει η Τράπεζα της Ελλάδας και η κυβέρνηση. Οτι δεν είναι διατεθειμένες να πληρώσουν δεκάρα τσακιστή για την επίτευξη της περιβόητης ονομαστικής "σύγκλισης", μιας και - δίκαια από την πλευρά τους - θεωρούν, ότι τα βάρη της κρίσης, το εισιτήριο του Μάαστριχτ, θα πρέπει να τα πληρώσουν αποκλειστικά οι εργαζόμενοι.

Ειδικότερα η Πίστεως ανακοίνωσε χτες ταυτόχρονη αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων και μείωση των επιτοκίων καταθέσεων κατά 0,25 εκατοστιαίες μονάδες.Ενδεικτικά, το ελάχιστο επιτόκιο ταμιευτηρίου διαμορφώνεται από την ερχόμενη Δευτέρα, 10 Ιούνη, σε 12,25% από 12,5% και το (κυμαινόμενο) επιτόκιο στεγαστικών δανείων από 17,75% σε 18%.Το επιτόκιο των προσωπικών δανείων αυξήθηκε κατά μια ολόκληρη μονάδα, φτάνοντας έτσι το 23%.Σε ανάλογες κινήσεις θα προβούν σύμφωνα με πληροφορίες και οι μεγάλες κρατικές τράπεζες σε σύντομο χρονικό διάστημα και αφού υπολογιστούν επακριβώς οι επιπτώσεις των οποιωνδήποτε μεταβολών.

Η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας μελετά ήδη μείωση των επιτοκίων καταθέσεων ή συνδυασμό τους με αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων, ώστε να αμβλυνθεί ή και να μηδενιστεί το κόστος των νέων μέτρων που υπολογίζεται σε 3 - 4 δισ. δρχ. σε ετήσια βάση. Εγκυρες πληροφορίες προσδιορίζουν σαν πιθανότερη την πρώτη εκδοχή, ώστε η αποδέσμευση καταθέσεων, που η μείωση των επιτοκίων αποταμιευτηρίου συνεπάγεται, να καταστήσει ελκυστικότερους τους τίτλους του δημοσίου και να εξυπηρετηθεί με "μάννα εξ ουρανού" το υπουργείο Οικονομικών. Σε αντίθετη περίπτωση, οι αυξανόμενες δανειακές ανάγκες του δημοσίου, πιθανό να οδηγήσουν σε αύξηση του εξωτερικού δανεισμού με δυσμενείς συνέπειες στο ισοζύγιο πληρωμών και το δημόσιο χρέος. Η εξεύρεση ικανοποιητικής λύσης στο θέμα αυτό αναμένεται να απασχολήσει τους Παπαδόπουλο, Παπαντωνίου και Παπαδήμο σε σημερινή σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου.

Στο μεταξύ, οι άλλες δυο μεγάλες κρατικές τράπεζες (Ιονική και Εμπορική) κρατούν στάση αναμονής. Εκτός απροόπτου, η κίνηση της Τράπεζας Πίστεως θα γίνει παράδειγμα προς μίμηση και από αυτές, αφού πρώτα επισημοποιηθεί η αντίδραση της Εθνικής Τράπεζας. Τραπεζικοί παράγοντες υποστηρίζουν πάντως πως το κόστος των μέτρων της Τράπεζας Ελλάδας είναι τέτοιο που οι μεγάλες τουλάχιστο τράπεζες θα μπορούσαν να το αντέξουν στο βραχυχρόνιο διάστημα, καθώς μάλιστα ο πληθωρισμός υποχώρησε το Μάη στο 9,1%.Από την άποψη αυτή λοιπόν οι αποφάσεις της ΤτΕ θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν άλλοθι στις τράπεζες παρέχοντάς τους την ευκαιρία να διευρύνουν τα ποσοστά κέρδους, χωρίς πραγματικά να τίθεται θέμα αναπροσαρμογής των επιτοκίων.

• Δε βοηθούν την καταπολέμηση του πληθωρισμού τα νέα μέτρα της κεντρικής τράπεζας, αλλά αντίθετα δημιουργούν συνθήκες άνθησης της παραοικονομίας, υποστηρίζει ο σύνδεσμος των σούπερ μάρκετ (ΣΕΛΠΕ) με επιστολή του στους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης και Οικονομικών.

Βασίλης ΡΑΓΙΑΣ