ΑΓΚΥΡΑ.-

Δύο αντίρροπες κατευθυντήριες, όσον αφορά το Κουρδικό, δείχνουν να αναπτύσσονται και να αντιπαρατίθενται τις τελευταίες μέρες στο εσωτερικό της τουρκικής κυβέρνησης. Η μία υπακούει στις σταθερές τις οποίες έχει θέσει εδώ και αρκετά χρόνια το στρατιωτικό πλέγμα: εξάρθρωση κάθε προσπάθειας ανεξαρτητοποίησης - αυτονομίας, βίαιη καταστολή των "δυσάρεστων" φωνών, από όπου και αν προέρχονται, κατασίγαση πιθανών διεθνών αντιδράσεων. Η δεύτερη υιοθετεί μια διαφορετική τακτική, χωρίς ωστόσο να είναι απολύτως σαφής η στρατηγική της στόχευση: τίθεται υπέρ του "διαλόγου" με φορείς που εκφράζουν τα κουρδικά στρώματα του πληθυσμού. Ποια θα επικρατήσει;

Οι "φορείς" της πρώτης κατευθυντήριας, οι οποίοι ταυτίζονται με τους κύριους εκφραστές της δεξιάς παράταξης στην Τουρκία, αντέδρασαν χτες με έντονο τρόπο σε μια πρόταση - πυροτέχνημα του Μεχμέτ Γκολχάν, στενού συνεργάτη της Τανσού Τσιλέρ και στελέχους "πρώτης γραμμής" του Κόμματος Ορθού Δρόμου, για έναρξη απευθείας διαλόγου με το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (ΡΚΚ), υπό την προϋπόθεση ότι η ηγεσία του θα δεχόταν να καταθέσει τα όπλα. Πρώτη από όλους, η αρχηγός του κόμματος, Τανσού Τσιλέρ: "Δεν υπάρχει περίπτωση να μιλήσει το κράτος με τους τρομοκράτες όσο συνεχίζεται η αιματοχυσία. Μια τέτοια πολιτική δεν μπορεί να υιοθετηθεί".

Στο ίδιο κλίμα ακολούθησε ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ: "Οι νόμοι καθορίζουν τη συμπεριφορά μας απέναντι στους ένοπλους ληστές. Δεν πρέπει να επιδιώξουμε συμβιβασμό (...). Το κράτος δεν υποχωρεί".

Και ο Μεχμέτ Αγκάρ, υπουργός Εσωτερικών, επανέλαβε ότι "το κράτος δε θα καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους τρομοκράτες".

Γιατί όλες αυτές οι καθ' υπερβολήν διαβεβαιώσεις προς πάντα ενδιαφερόμενο περί της σταθερής πολιτικής της τουρκικής ηγεσίας; Διότι εκείνοι που υιοθετούν την κατευθυντήρια του "διαλόγου" δεν είναι άλλοι από τα στελέχη του Κόμματος Ευημερίας (Ρεφάχ), του πρωθυπουργού Νετσμετίν Ερμπακάν. Οπως παρατηρεί το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι συναντήσεις τις τελευταίες μέρες του Τούρκου πρωθυπουργού με τον Ισμαήλ Νατζάρ, συγγραφέα και έχοντα διαρκή επαφή με την ηγεσία του ΡΚΚ, δε θα πρέπει να θεωρούνται τυχαίες. Είναι άλλωστε σαφές ότι το Ρεφάχ θα προτιμούσε να ανοίξει το δρόμο για μια πολιτική λύση του Κουρδικού, η οποία θα αποδέσμευε σημαντικά κονδύλια που ξοδεύονται για τον πόλεμο εντός - καμιά φορά και εκτός - συνόρων με το ΡΚΚ.

Οι ισλαμιστές δείχνουν να επιχειρούν ορισμένα "ανοίγματα" προς τους Κούρδους, αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολη - αν και κατά μια σχολή σκέψης της αμερικανικής διπλωματίας είναι "μονόδρομος" - η επιτυχία των κινήσεων αυτών.

Η προσπάθεια αποφόρτισης του κλίματος δε φαίνεται να έχει επιτυχία - αντίθετα, προκαλεί ενδοκυβερνητικές εντάσεις. Προσθέτει ο Μεχμέτ Αγκάρ: "Η θέση που έλαβε το Ρεφάχ δεν αναφέρεται ούτε στο πρωτόκολλο συνεργασίας, ούτε στο κυβερνητικό πρόγραμμα. Δεν πρόκειται για θέση της κυβέρνησης".

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, διά στόματος Νίκολας Μπερνς, διαμήνυσε χτες στην Αγκυρα ότι η πρότασή της να αφεθεί να διεξάγει εμπόριο πετρελαίου με το Ιράκ δεν είναι αποδεκτή. "Θέση των ΗΠΑ παραμένει ότι όλες οι κυρώσεις κατά του Ιράκ θα πρέπει να διατηρηθούν και να τονωθούν από όλες τις χώρες".Η Τουρκία, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, έχει χάσει από το εμπάργκο στο Ιράκ περί τα 30 δισ. δολάρια, και έτρεφε την ελπίδα ότι η επανέναρξη του εμπορίου πετρελαίου θα απάλυνε τις δυσμενείς του επιπτώσεις.