Τα ΜΜΕ στον τόπο μας, στην τεράστια πλειοψηφία τους, υπηρέτησαν και υπηρετούν την άρχουσα τάξη. Ανέβαζαν και κατέβαζαν κυβερνήσεις, προς όφελος των εκδοτών τους. Υπήρξαν, όμως, στο παρελθόν και περίοδοι αντίθεσης ορισμένων ΜΜΕ (συγκεκριμένα ημερήσιες εφημερίδες που στήριζαν λίγο πολύ το κοινωνικό σύστημα) με διακυβερνήσεις, που ξέφευγαν από τη "δημοκρατία" και τον έλεγχο της "παραδοσιακής" αστικής τάξης. Υπογραμμίζουμε τη λέξη αντίθεση, γιατί οι έννοιες "σύγκρουση - αντίσταση" δεν προσιδίαζαν στην πολιτική τους "φύση", θα τους... βαρυστομάχιαζαν. Στην ιστορία του ελληνικού ημερήσιου Τύπου, η σύγκρουση και αντίσταση με το κοινωνικό σύστημα, πολύ περισσότερο με τις εκτροχιασμένες παραλλαγές του (δικτατορίες) εκφράστηκε μόνο με το "ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ", ως οργάνου της πάλης του ΚΚΕ, γι' αυτό και τέθηκε κατ' επανάληψη σε παρανομία.

Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα μας. Τέτοια περίοδος αντίθεσης των εφημερίδων με τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν η επτάχρονη δικτατορία. Η επιβολή της μετέβαλε - ποσοτικά κυρίως - το προδικτατορικό "τοπίο" των ημερήσιων εφημερίδων. Από τις 14 ημερήσιες εφημερίδες που κυκλοφορούσαν μέχρι την 21η Απρίλη, απέμειναν 7. Οι μόνες εφημερίδες που έκλεισε βίαια - ευνόητο γιατί - η ίδια η χούντα, ήταν οι νόμιμες εφημερίδες της Αριστεράς, "Αυγή" και "Δημοκρατική Αλλαγή". Κάποιες άλλες - λχ η "Καθημερινή", η "Μεσημβρινή", η "Ελευθερία" - αντιτιθέμενες στον εκτροχιασμό του κοινωνικού συστήματος που στήριζαν, μόνες τους σταμάτησαν την κυκλοφορία τους. Κάποιες άλλες (λχ "Βραδυνή", "Βήμα"), προφυλάσσοντας το... μέλλον τους, ασκούσαν τη "διακριτική" αντίθεσή τους και αποτόλμησαν να εναντιωθούν σε μερικές "ακρότητες" της χούντας (λχ στο δημοψήφισμά της για το Σύνταγμα).

Επειδή δεν πρέπει να ξεχνάμε το ρόλο των εφημερίδων στη διάρκεια της χούντας, επειδή δεν είναι "παρθενογένεση" το σημερινό "τοπίο" των διαπλεκομένων με τα ΜΜΕ συμφερόντων, είναι χρήσιμο να διαβάσει κανείς το βιβλίο του Κωνσταντίνου Στράτου "Αντίθεση και Διαφωνία. Η στάση των εφημερίδων στη δικτατορία 1967 - 74" (εκδόσεις "Καστανιώτη"). Δεν είναι βιβλίο ουσιαστικής, σε βάθος κριτικής, των πολιτικο-οικονομικών συμβιβασμών ή αντιθέσεων των εφημερίδων που κυκλοφορούσαν στη δικτατορία. Βλέπει και εκθέτει τα πράγματα από τη σκοπιά της αστικής τάξης και δημοκρατίας. Αλλά, ίσως, είναι και γι' αυτό το λόγο χρήσιμο να διαβαστεί.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ